Không được cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca

Theo Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, đối với việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, quy định tại khoản 2 Điều 7 của Luật Sở hữu trí tuệ được sửa đổi, bổ sung theo khoản 2 Điều 1 của dự thảo Luật. Chính phủ đề nghị bổ sung sửa đổi khoản 2 Điều 7 của Luật Sở hữu trí tuệ quy định: “Việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca theo quy định của pháp luật; tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.”

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã được quy định tại Điều 13 của Hiến pháp năm 2013. Điều 351 của Bộ luật Hình sự, Điều 16 của Luật An ninh mạng đã có quy định cụ thể về xử lý tội phạm, phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm trong việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.

Trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng, các hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế diễn ra thường xuyên, việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tại các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, thể dục thể thao ở trong nước, nước ngoài và cả trên không gian mạng trở nên phổ biến hơn, việc tiếp tục hoàn thiện quy định của pháp luật về việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là rất cần thiết để đáp ứng yêu cầu vừa bảo đảm sự tôn nghiêm của các biểu tượng quốc gia trong đời sống xã hội, vừa bảo đảm quyền thụ hưởng của người dân.

Do đó, để bảo đảm phù hợp với phạm vi điều chỉnh của Luật cũng như nội dung và phạm vi quy định của Điều 7 Giới hạn quyền sở hữu trí tuệ, đề nghị Quốc hội cho chỉnh lý khoản 2 Điều 7 như sau: “Việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không được xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và quy định khác của pháp luật có liên quan. Tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.”

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng báo cáo giải trình tại phiên họp.

Nêu ý kiến thảo luận về dự Luật sở hữu trí tuệ, đại biểu Nguyễn Hải Anh (Đồng Tháp) cho rằng nhiều nội dung ý kiến của đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học đã được tiếp thu và thể hiện hợp lý tại dự thảo luật, cơ bản khắc phục được những vướng mắc thời gian qua.

Về việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, ông Hải Anh nêu rõ Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca là đối tượng đặc biệt, biểu tượng thiêng liêng của đất nước, chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử và cách mạng sâu sắc.

Đây là quốc thể, niềm tự hào, niềm tin, khát vọng của dân tộc, biểu tượng và tượng đài bất diệt của lòng yêu nước, có ý nghĩa, giá trị tinh thần đặc biệt to lớn…

Ông chỉ rõ hiện nay việc sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca tại các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, thể dục thể thao không chỉ trong nước, nước ngoài mà còn trên không gian mạng, vì vậy luôn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các vấn đề về sử dụng bản quyền.

Dưới góc độ bản quyền, đại biểu Hải Anh dẫn chứng có thể xảy ra vụ việc như nhân danh sáng tạo nghệ thuật để có hành vi cản trở, ngăn chặn sử dụng theo quy định của pháp luật đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca hoặc xúc phạm Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, lợi dụng việc bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan để ngăn chặn, cản trở việc tiếp cận, phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca thông qua các đối tượng được bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan có chứa Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam.

Với các lý do trên, đại biểu đoàn Đồng Tháp bày tỏ nhất trí với việc bổ sung quy định tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca nước Cộng hòa hội chủ nghĩa Việt Nam, không được ngăn chặn, cản trở việc phổ biến, sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca.

Ông nhấn mạnh việc bổ sung quy định như dự thảo luật là rất cần thiết, vừa đảm bảo giữ gìn tính tôn nghiêm, sự thiêng liêng của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca Việt Nam, vừa đáp ứng được nhu cầu phổ biến và hưởng thụ của nhân dân, yêu cầu hội nhập quốc tế, nhu cầu thực tiễn trong, ngoài nước.

Đồng quan điểm đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (ủy viên Ủy ban Pháp luật) nêu rõ vừa qua có sự đáng tiếc xảy ra trong sự kiện thể thao về Quốc ca, đó là sự vi phạm tôn nghiêm của quốc gia. Vì vậy việc cấm tổ chức, cá nhân thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không được ngăn chặn, cản trở phổ biến, sử dụng Quốc huy, Quốc kỳ, Quốc ca là cần thiết.

Phạm Anh