Hà Nội khởi động kế hoạch khẩn cấp quy mô lớn để “hồi sinh” các dòng sông

Sáng 21/10, tại phiên thảo luận tổ về tình hình kinh tế - xã hội, các đại biểu Quốc hội đã đặc biệt quan tâm đến thực trạng ô nhiễm nghiêm trọng của các con sông chảy qua Thủ đô như sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét, sông Kim Ngưu và hàng trăm hồ nội thành. Báo cáo của UBND TP Hà Nội cho thấy, nhiều đoạn sông đã mất khả năng tự làm sạch, dòng chảy bị ngắt quãng, bùn thải tích tụ dày và nước chuyển màu đen đặc quanh năm.

Theo kế hoạch vừa được phê duyệt, Hà Nội sẽ triển khai bảy công trình đầu tư khẩn cấp thuộc lĩnh vực thoát nước và môi trường đô thị. Trong đó, đáng chú ý là dự án nạo vét toàn bộ hệ thống sông hồ chính nằm trong lưu vực tả và hữu Nhuệ; đồng thời xây dựng một trạm bơm bổ cập nước quy mô lớn với công suất 5 m³/s lấy từ sông Hồng, nhằm đưa nước sạch vào sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét.

Song song đó, thành phố sẽ kết nối dòng nước từ sông Đáy thông qua kênh sông Tích để hỗ trợ nguồn cấp cho các tuyến sông còn lại, tạo lưu thông dòng chảy khép kín, giảm thiểu tình trạng ứ đọng và ô nhiễm.

Thành phố cũng đang gấp rút hoàn thiện quy hoạch cao độ nền và hệ thống thoát nước đô thị. Theo dự kiến, báo cáo đầu kỳ của quy hoạch sẽ được trình UBND TP trong tháng 12/2025 để làm căn cứ triển khai đồng bộ các dự án hồi sinh sông hồ, đặc biệt tại những khu vực thường xuyên ngập úng sau mưa lớn.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh: Đã đến lúc Hà Nội không thể chấp nhận sống chung với ô nhiễm. Hồi sinh các dòng sông chính là hồi sinh sức sống của đô thị và con người. Ông cho rằng việc làm sạch sông hồ không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà cần có sự chung tay của người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội từ việc hạn chế xả rác, cải thiện hạ tầng thoát nước đến đầu tư công nghệ xử lý nước thải.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, mỗi ngày thủ đô thải ra khoảng 1,2 triệu m³ nước thải sinh hoạt, nhưng chỉ hơn 30% được xử lý trước khi đổ ra sông hồ. Cùng với đó, quá trình đô thị hóa nhanh, hệ thống cống rãnh chắp vá và việc san lấp, lấn chiếm mặt nước khiến tình trạng ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng.

Trong nhiều năm, sông Tô Lịch – biểu tượng văn hóa của Hà Nội luôn nằm trong nhóm sông ô nhiễm nặng nhất cả nước. Các dự án thí điểm làm sạch bằng công nghệ Nhật Bản, công nghệ Nano-Bioreactor hay cải tạo cục bộ mới chỉ dừng ở mức thử nghiệm, chưa tạo ra chuyển biến rõ rệt.

Chính vì vậy, kế hoạch “hồi sinh sông hồ” lần này được xem như một chương trình khẩn cấp cấp thành phố, huy động nguồn lực lớn, có tính liên ngành và dài hạn. Dự kiến, tổng mức đầu tư ban đầu sẽ ưu tiên cho các hạng mục nạo vét, xử lý bùn thải, xây dựng trạm bơm, hệ thống kênh dẫn, cùng các công trình hạ tầng xanh dọc hai bên sông.

Theo UBND TP Hà Nội, việc khôi phục dòng chảy và làm sạch sông hồ không chỉ nhằm cải thiện môi trường, mà còn mang ý nghĩa phát triển bền vững tạo không gian sinh thái, điều hòa khí hậu, phòng chống ngập úng và nâng cao chất lượng sống của người dân Thủ đô.

Hà Nội kiểm soát chặt ô nhiễm tại sông Tô Lịch