Cảnh báo nguy hại chết người từ thói quen “tự làm bác sĩ”

Khí hậu Việt Nam nhiệt đới gió mùa, thời tiết thay đổi liên tục, độ ẩm không khí cao nên người dân rất dễ mắc các bệnh như cảm cúm, cảm lạnh, viêm họng do virút hoặc ho do dị ứng thời tiết, khói bụi… Khi có những dấu hiệu trên, thay vì đi khám bác sĩ thì nhiều người dân đã ra các tiệm thuốc gần nhà kể bệnh, mua thuốc nhằm tiết kiệm kinh phí và thời gian.

Thống kê mới nhất của Bộ Y tế cho thấy, ở Việt Nam, phần lớn kháng sinh được bán mà không có đơn, chiếm 88% ở thành thị và 91% ở nông thôn. Trong tổng số doanh thu của cơ sở bán lẻ thuốc ở thành thị thì thuốc kháng sinh chiếm 13,4% (ở nông thôn là 18,7%).
Nhiều trường hợp không cần lời khuyên của bác sĩ mà tự ý dùng thuốc gây ra hiểm họa khôn lường.

Ảnh minh họa

Cách đây không lâu, chị P.T.H. (Quảng Ninh) đã tử vong do dị ứng thuốc mà nguyên nhân ban đầu chỉ là “mệt xoàng”. Khi có cảm giác đau đầu, chị H. đã tự ý mua và uống một viên thuốc chống rối loạn tuần hoàn và một viên giảm đau.

Sau khi uống thuốc, chị H. bị mẩn ngứa, chân tay bủn rủn. Chị tìm đến một phòng khám tư và được kê cho uống một viên thuốc chống dị ứng. Hết cảm giác ngứa nhưng chị vẫn bủn rủn, người mệt hơn. Chỉ vài giờ sau, chị H. đã rơi vào trạng thái hôn mê sâu, trụy mạch, tụt huyết áp và tử vong ngay sau đó.

Chị N.T.T (là dược sỹ, đồng thời là chủ một hiệu thuốc) chia sẻ: “Theo nguyên tắc thì khi bán, mua kháng sinh phải theo chỉ định, có đơn của bác sỹ. Thế nhưng, thực tế không phải vậy. Người ốm thì lười đi khám, người bán thuốc lại vì lợi nhuận, vì sự cạnh tranh mà bán thuốc trái quy định. Bây giờ nó là cái điều hiển nhiên rồi. Cứ cúm ra hiệu thuốc là có thuốc uống rất nhanh khỏi. Việc nguy hại nhất là từ việc quá nhanh khỏi bệnh, uống 1-2 liều thuốc đã khỏi và ngừng uống”.

Việc bán thuốc, đặc biệt là các loại kháng sinh mà không kê đơn là rất nguy hiểm, bởi ngoài việc không theo dõi được tình trạng bệnh còn dẫn đến nhiều hệ lụy. Người bệnh không có đơn thuốc sẽ không có căn cứ uống đúng liều lượng thuốc, thời gian, những thức ăn kiêng kỵ, chống chỉ định với thuốc và có thể gặp rủi ro do phản ứng phụ từ thuốc gây ra.

Chưa kể, việc điều trị tại nhà kéo dài không đúng bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, gây tốn kém về kinh tế. Mua và dùng thuốc kháng sinh không có đơn của bác sĩ cũng như dùng không đủ liều sẽ dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Khi đã bị kháng thuốc, việc dùng thuốc kháng sinh và các liệu pháp điều trị người mắc bệnh do nhiễm khuẩn sẽ không còn hiệu quả hoặc hiệu quả thấp.

Dự phòng dị ứng thuốc không phải dễ, nhiều khi ngay cả bản thân thầy thuốc cũng không thể lường trước được phản ứng của từng bệnh nhân đối một loại thuốc nào đó. Vì vậy, cách mọi người không nên lạm dụng thuốc và không tự mua thuốc để điều trị, nhất là kháng sinh và một số thuốc chuyên khoa đặc trị, kể cả thuốc nhỏ mắt, bôi da có chứa kháng sinh cũng phải tuân theo chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa.

Minh Anh (t/h)