Ghi nhận của phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn trên các tuyến đường Nguyễn Chánh, Xã Đàn,… hệ thống thùng rác công nghệ được lắp đặt rất bắt mắt, các tấm biển quảng cáo gắn trên thùng rác có dòng chữ “Vì môi trường xanh, sạch, đẹp”, “Hãy bỏ rác đúng nơi quy định”. Đó là những dòng chữ cổ động, tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường, giúp người dân nâng cao ý thức để cùng chung tay bảo vệ môi trường.
Nhiều người dân ý thức chưa cao khi sử dụng thùng rác công nghệ
Chị Lại Thị Hải Yến – Công nhân vệ sinh môi trường trên đường Nguyễn Chí Thanh cho biết: “thùng rác công nghệ này cũng rất tốt, giúp người dân phân loại rác thải tại nguồn, thuận tiện cho việc thu gom. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân chưa có ý thức nên đã bỏ cả đất cát vào trong thùng rác, có người còn không cho rác vào thùng mà vứt ngay bên cạnh thùng rác”.
Được biết, năm 2020, UBND Thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương xã hội hóa, cho phép Công ty Cổ phần Công nghệ xanh Goda lắp đặt và cung cấp hệ thống thùng rác công nghệ kết hợp quảng cáo. Theo đó, dự án sẽ triển khai lắp đặt khoảng gần 12 nghìn thùng rác tại 12 quận và 13 huyện, với tổng vốn đầu tư hơn 200 tỷ đồng. Sau 1 năm triển khai, Dự án thùng rác công nghệ đã có những thành công bước đầu.
Thùng rác thuận tiện cho người dân để rác vào
Chị Nguyễn Thị Lương (Đống Đa, Hà Nội) cho biết: “Tôi thấy thùng rác này không có hiệu quả lắm vì phần quảng cáo thì nhiều mà phần thùng chứa rác lại rất bé. Ngoài thùng ghi là phân loại rác nhưng mọi người cứ vứt hết cả vào chỉ mấy chốc là tràn rác ra ngoài, thành ra gây ô nhiễm, mất mỹ quan. Chủ yếu là do ý thức thôi nhưng nếu thùng rác công nghệ này to hơn, màu sắc phân loại trực quan hơn thì tôi nghĩ sẽ hiệu quả”.
Công nhân vệ sinh môi trường thu gom rác từ thùng rác công nghệ
Được biết, sau khi thực hiện thí điểm, mô hình thùng rác công nghệ sẽ được các cơ quan chức năng đánh giá hiệu quả, xem xét để triển khai lắp đặt diện rộng. Không chỉ riêng Hà Nội, các TP lớn như Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh cũng đang tiến hành lắp đặt mô hình này, bởi nó phù hợp với chủ trương xã hội hóa công tác thu gom rác thải sinh hoạt, nâng cao ý thức của người dân trong việc bỏ rác đúng nơi quy định, tạo mỹ quan đô thị văn minh.
Sở dĩ, những chiếc thùng rác này được gọi là thùng rác công nghệ bởi phần mái của chúng được thiết kế là những tấm pin năng lượng mặt trời. Quang năng thu được từ tấm pin mặt trời sẽ tạo công suất phát điện để phát sáng bảng thông tin, quảng cáo phía trên thùng rác. Nhưng trong thực tế, hiệu quả thu gom, phân loại rác lại chưa đạt được kỳ vọng như cái tên “Thùng rác công nghệ”.
Ông Nguyễn Quang Huân – Đại biểu Quốc hội Khóa XV, Phó Chủ tịch Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam cho rằng: “Dự án thùng rác công nghệ này có ý nghĩa rất tốt, nhưng cần tuyên truyền rõ về đối tượng sử dụng thì sẽ phát hiêu được hiệu quả hơn”
Trao đổi với phóng viên Moitruong.net.vn, ông Nguyễn Quang Huân – Đại biểu Quốc hội Khóa XV, Phó Chủ tịch Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam cho rằng: “Dự án thùng rác công nghệ này có ý nghĩa rất tốt, góp phần tuyên truyền đến người dân về bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay dự án còn nhiều bất cập, do chưa tuyên truyền rõ về đối tượng sử dụng. Nếu người dân lầm tưởng đó là điểm để rác sinh hoạt thì sẽ vượt quá công suất của thùng rác, biến thành điểm để rác mất vệ sinh. Những hộ dân ở gần những thùng rác công nghệ này sẽ phải hứng chịu mùi xú uế và mất mỹ quan. Như vậy không khác gì lập một điểm chung chuyển rác trong đô thị mà không nằm trong quy hoạch. Bên cạnh đó, vấn đề vận hành, quản lý những thùng rác này cũng cần được các cơ quan chức năng và chủ đầu tư quan tâm, giám sát thì mới thực hiện hiệu quả được”.
Cần tuyên truyền đến người dân về ý thức phân loại rác và sử dụng thùng rác công nghệ
Theo các chuyên gia, để thùng rác công nghệ được sử dụng lâu dài, các nhà đầu tư, cơ quan chức năng, chính quyền địa phương liên quan cần chú trọng công tác kiểm tra, giám sát chất lượng để các thùng rác hoạt động có hiệu quả, cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm để rác không đúng nơi quy định. Đồng thời tuyên truyền cho người dân nâng cao ý thức, kiến thức trong việc phân loại rác thải và sử dụng thùng rác công nghệ.
Thế Đoàn