Mít hông, món ăn một thời ở làng cũ

Ở vùng quê trung du, nhà nào cũng trồng một vài cây mít, thậm chí có nhà trồng cả vườn mít. Những ngày cuối Xuân, khi thời tiết dần trở nên ấm áp hơn, những trái mít to, xù xì, gai tua tủa cũng bắt đầu chín, phảng phất hương thơm khắp khu vườn quê, khiến bất kỳ đứa trẻ nào cũng phải háo hức.

Những ngày tuổi thơ, đứng ngắm vườn mít trĩu quả, trái lớn, trái bé chen chúc nhau trên cành cây to, để lộ một khoảng xanh óng ánh của bầu trời. Một mẹo rất hay của các bà là vỗ vỗ mấy cái vào quả để tìm những quả mít vừa ươm, đang độ chín tới. Muốn có món mít hông ngon, người chọn mít phải tìm được quả vừa chín tới. Vì nếu để lâu, mít sẽ bị chai sượng, khiến món ăn không còn vị ngon nữa.

Khác với các loại mít Thái được bày bán tại các chợ, mít mật vị ngon và hương thơm thì không thứ mít nào sánh được.

Quả mít được chọn thông thường đem vào đặt dưới vòi nước, để gọt đi lớp vỏ sần sùi, nhựa trắng chảy ra, làm như thế sẽ khiến mủ không dính dao, một tí trong quá trình cắt ra cũng sẽ bớt phần dính tay khi tách múi.

Món mít hông nhìn đơn giản nhưng công phu, đòi hỏi người làm phải hết sức kiên nhẫn. Đầu tiên sẽ dùng dao rạch một đường dọc để lấy hột mít làm nhân. Nghe có vẻ lạ vì đa phần khi thưởng thức mít, người ta chỉ chú trọng phần múi, chứ không ăn hạt. Tuy nhiên, với món mít hông, hạt mít chính là linh hồn của món ăn.

Sau khi tỉ mỉ lấy hột mít và đậu xanh hấp chín sẽ tiến hành giã nhuyễn. Hạt mít sau khi giã xong sẽ được nêm gia vị cùng bột ngọt, hạt tiêu và một ít muối rồi đem xào. Bí quyết để có phần nhân ngon là trước khi xào, dầu cần được khử với củ nén hoặc củ hành thì mới thơm và đúng chuẩn. Với dầu ăn thường ưu tiên chọn dầu đậu phụng ép thủ công thì sẽ càng ngon hơn. Trước khi xào sẽ cho thêm ít hạt nén vào chảo dầu đậu phụng chín đều. Hương bùi hạt mít, hương ngào ngạt nén ta kết hợp cùng vị tiêu Tiên Phước khiến bọn trẻ con hít hà mãi chẳng thôi.

Sau khi hoàn thành phần nhân sẽ đến bước cho nhân vào từng múi mít vàng ươm và xếp đều trên khay. Khi hông (hấp) xong, cũng ngon hơn”. Khi mọi công đoạn đã hoàn thành sẽ cho mít lên bếp hấp. Chỉ khoảng chưa đầy mươi phút, món mít đã chín đều. Khói tỏa nghi ngút mang theo vị ngọt bùi lan tỏa khắp gian bếp đơn sơ, khiến ai cũng háo hức muốn nhấm nháp thử.

Tuyệt vời nhất vẫn là thời điểm được thưởng thức vị ngọt thanh mềm của món mít hông. Chỉ cần cho mít ra đĩa, thêm ít lạc rang cùng dừa bào là có thể dùng. Đã rất nhiều năm trôi qua, những đứa trẻ ngày ấy đã lớn và xa quê thì không thể quên hương vị ngọt ngào của mít hòa cùng chút beo béo của cơm dừa nạo cùng đậu phộng giã nát hòa lẫn mùi tiêu thơm nồng. Cũng bởi, đó không chỉ đơn thuần là một món ăn mà còn ghi dấu biết bao tình cảm, chắt chiu tảo tần của những con người thôn quê mộc mạc.