Dơi và rắn có thể là nguồn lây lan Dịch viêm phổi virus corona

Mới đây, nhóm các nhà khoa học ở Bắc Kinh, Nam Ninh, Ninh Ba, Vũ Hán – dẫn đầu bởi Wei Ji từ Trung tâm Khoa học Sức khỏe Đại học Bắc Kinh – đã hợp tác nghiên cứu về cấu trúc vật lý của loại virus lạ. Họ vừa báo cáo kết quả trên tạp chí Medical Virology vào hôm thứ tư 22/1.

Trong đó, các nhà nghiên cứu tìm thấy mẫu “S protein” bí ẩn. Chúng vốn được virus dùng để nhận diện và bám vào bề mặt vật chủ, thế nhưng mẫu protein trong loại virus mới chưa từng được nhìn thấy. Nó có thể là yếu tố quan trọng dẫn đến tái tổ hợp di truyền ở nhiều loài vật khác nhau.

Virus từ dơi từng gây dịch SARS năm 2002-2003

Mặc dù nghiên cứu trên không chỉ ra vật lây truyền trung gian, song nghiên cứu thứ hai được đăng trên tạp chí Virus học số ra ngày 22/1 lại xác định rắn chính là thủ phạm. Để tìm kiếm ổ virus, các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích chuỗi và so sánh. Kết quả phân tích cho thấy rắn là loài động vật hoang dã nhiều khả năng mang trong mình virus corona.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đều thận trọng rằng các kết luận này cần kiểm nghiệm kỹ hơn trên các mẫu động vật. Cả hai nghiên cứu cũng không giải thích cách thức virus có thể lây truyền từ động vật sang người. Tuy nhiên, nghiên cứu có thể đưa ra các manh mối để nhà chức trách Trung Quốc tìm ra nơi bùng phát dịch bệnh khiến hàng trăm người bị lây nhiễm thời gian qua.

Chợ thực phẩm, nơi virus corona mới lần đầu tiên bị phát hiện, bán nhiều loại động vật hoang dã như cáo, cá sấu, sói, rắn, chuột, công… Giám đốc Trung tâm ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh Trung Quốc Gao Fu cho biết: Nhà chức trách tin rằng virus nhiều khả năng tới từ các loài động vật hoang dã được bày bán tại khu chợ, dù nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định.

Tiếp đó, các nhà nghiên cứu so sánh mã gen của loại virus mới với mã gen từ virus corona đã biết trên nhiều loài động vật khác nhau. Cuối cùng, họ tìm ra sự tương thích trên 2 loài rắn phổ biến có mặt khắp đất nước tỷ dân. Đó là rắn cạp nia bắc và rắn hổ mang Trung Quốc.

Theo CNN, loại virus mới có mối liên hệ gần gũi với virus corna gây dịch SARS xuất hiện ở loài dơi. Trên thực tế, rắn cũng thường săn dơi trong môi trường hoang dã. Mặt khác, rắn còn được bán tại chợ đầu mối hải sản Vũ Hán – nơi bị nghi là điểm phát tán virus viêm phổi.

Dù vậy, cộng đồng khoa học Trung Quốc vẫn đang tranh cãi gay gắt về khả năng truyền virus từ một loài bò sát. Trước đó, các trường hợp dịch bệnh tương tự đều bắt nguồn từ virus trên động vật có vú.

Ngọc Ánh (t/h)