Cách phòng ngừa và xử trí khi bị kiến ba khoang đốt

Cơ thể kiến ba khoang chứa độc tố Pederin (C24H43O9N), độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ nhưng lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn. Kiến thường gây bệnh vào mùa mưa, đặc biệt là đầu mùa mưa ở miền Nam, ngoài Bắc vào mùa thu.

Kiến ba khoang gây bệnh không phải là đốt mà do dịch tiết ra, dính vào da hay qua tay gây ra viêm da tiếp xúc tại chỗ. Tổn thương cơ bản có dạng dát đỏ, thành đám, vệt, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình tròn hoặc bầu dục. Khi bệnh nhân gãi, dịch dính vào những vùng da khác sẽ gây viêm da tiếp xúc gián tiếp nhiều chỗ trên cơ thể.

Cách xử trí khi dính độc tố kiến ba khoang

Theo các chuyên gia, trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ. Tuy nhiên, theo các bác sĩ nếu chúng ta biết xử lý đúng cách thì ngay cả khi đã bị dính độc tố kiến ba khoang cũng không quá nguy hiểm. Chính những sai lầm hoặc xử lý chậm đã khiến cho độc tố lan rộng và gây nên những hậu quả nghiêm trọng.

Theo các chuyên gia, trong cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ.

Nếu bị dính độc tố, cần nhanh chóng rửa sạch bằng xà bông, nếu có cồn có thể rửa sạch và sát trùng bằng cồn. Rửa càng sạch sẽ càng hạn chế được tác hại của độc tố kiến ba khoang. Sau khi sơ cứu người dân nên đến cơ sở y tế để được chăm sóc đúng cách, thông thường vết thương do kiến ba khoang sẽ ổn định từ 5-7 ngày.

Theo các bác sĩ, về cơ bản, nếu xử lý đúng cách, vết thương do kiến ba khoang rất nhanh hồi phục. Để hạn chế tổn thương da do côn trùng này gây nên thì có thể xử lý ngay tại chỗ, dùng nước muối sinh lý rửa vết thương hoặc để vị trí da có tiếp xúc với côn trường dưới vòi nước để loại bỏ bớt độc chất tiếp xúc với da đi. Thời gian để tổn thương da dưới vòi nước khoảng 5-10 phút.

Cách phòng tránh kiến ba khoang

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, đề phòng côn trùng bay vào nhà bằng cách hạn chế mở cửa, nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng… khi thắp đèn.

người dân nên ngủ trong màn, tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn do kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng. Nên bật đèn ban công, hành lang để thu hút kiến ba khoang ra ngoài nhà và diệt.

Hạn chế mở cửa, buông rèm cửa để phòng côn trùng bay vào nhà hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng…

Thường xuyên vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ, giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng. Khi đi làm việc trên đồng ruộng, nhất là vào mùa mưa bão, cần dùng phương tiện bảo hộ lao động như quần áo dài tay, đội mũ, nón, khẩu trang, đi ủng.

Khi tiếp xúc với kiến ba khoang, nên đeo găng tay hoặc dùng giấy mềm lót. Nếu lỡ tay đập hoặc chà xát kiến ba khoang trên da, phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý; tránh đưa tay đã tiếp xúc với kiến chạm vào các vùng da khác. Không dùng tay trần để bắt, giết, miết kiến ba khoang mà chỉ nên thổi hoặc đặt một tờ giấy cho kiến bò lên rồi lấy ra khỏi người.

Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối loãng, xà phòng… Tuyệt đối không được dùng thuốc sát trùng có chứa i-ốt, cồn sẽ làm vết thương nặng thêm.

Hoàng Nhân