Đức Phổ (Quảng Ngãi) – Bài 1: Ruộng bị bồi lấp, nông dân chật vật khi không có đất để canh tác

XEM VIDEO: ĐỨC PHỔ (QUẢNG NGÃI) – BÀI 1: RUỘNG BỊ BỒI LẤP, NÔNG DÂN CHẬT VẬT KHI KHÔNG CÓ ĐẤT ĐỂ CANH TÁC

Ruộng chỉ để “ngắm”

Theo phản ánh của người dân tại Tổ 3, phường Nguyễn Nghiêm (TX. Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi), nhiều năm nay đồng ruộng của bà con xung quanh Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hoà không thể canh tác được và dần “biến mất”, khiến người dân vô cùng bức xúc.

Từ khi gia tăng năng xuất, Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa đã biến những bờ ruộng xung quanh thành ruộng chết

Sau khi nhận được phản ánh của người dân, PV Môi trường & Cuộc sống – Moitruong.net.vn đã về ghi nhận thực tế sự việc. Theo ghi nhận của PV, những thửa ruộng trồng lúa xung quanh Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa không còn sức sống. Có những thửa ruộng có lúa thì cũng chỉ là những cây lúa vàng què quặt, thiếu dinh dưỡng, không có khả năng trổ bông và cho năng suất tốt.

Nguyên nhân chính dẫn tới sự việc này được người dân cho rằng, là do đống đất nguyên liệu của Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa chất quá cao, lại không có biện pháp che chắn, do vậy cứ mỗi lần mưa là đất trôi xuống gây bồi lấp đồng ruộng. Vì xung quanh bãi nguyên liệu này không hề có rào chắn hay phương pháp chắn nào, vào mùa mưa nước chảy cuốn theo đất từ đống đất này chảy thẳng xuống ruộng người dân. Không những thế, đất từ Nhà máy gạch này còn trôi xuống mương nước tưới tiêu gây bồi lấp, nên đồng ruộng của bà con nơi không được cấp nước vào mùa hè, thoát nước vào mùa mưa.

Những đống đất chất cao như núi của Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa được cho là nguyên nhân dẫn đến đồng ruộng của bà con tổ 3, phường Nguyễn Nghiêm bị bồi lấp và không thể canh tác được

Là một hộ dân chịu ảnh hưởng nặng nề từ Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa, bà Nguyễn Thị Lan (trú tổ dân phố 3, phường Nguyễn Nghiêm) chia sẻ: “Gia đình có cả thảy 2 sào ruộng, cả năm trông chờ vào đó để có được nguồn lương thực chính cho những bữa ăn của gia đình, còn dư bao nhiêu thì đem bán lấy tiền mua thêm đồ mắm muối. Từ khoảng năm 2020 thì Nhà máy dăm gỗ mua lại của tôi 1 sào ruộng nên chỉ còn lại gần 600m2 ruộng để tôi canh tác. Từ 2014 ruộng nhà tôi đã chịu ảnh hưởng khi đất nguyên liệu của Nhà máy gạch đổ xuống, đất cứ trôi thành từng mảng ngày càng nhiều hơn dần dần gia đình tôi không còn có đất để canh tác nữa. Về mùa mưa thì đất từ đống đất cứ trôi theo nước đổ xuống khiến cả chục hộ dân ảnh hưởng. Mùa hè khi đất khô lại thì lại ngăn kênh mương khiến việc cấp nước để tưới tiêu cho đồng ruộng khó khăn. Nhiều gia đình họ không trồng được lúa nên đổi qua trồng cỏ, còn gia đình của tôi thì cứ vén đất lên bao nhiêu thì khi trời mưa nó lại đổ xuống chôn vùi cây trồng bấy nhiêu. Bây giờ ruộng nhà tôi đã trở thành một bãi sình lầy không thể đáp ứng nhu cầu trồng cây hay những hoạt động sản xuất khác”.

Doanh nghiệp cần bồi thường thỏa đáng cho người dân

Trước những bức xúc của người dân bị ảnh hưởng từ Nhà máy Tuynel Phổ Hoà, mới đây chính quyền phường Nguyễn Nghiêm, TX. Đức Phổ đã tổ chức đoàn kiểm tra đánh giá tác động, phối hợp với Nhà máy gạch Tuynel khắc phục hậu quả, bồi thường cho người dân bị ảnh hưởng. Xong nhiều người dân chưa đồng tình với hướng giải quyết này.

