Hà Nội: Cảnh báo việc đặt Ga tàu điện ngầm gần Hồ Gươm vi phạm Luật Di sản Văn hóa

Thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngày 4/10 cho biết cơ quan này đã có Văn bản số 3984/BVHTTDL-DSVH gửi Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội về việc góp ý phương án thiết kế, thi công ga ngầm C9 thuộc Dự án đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 2, đoạn Nam Thăng Long-Trần Hưng Đạo.

Tại văn bản do Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy ký, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục đề nghị Thủ đô xây ga tàu điện ngầm C9 ra ngoài khu vực bảo vệ 2 của di tích và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn để tránh vi phạm Luật Di sản Văn hóa.

Cụ thể, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh, với phương án thiết kế thân ga cách Tháp Bút 36 m, đường hầm dưới lòng đất chỉ cách 1 m thì khi thi công sẽ phải đào đất, làm rào chắn, di dời toàn bộ cây xanh khu vực ven hồ. Khi công trình hoàn thành mới trả lại mặt bằng di tích, gây ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan, môi trường văn hoá và sinh thái khu vực.

Điều 32 Luật Di sản Văn hóa năm 2001 được sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định: “Việc xây dựng công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích ở khu vực bảo vệ 2 đối với di tích cấp tỉnh phải được sự đồng ý bằng văn bản của Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân cấp tỉnh, đối với di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt phải được sự đồng ý bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Việc xây dựng công trình quy định tại khoản này không được làm ảnh hưởng tới yếu tố gốc, cấu thành di tích, cảnh quan thiên nhiên và môi trường- sinh thái của di tích.”

Trong khi đó, theo quy hoạch hiện, thân ga ngầm C9 nằm trong khu vực khoanh vùng bảo vệ 2 của di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn. Đây hai công trình phục vụ giao thông, không phải là “công trình bảo vệ và phát huy giá trị di tích” như luật quy định. “Do đó, nếu xây dựng công trình này là vi phạm điều 32 Luật Di sản Văn hóa,” đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh.

Việc thi công nhà ga còn tạo rung chấn, ảnh hưởng tới Nghi môn, Tháp Bút của đền Ngọc Sơn và đền Bà Kiệu. Đặc biệt, Tháp Bút là biểu tượng đặc sắc riêng có về truyền thống hiếu học và văn hiến của thủ đô Hà Nội, đã đi vào tiềm thức của người dân.

Việc xây ga ngầm cạnh hồ Gươm còn có nguy cơ tắc nghẽn giao thông ở đây khi tiếp nhận lượng hành khách lớn từ ngoài vào trung tâm.

Vì vậy, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tiếp tục đề nghị TP Hà Nội điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga và các công trình phụ trợ để không gây ảnh hưởng bất lợi đối với các di tích, tuân thủ Luật Di sản văn hoá.

Vị trí ga ngầm C9 dự kiến đặt trong khuôn viên công viên bờ hồ Hoàn Kiếm. Thân ga chính bố trí ngầm dưới phố Đinh Tiên Hoàng, kích thước dài 150 m, rộng hơn 21 m, sâu trên 17 m và có 3 tầng (tầng trung chuyển, tầng thiết bị và tầng ke ga). Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nhiều lần đề nghị tịnh tiến ga C9 về phía Đông đường Đinh Tiên Hoàng, ra xa hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

Liên quan đến phương án xây dựng tuyến đường sắt đô thị Thành phố Hà Nội nói chung và phương án bố trí nhà ga C9 nói riêng do Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đề xuất, từ năm 2008 đến nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã nhiều lần có văn bản góp ý.

Trong khi đó, TP Hà Nội khẳng định vị trí ga C9 không xâm phạm khu vực bảo vệ lõi và các yếu tố cấu thành lịch sử, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn.

Tháng 9/2019, Chính phủ yêu cầu Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cùng Bộ Tư pháp nghiên cứu, đề xuất phương án thiết kế, thi công nhà ga C9 “đảm bảo đúng quy định pháp luật về di sản văn hoá”.

Ngọc Linh (t/h)