Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ - hơn 60 năm trên mặt trận chống “giặc lửa” vì bình yên cuộc sống, hạnh phúc của nhân dân

Ngày 19/7/2021, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Quân công hạng Nhì.

Lực lượng nòng cốt trên mặt trận chống “giặc lửa”

Ngày 29/9/1961, Cục Phòng cháy và chữa cháy được thành lập. Ngày 4/10/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Lệnh công bố Pháp lệnh quy định việc quản lý của Nhà nước đối với công tác PCCC. Sự kiện này đánh dấu sự thay đổi căn bản trong công tác quản lý Nhà nước về PCCC, đồng thời mở ra một trang mới trong lịch sử. Đến nay, ngày 4 tháng 10 hằng năm đã trở thành Ngày Truyền thống của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH. Nhìn lại chặng đường hơn 60 năm qua, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH được kiện toàn, củng cố từ Trung ương đến địa phương, không ngừng lớn mạnh về mọi mặt.

Công tác xây dựng phong trào toàn dân PCCC và CNCH ngày càng được phát triển sâu rộng, với nhiều hình thức, huy động được đông đảo quần chúng tham gia. Đến nay, đã xây dựng và kiện toàn trên 60 nghìn đội dân phòng, với trên 600 nghìn thành viên; thành lập trên 360 nghìn đội PCCC cơ sở với gần 3 triệu thành viên; thành lập trên 400 đội PCCC chuyên ngành với gần 9 nghìn thành viên. Cả nước có trên 4.000 mô hình điển hình tiên tiến về PCCC.

Trải qua hơn 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã lập nhiều chiến công, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận như chữa cháy cứu người trong các vụ cháy nhà cao tầng của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, chữa cháy tàu chở dầu trên sông của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Cần Thơ, chữa cháy Bệnh viện Chợ Rẫy của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an TP Hồ Chí Minh, chữa cháy khu dân cư tổ 8A, đường Lê Thị Nhiên của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh An Giang, chữa cháy kho đạn của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Thái Nguyên, dập tắt cháy rừng U Minh Thượng và U Minh Hạ… Thực hiện nhiệm vụ CNCH, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã thể hiện vai trò nòng cốt, trở thành địa chỉ tin cậy của người dân khi không may xảy ra tai nạn, sự cố.

Ngoài việc triển khai các mặt công tác nghiệp vụ PCCC và CNCH, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH còn tích cực tham gia giúp nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai bão lũ, hạn mặn và phòng, chống đại dịch COVID-19.

Trong quá trình làm nhiệm vụ, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã khắc phục khó khăn, gian khổ, hy sinh phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; thực sự là lực lượng chủ công, nòng cốt trên mặt trận chống “giặc lửa” qua các thời kỳ. Nhiều CBCS đã anh dũng hy sinh để bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân và Nhà nước. Hình ảnh người chiến sĩ Cảnh sát PCCC và CNCH xả thân, quên mình, không ngại nguy hiểm để cứu người, cứu tài sản đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân biểu dương ghi nhận.

Điển hình và gần đây nhất là hình ảnh ba cán bộ, chiến sĩ thuộc Đội Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an quận Cầu Giấy, TP Hà Nội dũng cảm hy sinh khi chữa cháy, cứu nạn tại quán Karaoke Isis (số 231 Quan Hoa, phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) để lại nhiều tình cảm tốt đẹp, sự xót thương của nhân dân.

Với những chiến công, thành tích xuất sắc đạt được qua các thời kỳ, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã vinh dự được Đảng và Nhà nước phong tặng các danh hiệu: 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Độc lập Hạng Nhất, 12 Huân chương Quân công các loại, 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, 4 Huân chương Bảo vệ Quốc gia hạng Ba, 63 Huân chương Chiến công các loại, 15 đơn vị được phong tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong đó có 12 đơn vị có thành tích xuất sắc trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, 1 đơn vị anh hùng trong thời kỳ khôi phục đất nước sau chiến tranh và 2 đơn vị anh hùng trong thời kỳ đổi mới và nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý khác. Ngày 19/7/2021, Cục Cảnh sát PCCC và CNCH vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Quân công hạng Nhì.

Xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH thân thiện, vì nhân dân phục vụ

Năm 1965, khi miền Bắc chuyển từ thời bình sang thời chiến, tuy còn non trẻ, phương tiện chữa cháy thiếu thốn nhưng lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, lập nên những chiến công xuất sắc. Có thể kể đến các trận chữa cháy tại Kho dự trữ xăng dầu số 1 và các đám cháy tại cầu Bến Thủy (tỉnh Nghệ An), chữa cháy tại điểm lửa cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa), chữa cháy trận địa tên lửa tại Đồng Giao (Ninh Bình), hai lần chữa cháy kho xăng dầu Đức Giang (Hà Nội), chữa cháy tàu chở hàng tại Ga Gôi, Ga Cầu Họ (Nam Định), chữa cháy kho lương thực ở Lệ Thủy, kho quân nhu Binh trạm 26, đoàn 559, Bố Trạch (Quảng Bình) và hàng trăm trận chữa cháy oanh liệt khác... bảo vệ hàng vạn nóc nhà, hàng triệu tấn xăng dầu, lương thực, thuốc men, vũ khí, đạn dược, hàng vạn chuyến xe vận chuyển người, hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam.

