Hải Dương: Kênh Kim Sơn ô nhiễm, nguy cơ thiếu nước tưới cho lúa

Kênh Kim Sơn qua địa phận Hải Dương có chiều dài 28 km, làm nhiệm vụ dẫn nước tưới tiêu cho các huyện Bình Giang, Cẩm Giàng và TP Hải Dương. Ngoài ra, với vai trò là xương sống của hệ thống Bắc Hưng Hải, tuyến kênh này còn dẫn nước tạo nguồn cho những kênh nhánh khác để phục vụ sản xuất.

Dù vậy, tình trạng ô nhiễm tuyến kênh này đã diễn ra nhiều lần, khu vực ô nhiễm nặng từ thượng lưu cống Tranh đến cầu Cậy (Bình Giang). Nước có màu đen đục, bốc mùi tanh nồng.

Mức độ ô nhiễm tại đây được Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường đánh giá cứ năm sau lại cao hơn năm trước, nhất là trong khoảng thời gian từ tháng 12 năm trước đến tháng 5 năm sau. Đây là giai đoạn hệ thống Bắc Hưng Hải chỉ trữ nước, không có nguồn thay thế trong khi xả thải diễn ra thường xuyên đã khiến nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng. Trước áp lực của công nghiệp hóa, nếu không có giải pháp đồng bộ, hữu hiệu thì ô nhiễm nguồn nước được dự báo sẽ ngày càng trầm trọng hơn. Hải Dương là tỉnh nằm cuối nguồn hệ thống Bắc Hưng Hải, kênh Kim Sơn là tuyến kênh đầu tiên tiếp nhận nguồn nước từ thượng nguồn về. Do đó, mức độ ô nhiễm tại đây cũng nặng hơn. Nước kênh Kim Sơn thường có màu đen đặc, nhiều đoạn kênh bốc mùi hôi thối nồng nặc, cá chết nổi trên mặt kênh. Đặc biệt, ô nhiễm nguồn nước thường xảy ra từ khi đổ ải đến lúc tưới dưỡng lúa nên ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp.

Nếu như trước đây, nước kênh Kim Sơn được người dân xã Cẩm Đoài (Cẩm Giàng) sử dụng nuôi cá thương phẩm thì hiện tại lại trở thành nỗi lo. Nước kênh ô nhiễm, xử lý bằng hóa chất vẫn đục ngầu khiến cá dễ bị nhiều bệnh. Nhiều hộ phải đào giếng khoan để lấy nước nuôi cá. Theo Chủ tịch UBND xã cho biết nước tưới cho trồng trọt, chăn nuôi của địa phương chủ yếu lấy từ kênh Kim Sơn. Tuy nhiên, chất lượng nước ở kênh này ngày một đi xuống khiến người dân phàn nàn. Xã có truyền thống nuôi cá, người dân có thu nhập cao từ hướng sản xuất này. Nếu nguồn nước kênh Kim Sơn không được cải thiện sẽ ảnh hưởng lớn tới hoạt động sản xuất của các hộ dân.

Những năm gần đây, nhiều thời điểm một số trạm bơm ở các huyện Cẩm Giàng, Bình Giang phải “đắp chiếu” do nước kênh Kim Sơn ô nhiễm dù nhu cầu nước tưới của người dân rất cấp bách. Theo đại diện Tổ Quản lý trạm bơm Cầu Sộp (Bình Giang), nguồn nước kênh Kim Sơn phục vụ tưới cho hơn 2.200 ha thông qua trạm bơm điện và cống tự chảy. Có lúc, nước trong kênh nhiều song cũng không thể lấy vì ô nhiễm. Nước bơm lên nổi bọt trắng xóa nên ai cũng e ngại, còn nếu trì hoãn thì lỡ lịch thời vụ. Trong khi đó, khu vực này không có nguồn nước bổ sung, phải chờ thau rửa hệ thống, đợi nước từ thượng nguồn về hoặc lấy nước ngược nên rất bị động.

Để giảm thiểu và hạn chế ô nhiễm lây lan trong hệ thống, Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải đã đóng cống Tranh. Tuy nhiên, sáng 28.2 nước khu vực cống Cầu Xe, An Thổ (Tứ Kỳ) bị nhiễm mặn với độ mặn đo được từ 1,4-2,4 phần nghìn. Vì vậy, công ty không thể lấy nước ngược để thau rửa hệ thống. Những ngày tới, các huyện Bình Giang, Cẩm Giàng khả năng sẽ thiếu nước tưới dưỡng lúa.