Bà Nguyễn Thị Lan (tổ dân phố 3, phường Nguyễn Nghiêm) bức xúc khi có ruộng nhưng lại không thể sản xuất chỉ vì đất ở Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa đã vùi lấp ruộng nương

Bà Nguyễn Thị Lan chia sẻ: “Khoảng giữa tháng giêng, bên chính quyền phường có mời 19 hộ dân tới đây để giải quyết nhằm bồi thường cho những người dân chịu ảnh hưởng từ việc Nhà máy gạch Tuynel đổ xuống vùi lấp ruộng nương. Tôi cũng tham gia buổi họp đó, bên phường người ta yêu cầu những người dân bị ảnh hưởng muốn được đền bù thì phải mang sổ đỏ đến để nhận tiền bồi thường từ phía Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa. Lẽ ra nếu chính quyền đánh giá từ năm 2014 tới nay và đánh giá nhà tôi có đủ diện tích như đúng thời điểm năm 2014 là 2 sào thì không nói làm chi. Nhưng ở đây bên chính quyền chỉ tính riêng đất trên sổ đỏ hiện tại khoảng gần 600m2 và chỉ đền bù một vụ thì chúng tôi không đồng tình với việc đó”.

Cũng vì nhập nhằng trong công tác đền bù nên tới nay nhiều nông dân phường Nguyễn Nghiêm vẫn chưa chịu nhận tiền đền bù, ruộng đồng cũng không canh tác được nên cuộc sống người dân gặp rất nhiều khó khăn. Những người nông dân nơi đây rất mong chờ các cơ quan chức năng khẩn trương giải quyết vấn đề này.

Làm việc với PV, ông Nguyễn Bảo Toàn – Phó Chủ tịch UBND phường Nguyễn Nghiêm cũng xác nhận tại địa phương có 19 hộ dân bị ảnh hưởng không thể sản xuất do đất nguyên liệu của Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa đổ ra lấp ruộng và ngăn chặn kênh mương nơi đây. Chính quyền địa phương đang tiến hành xác định thiệt hại của người dân các năm trước và phối hợp với Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hoà để đưa ra mức đền bù hợp lý cho người dân.

Ông Nguyễn Bảo Toàn – Phó Chủ tịch UBND phường Nguyễn Nghiêm đã xác nhận thông tin người dân bị thiệt hại, không canh tác được của người dân tổ dân phố 3 là đúng sự thật và đang tiến hành lập danh sách bồi thường cho người dân

“Chúng tôi sau khi tiếp nhận được khiếu nại từ người dân đã nhanh chóng xác minh sự việc và đưa ra kết luận. Chính tôi cũng tham gia vào đội ngũ trực tiếp tới khu vực đó xem xét tình hình và nhận thấy đơn khiếu nại của người dân là đúng sự thật. Sau khi xác minh đã tổ chức một cuộc họp và đề nghị Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa lên phương án khắc phục hậu quả để người dân nhanh chóng ổn định sản xuất, tiếp tục canh tác trên chính mảnh đất của mình. Sau buổi họp, đa số người dân đều đồng tình với sự việc này nên UBND phường Nguyễn Nghiêm đã lập danh sách xác định thời gian bị thiệt hại và lập danh sách bồi thường xuống cho Đội sản xuất. Với phương án bồi thường thì mỗi sào ruộng của những hộ lân cận không bị ảnh hưởng nhiều sẽ được hỗ trợ 19kg/sào, còn những nông dân hoàn toàn không thể canh tác trên mảnh đất của mình sẽ được hỗ trợ 100kg/sào, với giá thị trường là 6.000đ/kg thì những hộ dân đều đồng tình với mức giá trên của UBND phường đề xuất. Còn phía Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hoà sau khi đồng ý với mức giá đã được đề ra thì doanh nghiệp này cũng được UBND phường Nguyễn Nghiêm yêu cầu phải khắc phục nhanh chóng để những người dân có được nguồn kinh phí để sinh hoạt, sản xuất”, ông Toàn cho biết.

Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hòa hoạt động từ năm 2011 đến nay, phương án được duyệt ban đầu đều có tường rào bao quanh, nhưng khi đi vào hoạt động thì cơ sở này lại không xây tường rào. Thời gian hoạt động đã hơn 10 năm nhưng tới nay những người dân vẫn chưa thấy được cổng rào bao quanh khu vực tập kết đất nguyên liệu của Nhà máy này. Đây chính là nguyên nhân gây ra việc đất dùng làm gạch tràn xuống gây vùi lấp đất canh tác của người dân.

Đoàn kiểm tra còn phát hiện nhiều sai phạm trong quá trình hoạt động tại Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hoà

Ngoài việc để đất nguyên liệu bồi lấp ruộng đồng của người dân, đoàn kiểm tra của cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương còn phát hiện nhiều sai phạm tại Nhà máy gạch Tuynel Phổ Hoà.

Tòa soạn Môi trường & Cuộc sống – Moitruong.net.vn sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc trong những bài tiếp theo.

Thanh Hải – Chiến Thắng