Với những thành tích, chiến công lập được, ngày 3/6/1966, cán bộ chiến sĩ Cảnh sát PCCC và CNCH vinh dự được Bác Hồ gửi thư khen ngợi; trong thư, Người nhấn mạnh:

1. Phải thường xuyên nâng cao cảnh giác, chớ chủ quan, tự mãn.

2. Phải thường xuyên thật sẵn sàng để nhanh chóng làm tròn nhiệm vụ bất kỳ trong tình hình nào, để bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân.

3. Phải không ngừng học tập, nghiên cứu phát huy sáng kiến, tổng kết kinh nghiệm để tiến bộ hơn nữa trong việc PCCC.

4. Phải thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ cho lực lượng dân phòng ngày càng tiến bộ để họ trở thành người giúp việc thật đắc lực cho các đồng chí.

Lời dạy của Bác luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH. Suốt 40 năm thi hành Pháp lệnh và hơn 20 năm thi hành Luật PCCC, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã không ngừng lớn mạnh, là nòng cốt, chủ công trong công tác PCCC và CNCH.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Cảnh sát PCCC và CNCH đã nhanh chóng tiếp quản, triển khai lực lượng ở các tỉnh phía Nam, kịp thời phục vụ công cuộc khôi phục và phát triển đất nước sau chiến tranh. Đây là giai đoạn đất nước còn nhiều khó khăn, cả nước gồng mình lao động sản xuất để khôi phục nền kinh tế. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và Bộ Công an, trong thời gian này, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã được gửi đi đào tạo về PCCC ở Liên Xô, Cộng hòa dân chủ Đức (cũ). Trong số đó, nhiều đồng chí đã trở thành trụ cột của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH và ngành Công an.

Năm 1986, đất nước bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Để công tác PCCC và CNCH đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã chủ động tham mưu, phối hợp với các đơn vị chức năng đề xuất các cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành mới nhiều văn bản pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC. Trong đó có Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí thư ngày 25/6/2015 “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC”...Những văn bản nêu trên đã tạo ra hành lang pháp lý nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản nhà nước trong công tác PCCC và CNCH.

Với chủ trương xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã được kiện toàn, củng cố từ Trung ương đến địa phương với tổ chức chặt chẽ, chính quy từ cấp Trung ương đến cấp xã (Trung ương, tỉnh, huyện, xã). Trong những năm đổi mới, Đảng, Nhà nước, Bộ Công an đã luôn quan tâm đào tạo nguồn lực cán bộ, trang bị nhiều phương tiện hiện đại, tạo điều kiện tốt nhất để lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH hoàn thành nhiệm vụ.

Trong công tác Công an, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã đề xuất nhiều biện pháp bảo vệ an ninh trật tự, lặn mò tang vật vụ án, chống gây rối, bạo loạn, góp phần cùng các đơn vị trong Công an giữ gìn an ninh, trật tự…

Theo báo cáo của Cục Cảnh sát PCCC và CNCH, 6 tháng đầu năm 2022, cả nước xảy ra 848 vụ cháy, làm 41 người chết, 42 người bị thương; thiệt hại về tài sản ước tính khoảng 414,73 tỷ đồng và 40,87 ha rừng. So với cùng kỳ năm 2021, số vụ cháy giảm 306 vụ. Số người chết và bị thương giảm nhưng thiệt hại về tài sản tăng 128,06 tỷ đồng.

Ba tháng gần đây, số vụ cháy giảm nhưng tính chất các vụ cháy, sự cố, tai nạn ngày càng phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng về tính mạng, tài sản của người dân. Điển hình như vụ cháy ngày 23/7/2022 tại nhà dân (số f4/25Z, tổ 11, ấp 6C, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh), làm 02 người chết; vụ cháy ngày 08/8/2022 tại Nhà xưởng Công ty TNHH hệ thống năng lượng tại Việt Nam (Lô 13 Khu Công nghiệp Quang Minh, thị trấn Quang Minh, huyện Mê Linh), làm cháy 4.200m2 nhà xưởng, ước tính thiệt hại 11,2 tỷ đồng; vụ cháy ngày 13/8/2022 tại nhà dân (số 4/16 Trần Quốc Thảo, khu phố 1, phường Đài Sơn, TP. Phan Rang, Tháp Chàm, Ninh Thuận), làm 03 người chết, 01 người bị thương; Vụ cháy quán Karaoke Isis ở quận Cầu Giấy, TP Hà Nội khiến ba cán bộ, chiến sĩ thuộc Đội Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an quận Cầu Giấy, TP Hà Nội hy sinh khi chữa cháy, cứu nạn và vụ 32 người thiệt mạng khi xảy ra cháy tại quán Karaoke An Phú (Bình Dương) ...

Lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an các địa phương đã xuất hàng ngàn lượt phương tiện cùng hàng chục ngàn lượt CBCS tổ chức chữa cháy, cứu nạn cứu hộ hàng trăm vụ; Tổ chức hướng dẫn thoát nạn cho hàng nghìn người; bảo vệ tài sản trị giá hàng nghìn tỷ đồng và trực tiếp cứu được tài sản trị giá khoảng vài trăm tỷ đồng trong các vụ cháy.

Tiếp nối và phát huy truyền thống vẻ vang, vững bước cùng đất nước trên con đường đổi mới và hội nhập, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đang từng ngày, từng giờ tích cực học tập nâng cao trình độ, xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH cách mạng, chính quy tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, vì bình yên cuộc sống của nhân dân. “Phấn đấu đến năm 2030 xây dựng lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Công an Trung ương lần thứ VII.