Ghép phổi thành công cho bệnh nhân trẻ tuổi- bước đột phá trong phát triển kỹ thuật y học chuyên sâu

Nữ bệnh nhân được ghép tạng quê ở tỉnh Bắc Kạn, đang là sinh viên và phải bỏ giữa chừng vì không may mắc bệnh phổi giai đoạn cuối. Người bệnh phải thở oxy dài hạn tại nhà, luôn cần người hỗ trợ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Bệnh nhân mắc bệnh lý u cơ trơn bạch huyết ở phổi (LAM) hay còn gọi là bệnh phổi đục lỗ. Đây là một bệnh hiếm gặp và thường xảy ra ở phụ nữ trẻ. Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan toả và làm mất chức năng phổi.

Các bác sĩ nhận định, tình trạng người bệnh rất nặng, khả năng bệnh nhân tử vong trong vòng vài tháng tới nếu không được ghép phổi.

Bệnh nhân đã được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ năm 2020 và chờ ghép phổi từ vài tháng nay vì 2 lá phổi của bệnh nhân bị tổn thương nghiêm trọng, tình trạng suy hô hấp nặng, tiên lượng tử vong cao.

Ngày 8/2 (29 Tết), sau khi nhận được thông tin có phổi hiến từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Phổi Trung ương đã kích hoạt khẩn cấp chương trình ghép phổi và tổ chức hội chẩn lựa chọn người bệnh được nhận tạng ngay trong đêm.

Trước đó, hoạt động lấy tạng được thực hiện cùng ngày tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, từ một nam thanh niên 26 tuổi bị chết não do tai nạn giao thông.

Bệnh viện Phổi Trung ương đã huy động khoảng 80 nhân lực trực tiếp tham gia (và nhiều nhân lực khác sẵn sàng điều động, làm việc trực tuyến), đồng thời có sự phối hợp và hỗ trợ từ Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện E, Bệnh viện Hữu nghị, Bệnh viện Tim Hà Nội,…

Sau khi hội chẩn với GS. Jasleen Giám đốc Trung tâm ghép phổi UCSF - Trung tâm y học uy tín lớn nhất miền Tây, nước Mỹ), GS.TS Lê Ngọc Thành, Chủ tịch hội Phẫu thuật Tim mạch lồng ngực Việt Nam, TS.BS. Nguyễn Công Hựu, Giám đốc Bệnh viện E đã quyết định khởi động ca ghép phổi này.

Ca phẫu thuật được tiến hành đúng ngày 30 Tết và kéo dài 12 giờ (từ 10 giờ tới 22 giờ). Ca ghép đã thành công tốt đẹp ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của UCSF.

Theo TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, trên thế giới, ghép phổi hầu hết chỉ được thực hiện ở các nước phát triển, vì đây là kỹ thuật ghép tạng rất khó và chi phí lớn nhưng tại Bệnh viện Phổi Trung ương ca ghép này lại được thực hiện thành công trên một người bệnh nghèo ở vùng núi cao Bắc Kạn.

Đây cũng là ca phẫu thuật được thực hiện chặt chẽ, bài bản theo quy trình tiêu chuẩn quốc tế từ Trung tâm ghép phổi UCSF - 1 trong 9 Trung tâm ghép phổi lớn và có uy tín nhất tại Hoa Kỳ.

Ca ghép thành công đã đánh dấu mốc lớn, ghi nhận tiến bộ vượt bậc của các thầy thuốc Bệnh viện Phổi Trung ương. Đây là kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật ghép tạng. Đặc biệt, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng là yếu tố quyết định sự sống của người bệnh.

12 giờ sau mổ, người bệnh đã tỉnh, tự thở những hơi thở đầu tiên của hai lá phổi mới. Ngay trong ngày đầu tiên sau ghép phổi, người bệnh đã phục hồi tốt, các chỉ số hô hấp ổn định.

Trước đó, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với nhiều Bệnh viện khác thực hiện thành công kỹ thuật ghép phổi, trong đó có ca bệnh ghép 2 lá phổi cho người đàn ông 56 tuổi ở Thanh Hoá. Ca ghép này được đánh giá là thành công toàn diện nhất tại Việt Nam với thời gian bệnh nhân sau ghép sống lâu nhất.

Sự thành công của các ca ghép phổi cho thấy, Việt Nam đã tiếp cận và làm chủ được những kỹ thuật đỉnh cao trong lĩnh vực ghép tạng. Đây là thành tựu tiêu biểu của ngành Y tế Việt Nam, mang lại những giá trị to lớn cho sức khoẻ của người bệnh và nhân dân.

Theo Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, đây là một bước đột phá trong phát triển kỹ thuật y học chuyên sâu, thể hiện trình độ, năng lực của các y, bác sĩ nước nhà trên bản đồ y khoa thế giới; đồng thời cũng thể hiện sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ, khoa học, hiệu quả giữa các bộ phận tham gia trong quá trình ghép phổi.

Với mục tiêu phát triển các kỹ thuật cao về ghép phổi và y học tái tạo, cũng là mũi nhọn công nghệ cao của ngành y tế trong thời gian tới, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ phối hợp chặt chẽ với Bệnh viện Phổi Trung ương và Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia nghiên cứu, đề xuất đầu tư nguồn lực, trang thiết bị hiện đai, cơ sở vật chất, qua đó hình thành một Trung tâm ghép phổi trực thuộc Bệnh viện Phổi Trung ương để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai và phát triển kỹ thuật ghép phổi.