Tại phiên họp sáng 22/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lần đầu tiên cho ý kiến dự án Luật Đất đai sửa đổi. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, sửa Luật Đất đai là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác xây dựng pháp luật của nhiệm kỳ này.
Ông chỉ rõ kết quả cuối cùng của dự luật là ví dụ sinh động nhất để đánh giá năng lực xây dựng pháp luật của các cơ quan Chính phủ, Quốc hội.
"Tổng bí thư đã nói rồi, giàu cũng vì đất, nghèo cũng vì đất. Tranh chấp khiếu kiện 60 - 70% vì đất đai. Cạn tàu ráo máng với nhau cũng vì đất đai, mất tình làng nghĩa xóm, anh em trong nhà cũng vì đất đai. Thậm chí tham nhũng, đi tù đi tội cũng vì đất đai… Án dân sự, hành chính, hình sự cũng từ đất đai", ông Huệ nói và nhấn mạnh trách nhiệm của các cơ quan trong sửa luật Đất đai là rất lớn.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý, quá trình sửa đổi luật cần bám sát chủ trương của Đảng, trực tiếp là Nghị quyết 18 và cụ thể hóa bằng quy định pháp luật chứ không nhắc lại nghị quyết.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, khi xây dựng Nghị quyết 18 có 19 nhóm vấn đề lớn khác nhau đặt ra cho ý kiến. Tuy nhiên, Bộ Chính trị khi trình T.Ư rút lại chỉ còn 16 nhóm.
Do đó, ông đề nghị những vấn đề chưa rõ, chưa chín, chưa đủ cơ sở đã được kết luận trong Nghị quyết của T.Ư thì "tuyệt đối chưa đưa vào luật".
"Chỉ cụ thể hóa những gì đã chín, đã rõ. Những gì đã không đưa vào nghị quyết thì không đưa vào luật, vì làm như thế là sai nguyên tắc. Không thể đưa vào dự thảo phương án 1 phương án 2 để xin ý kiến", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội dẫn quy định tại dự thảo đề nghị nhà nước thu hồi đất với dự án có 80% người dân đồng thuận và cho rằng đây là vấn đề không đúng nguyên tắc.
"Cơ chế dự án đang tự thỏa thuận, bây giờ bảo 80% thỏa thuận xong rồi, 20% chưa đồng thuận lại áp dụng cơ chế hành chính để thu hồi đất thì không được. Đã dân sự là dân sự, không thể dân sự lại áp dụng hành chính để thu hồi được. Cái này làm sao đúng tinh thần Hiến pháp được", ông Huệ nói và đề nghị cụ thể nội hàm thu hồi đất vì mục đích công cộng.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc sửa đổi luật Đất đai phải khắc phục vướng mắc trong thực tiễn nhưng cũng phải đảm bảo chiến lược, lâu dài.
"Tuyệt đối tránh hợp thức hóa những vi phạm hiện nay. Những vướng mắc có tính chất vi phạm hiện nay lại đưa vào luật để hợp thức hóa thì không được", ông Huệ nói đồng cho lưu ý, những vấn đề phát sinh trong thực tiễn nhưng mang tính chất sự vụ, hiện tượng, cá thể, nhỏ lẻ cũng xem xét.
"Tôi nói cái chung để chúng ta có cái rà soát. Chứ không phải bất cứ điểm gì mà có đơn vị, tổ chức, cá nhân nào có việc a, b, c đề xuất thì mình lại đưa vào luật", Chủ tịch Quốc hội và lưu ý các chính sách sửa đổi trong luật Đất đai cần phải được đánh giá rất kỹ lưỡng trên tinh thần lợi ích quốc gia, dân tộc, cộng đồng, doanh nghiệp, nhân dân.
Dự án Luật Đất đai sửa đổi sẽ được xem xét, thông qua theo 3 kỳ họp. Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 4 vào tháng 10 tới đây và dự kiến thông qua vào kỳ họp 6 vào cuối năm 2023.