Đề án kiểm soát đặc biệt đối với cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao

(Moitruong.net.vn) – Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Đề án kiểm soát đặc biệt đối với cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.

Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và môi trường, trong thời gian qua, nhiều vấn đề bức xúc, điểm nóng về ô nhiễm môi trường tiếp tục gia tăng ở nhiều vùng, nhiều lĩnh vực, xảy ra nhiều sự cố gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, chất lượng môi trường tiếp tục bị xuống cấp ở một số nơi, đã và đang gây hậu quả nghiêm trọng đến môi trường sinh thái, ảnh hưởng đến đời sống, sức khoẻ, gây mất an ninh trật tự, tâm lý bức xúc, bất an trong nhân dân; đặc biệt sự cố môi trường biển tại các tỉnh miền Trung thời gian vừa qua là bài học đắt giá, sâu sắc.

Trong thời gian tới, công tác bảo vệ môi trường sẽ đối mặt với nhiều thách thức, áp lực lên môi trường ngày càng lớn, nguy cơ xảy ra ô nhiễm, sự cố môi trường ở phạm vi rộng, liên vùng, liên tỉnh với tính chất, mức độ phức tạp ngày một cao do nhiều vấn đề môi trường tích tụ chưa được giải quyết do việc duy trì quá lâu mô hình tăng trưởng theo chiều rộng, dựa quá nhiều vào khai thác tài nguyên, sử dụng công nghệ thấp, lạc hậu; tình trạng thu hút, kiểm soát các dự án đầu tư chưa chú trọng đến yếu tố môi trường; sự phát triển các dự án, cơ sở, khu công nghiệp sản xuất kinh doanh không đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu với các điều kiện hạ tầng kỹ thuật về môi trường, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoặc có nguy cơ gây ra ô nhiễm môi trường cao; chưa có sự nhận thức đầy đủ và xử lý tốt quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển xã hội và bảo vệ môi trường; năng lực, hiệu quả phòng ngừa, kiểm soát các nguồn ô nhiễm còn hạn chế; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, phối hợp giữa các ngành, các cấp và cộng đồng về bảo vệ môi trường chưa chủ động, thiếu quyết liệt, hiệu quả chưa cao.

Bộ Tài nguyên và Môi trường và cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường các cấp đã đẩy mạnh việc tổ chức thực hiện các quy định, cơ chế, công cụ, biện pháp phòng ngừa, kiểm soát, giảm thiểu các nguồn gây ô nhiễm môi trường như: Đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép về môi trường; thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường; xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; kiểm soát ô nhiễm môi trường các khu vực tập trung nhiều nguồn gây ô nhiễm môi trường; giải quyết sự cố môi trường…và đã đạt được những kết quả, bài học nhất định góp phần phòng ngừa, hạn chế, làm giảm sự gia tăng ô nhiễm về ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, cùng với quá trình phát triển kinh tế- xã hội, thu hút đầu tư, hiện nay Việt Nam còn tồn tại nhiều dự án, cơ sở sản xuất công nghiệp có nguy cơ cao xảy ra sự cố, ô nhiễm môi trường lớn, diễn ra trên diện rộng, tác động đến nhiều mặt, nhiều đối tượng của đời sống kinh tế xã hội. Song đến nay, chúng ta chưa có các giải pháp quản lý, giám sát chặt chẽ, hiệu quả; chưa có các biện pháp kiểm soát đặc thù về môi trường đối với nhóm đối tượng này.

Vì vậy, việc xây dựng và thực hiện Đề án góp phần chủ động phòng ngừa, hạn chế tối đa nguy cơ gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, sự cố môi trường trong tương lai; đồng thời thực hiện quyết tâm không chấp nhận việc thu hút đầu tư để ảnh hưởng đến môi trường, không đánh đổi phát triển kinh tế với hủy hoại môi trường mà Chính phủ đặt ra.

Các mục tiêu cụ thể mà Đề án kiểm soát đặc biệt đối với cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao đưa ra bao gồm 6 mục tiêu cụ thể: 

1. Khoanh vùng đối tượng, lập danh mục các dự án, cơ sở sản xuất lớn, thuộc loại hình sản xuất công nghiệp gây ô nhiễm môi trường, có vị trí đặt dự án tại các khu vực nhạy cảm về môi trường để thực hiện các biện pháp kiểm soát đặc thù về môi trường (danh mục dự án, cơ sở cần kiểm soát đặc biệt).
2. Rà soát, đánh giá nguy cơ gây ô nhiễm môi trường của các dự án, cơ sở sản xuất thuộc danh mục cần kiểm soát đặc biệt.
3. Thực hiện đồng bộ các biện pháp cần thiết về cải tiến, đổi mới công nghệ sản xuất; cải tạo, nâng cấp các công trình và biện pháp bảo vệ môi trường; tăng cường năng lực phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường; tăng cường năng lực quản lý và tự giám sát về môi trường; khắc phục các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường nhằm giảm thiểu nguy cơ gây sự cố, ô nhiễm môi trường của dự án, cơ sở sản xuất thuộc danh mục cần kiểm soát đặc biệt.
4. Xác lập và thực hiện cơ chế giám sát chặt chẽ về môi trường đối với các dự án, cơ sở sản xuất thuộc danh mục cần kiểm soát đặc biệt trong quá trình vận hành thử nghiệm và vận hành thương mại.
5. Thiết lập cơ sở dữ liệu về các dự án, cơ sở sản xuất thuộc đối tượng cần kiểm soát đặc biệt trên phạm vi cả nước phục vụ việc theo dõi, giám sát.
6. Xây dựng cơ chế, quy định pháp luật về kiểm soát đặc biệt đối các dự án, cơ sở sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.

An Nhiên (T/h)