Nam Bộ: Cần giám sát chất lượng nước từ đầu nguồn

Theo TCty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco), để đề phòng các sự cố, ngoài việc lấy mẫu nước định kỳ hằng tháng, Sawaco còn trang bị thêm hệ thống giám sát chất lượng nước online từ đầu nguồn đến nước vào nhà máy xử lý và hệ thống đường ống cung cấp cho người dân.

Nước sông Sài Gòn – Đồng Nai ô nhiễm nặng

Theo TCty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco), hiện nguồn nước thô được dùng để khai thác cung cấp nước sạch chủ yếu là nguồn nước mặt lấy ở lưu vực hai sông Sài Gòn và Ðồng Nai (chiếm 94%), chỉ một phần nhỏ (6%) khai thác từ nguồn nước ngầm. Mặc dù các cơ quan quản lý nhà nước đã tăng cường nhiều giải pháp quản lý, bảo vệ nguồn nước nhưng chất lượng nước mặt sông Ðồng Nai, nhất là sông Sài Gòn, có xu hướng ngày càng xấu hơn. Các chỉ tiêu như ammonia, hữu cơ, vi sinh, mangan… trong nước sông Sài Gòn ngày càng tăng.

Đáng lo ngại hơn, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường Đại học Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.Hồ Chí Minh) cho thấy, chất lượng nguồn nước thô trên sông Đồng Nai và sông Sài Gòn có sự hiện diện của ô nhiễm hữu cơ vi lượng. Ô nhiễm hữu cơ là loại ô nhiễm chứa các chất gây bất lợi cho sức khỏe của con người. Nó có nguồn gốc từ sản phẩm phụ của công nghiệp hóa học, chất tẩy rửa, thuốc bảo vệ thực vật…

Theo PGS.TS Bùi Xuân Thành – Trường ĐH Bách Khoa, trong tương lai, diễn biến các nồng độ ô nhiễm hữu cơ vi lượng sẽ ngày một gia tăng, nếu không giải quyết được và kiểm soát hiệu quả xử lý nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt và ngăn chặn việc đổ rác thải xuống sông, rạch…

Giám sát Nhà máy nước BOO Thủ Đức (TPHCM). Ảnh: Huyền Trân

PGS.TS Bùi Xuân Thành đề nghị cần lưu tâm đến diễn biến của loại ô nhiễm này, và công nghệ xử lý nước hiện tại là dùng chất chlorine để khử trùng. Nếu trong nước tồn tại các chất ô nhiễm hữu cơ vi lượng, gặp chất khử trùng chlorine mà công nghệ xử lý nước hiện tại đang dùng, có khả năng một nhóm các phụ phẩm sẽ hình thành trong quá trình xử lý nước, và có thể phát sinh những điều không mong muốn cho sức khỏe con người.

Ông Bùi Thanh Giang – Phó Tổng Giám đốc Sawaco cho biết, tính đến tháng 9.2019, tổng công suất cấp nước tại TP.Hồ Chí Minh đạt 2,4 triệu m3/ngày, trong đó lượng nước tiêu thụ thực tế là 1,8 triệu m3/ngày. Để đề phòng các sự cố, ngoài việc lấy mẫu nước định kỳ bởi phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO 17025, Sawaco còn trang bị thêm hệ thống giám sát chất lượng nước online từ đầu nguồn đến nước vào nhà máy xử lý và hệ thống đường ống cung cấp cho người dân.

Theo đó, định kỳ hằng tháng Sawaco tổ chức lấy mẫu nước thô về phân tích, vị trí lấy mẫu nước là ngược lên thượng nguồn. Riêng sát vị trí trạm bơm sẽ có hệ thống giám sát chất lượng nước online. Các chỉ tiêu giám sát bao gồm độ đục, pH, amoni, mangan… Nếu vượt thông số cài đặt, hệ thống online sẽ phát tin cảnh báo. Và thông số từ hệ thống giám sát online cũng được kiểm tra đối chiếu với số liệu lấy mẫu trực tiếp phân tích tại phòng thí nghiệm để đảm bảo tính chính xác cao.

Trường hợp phát hiện ô nhiễm, mặn, vượt ngưỡng, nhà máy phải ngưng xử lý nước. Thực tế Nhà máy nước Tân Hiệp (công suất 300.000m3/ngày, sử dụng nước sông Sài Gòn) đã nhiều lần ngưng hoạt động vì nước nhiễm mặn, và phải tăng cường hóa chất xử lý trong những thời điểm một số chỉ tiêu ô nhiễm tăng cao.

Qua sự cố nước máy đầu nguồn bị ô nhiễm dầu phế thải tại Hà Nội, ông Giang cho biết Sawaco cũng đã lên kịch bản phòng chống. Theo đó, Sawaco đã trang bị 2 hệ thống phao ngăn, thu dầu thải đặt tại các trạm bơm nước, sẵn sàng ứng phó nếu có sự cố. Ngoài ra, ông Giang cho biết Sawaco cũng đã phối hợp các viện, trường đại học, đơn vị cấp nước quốc tế để nghiên cứu công nghệ xử lý nước tương ứng với điều kiện chất lượng nước nguồn bị ô nhiễm xấu hơn trong tương lai.

Hồng Trang (T/h)