Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Bàn về cách làm mới, sáng tạo

Chiều 15/3/2024, trong khuôn khổ khổ Hội Báo toàn quốc 2024, lần đầu tiên Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2024. Diễn đàn gồm 12 phiên họp với các chủ đề hấp dẫn, gắn với mối quan tâm hàng đầu của các cơ quan báo chí và cơ quan quản lý báo chí.

Tới dự phiên khai mạc Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2024 có ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; ông Trần Lưu Quang - Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ; ông Phan Văn Mãi - Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó bí thư Thành ủy, Chủ tịch UNBD TP.HCM; ông Nguyễn Mạnh Hùng - Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Phó chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số.

Tổ chức Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2024, Hội Nhà báo Việt Nam kỳ vọng đây sẽ là Diễn đàn thường niên bàn về các vấn đề liên quan đến đời sống báo chí đang được giới báo chí, truyền thông trong nước và quốc tế quan tâm; đồng thời Diễn đàn cũng sẽ là điểm hẹn tăng cường giao lưu, gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm giữa lãnh đạo các cơ quan báo chí, lãnh đạo các cơ quan quản lý báo chí, những người làm báo cũng như các chuyên gia truyền thông, công nghệ…

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, đồng chí Phan Văn Mãi, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam, khẳng định Thành phố Hồ Chí Minh luôn xem báo chí cách mạng là lực lượng cơ hữu đóng góp quan trọng cho sự phát triển của Thành phố.

Thông tin về tình hình kinh tế-xã hội của Thành phố Hồ Chí Minh cũng như những khó khăn mà Thành phố đang gặp phải, đồng chí Phan Văn Mãi bày tỏ mong muốn báo chí tiếp tục quan tâm hơn nữa, giúp Thành phố nhận diện rõ hơn các điểm nghẽn chiến lược, nhìn rõ hơn định hướng, giải pháp cho chặng đường phát triển sắp tới.

Đồng chí đề nghị đội ngũ những người làm báo tiếp tục đồng hành, góp ý cho Thành phố những cách làm mới, sáng tạo; đồng thời, có những phân tích, gợi ý thêm để làm sao khơi lên được các động lực bên trong giúp cho sự phát triển của Thành phố.

Đồng chí Phan Văn Mãi cho biết, 2025 là năm kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước. Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch triển khai các hoạt động kỷ niệm, chào mừng, từ sáng tác văn học nghệ thuật đến phát động phong trào thi đua đặc biệt, triển khai các công trình, dự án…

Đồng chí mong muốn báo chí chung tay trong những hoạt động kỷ niệm này, không chỉ ở góc độ tuyên truyền, lan tỏa thông tin mà có thể tham gia trực tiếp, sâu hơn vào các hoạt động thiết thực chào mừng ngày lễ lớn của đất nước.

Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết công nghệ số ảnh hưởng đầu tiên và mạnh mẽ nhất là đối với lĩnh vực báo chí, truyền thông và tạo ra sự thay đổi căn bản của lĩnh vực này. Không gian mạng bây giờ là trận địa chính, là trận chiến chính của báo chí. Nguồn thu chính của báo chí rồi cũng sẽ đến từ không gian mạng.

“Công nghệ số lấy đi một số việc cũ nhưng cũng tạo ra những việc mới. Vậy là báo chí phải làm những việc mới”, đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng nói và nêu rõ, đổi mới báo chí nằm ở chỗ báo chí phải làm hơn những gì mình đang làm. Báo chí cần một không gian rộng hơn là đưa tin “Ai, cái gì, khi nào và ở đâu”.

Báo chí muốn phát triển thì cần không gian mới, cần lực lượng sản xuất mới, cần nguồn lực sản xuất mới, cần yếu tố sản xuất mới và cần động lực mới. Không gian mới là không gian số. Lực lượng sản xuất mới là công nghệ số. Nguồn lực sản xuất mới là nhân lực số. Yếu tố sản xuất mới là dữ liệu số. Động lực mới là đổi mới sáng tạo số.

“Bởi vậy, đầu tư vào công nghệ số, nhân lực số, dữ liệu số và đổi mới sáng tạo số sẽ là đầu tư vì tương lai của báo chí”, đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông, những khó khăn và những vấn đề của báo chí gần đây không làm giảm đi vai trò của báo chí như một số người nghĩ , mà chỉ nói lên một điều là báo chí cần phải đổi mới. Không thay đổi thì sẽ bị thay thế.

Công nghệ số, internet và truyền thông xã hội là những cú huých mạnh mẽ để đổi mới báo chí. Sự đổi mới này sẽ chỉ làm tăng lên vai trò và sự đóng góp của báo chí cách mạng vào sự nghiệp xây dựng Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.

Đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, báo chí muốn đổi mới thì phải tìm về và giữ vững những giá trị cốt lõi và sứ mệnh ban đầu của báo chí cách mạng. “Giữ cái bất biến này để ứng vạn biến. Cái vạn biến này chính là cách mà chúng ta làm báo. Không gian sáng tạo vô hạn của chúng ta là ở đây. Công cụ để thực hiện sự sáng tạo vô hạn đó chủ yếu là công nghệ số”, đồng chí nhấn mạnh.

Tại buổi khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh đã có bài thuyết trình tổng quan với tựa đề: “Báo chí Việt Nam: Thách thức - Cơ hội”.

Theo Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, trong bối cảnh khó khăn chung của kinh tế trong nước và thế giới, trong sự lấn lướt, cạnh tranh khốc liệt từ mạng xã hội, trong sự chuyển đổi thị hiếu thông tin của công chúng, báo chí thế giới nói chung, báo chí Việt Nam nói riêng phải đối mặt với vô vàn những khó khăn, thách thức, trong đó nan giải nhất là vấn đề kinh tế báo chí. Thời gian qua, để duy trì hoạt động, nhiều cơ quan báo chí đã phải thực hiện cắt giảm tối đa chi phí, nhân sự…

Tuy nhiên, trong thách thức luôn có cơ hội. Điều quan trọng với các cơ quan báo chí Việt Nam hiện nay là nhìn ra được những cơ hội nào để mỗi cơ quan báo chí, dù là ở Trung ương hay địa phương, dù với quy mô lớn hay quy mô nhỏ đều có thể tìm ra hướng đi cho riêng mình.

Sau phiên khai mạc, chương trình sẽ được tiếp nối với 10 phiên thảo luận chuyên sâu về với các chủ đề được giới báo chí quan tâm như: Nâng cao tính Đảng, tính định hướng trong hoạt động báo chí; Xây dựng môi trường văn hóa báo chí; Báo chí dữ liệu và chiến lược nội dung vượt trội; Đầu tư, ứng dụng công nghệ hiệu quả tại các tòa soạn; Năng lực cạnh tranh của truyền hình trong thời đại AI; Phóng sự điều tra - Hành trình làm điều có ích; Mô hình hợp tác hiệu quả giữa báo chí, doanh nghiệp và đại lý quảng cáo;...

Qua những phiên thảo luận từ diễn đàn, các cơ quan báo chí chủ động và mạnh dạn thử nghiệm để tìm ra con đường riêng cho mình đồng thời đóng góp vào sự phát triển chung của nền Báo chí cách mạng Việt Nam.