Múc hàng trăm mét đất đồi gần Ủy ban mà lãnh đạo xã gần như không biết

Phóng viên thông tin, lãnh đạo chần chừ chưa quyết

Có mặt tại thửa đất của hộ gia đình ông Vi Văn Quy, thuộc địa bàn thôn Dịn, xã Xuân Thắng, huyện Thường Xuân (Thanh Hoá) chiều ngày 19/3/2023, phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống (Moitruong.net.vn) được tận mắt chứng kiến cảnh 2 máy múc cùng 4 xe tải loại 5 tấn đang tiến hành vận chuyển đất lên xe, chở đi nơi khác. Tại hiện trường, nguyên một quả đồi diện tích khoảng chừng hơn 500 m2 đã gần như bị san phẳng; khối lượng đất bị khai thác đưa đi ước tính hơn hàng nghìn m3. Bụi bặm và tiếng ồn không khác gì một “đại công trường”!

“Họ khai thác 2 ngày nay rồi, diễn ra công khai giữa ban ngày và cũng không che đậy gì cả, ai cũng nhìn thấy. Nhiều đoạn đường chạy qua nhà dân chúng tôi, đất không được che đậy, rơi vãi gây bụi bặm, ô nhiễm, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Cốt đường vốn đã yếu, nay lại bị xe tải chạy nhiều làm hư hại, bong tróc, sụt lún,… Cực chẳng đã, chúng tôi phải kê gạch, đá ra đầu cổng để xe tải không đi vào được” – một người dân xin được giấu tên ở thôn Dịn, xã Xuân Thắng, chia sẻ.

Một người dân khác cũng ở trên địa bàn thôn Dịn bức xúc: “Rõ ràng là họ đang khai thác trộm đất, thế mà phía chính quyền không hề có động thái gì. Khai thác về ban đêm nói khó quản lý thì còn có cơ sở, đây họ khai thác vào ban ngày, chạy rầm rập từ 7 giờ sáng đến tận chiều muộn, lại cách trụ sở làm việc của UBND xã chưa đầy 200 mét?”.

Những thắc mắc, nghi ngờ của người dân thôn Dịn được chúng tôi chuyển đến ông Hoàng Trọng Lưu, Chủ tịch UBND xã Xuân Thắng. Tuy nhiên, khi nghe chúng tôi thông báo sự vụ, ông Lưu lại có dấu hiệu chần chừ. Phải tới khi phóng viên phản ánh vấn đề tới ông Nguyễn Ngọc Biên, Phó Chủ tịch UBND huyện Thường Xuân và được ông Biên chỉ đạo xuống, thì ông Lưu mới nghe máy và nói sẽ cử cán bộ địa chính xuống hiện trường. Tuy nhiên, phải gần 2 tiếng sau, vị cán bộ mà ông Lưu cử xuống mới có mặt tại hiện trường. Lúc này máy xúc đã được đưa lên xe phooc cùng xe tải dời đi khỏi hiện trường.

Vấn nạn xin “hạ cốt nền” để khai thác đất trái phép

Nhiều ngày qua, trên địa bàn thôn Dịn, xã Xuân Thắng, huyện Thường Xuân Thanh Hóa) đã xuất hiện vấn nạn “núp bóng” “hạ cốt nền” để khai thác đất trái phép, gây thất thoát tài nguyên, hủy hoại môi trường. Tình trạng này đã diễn ra nhiều ngày, với hàng nghìn m3 đất bị thất thoát. Điều đáng nói là có vụ người dân lén lút khai thác song cũng có trường hợp người dân làm đơn xin phép xã và trong lúc chính quyền sở tại xin ý kiến cơ quan cấp trên vì vượt thẩm quyền thì những hộ dân này cứ ngang nhiên thực hiện việc san gạt, múc đất chuyển đi nơi khác như một sự “đã rồi”.

Đơn cử như trường hợp hộ gia đình ông Vi Văn Quy, ở thôn Dịn, xã Xuân Thắng. Ngày 17/3/2023, gia đình ông Quy có làm đơn gửi UBND xã Xuân Thắng xin được san gạt nền nhà, múc đất chuyển đi. Bởi nội dung đề nghị vượt quá thẩm quyền nên chính quyền xã Xuân Thắng đã “kính chuyển cơ quan cấp trên xem xét, tạo điều kiện”. Và trong lúc chờ “ý kiến cơ quan cấp trên” thì ngay sáng hôm sau, tức ngày 18/3/2023, gia đình ông Quy đã để một số cá nhân đưa máy móc di chuyển vào thửa đất của gia đình mình, khai thác đất đưa đi.

Theo quy định, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu cải tạo mặt bằng, “hạ cốt nền” trên diện tích đất được giao mà chỉ sử dụng đất thừa để san lấp tại chỗ thì phải đăng ký với UBND huyện và phải được UBND huyện chấp thuận bằng văn bản. Trường hợp vận chuyển đất đi nơi khác để san lấp mặt bằng thì phải làm thủ tục đề nghị cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định của pháp luật và phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính như: Thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, tiền ký quỹ phục hồi môi trường… Việc tự ý khai thác, vận chuyển đất từ hộ gia đình ông Vi Văn Quy đi nơi khác là có dấu hiệu trái pháp luật.

Được biết, trước đó, ngày 12/8/2021, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Công văn số 12234/UBND-CN về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước về quản lý, hoạt động tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Tình trạng san gạt, hạ cốt nền ở xã Xuân Thắng đang có dấu hiệu khai thác trái phép tài nguyên khoáng sản, rất mong các cơ quan chức năng có thẩm quyền sớm vào cuộc xác minh làm rõ, có biệt pháp xử lý triệt để, tránh gây chảy máu tài nguyên khoáng sản và thất thoát ngân sách của nhà nước.

Khoản 1 Điều 37 Nghị định 142/2013/NĐ-CP qui định: Phạt tiền đối với hành vi khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường không sử dụng vật liệu nổ công nghiệp mà không có Giấy phép khai thác khoáng sản, cụ thể như sau:

a) Từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng khi khai thác với khối lượng khoáng sản khai thác đến 5 m3/ngày;

b) Từ 6.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng khi khai thác với khối lượng khoáng sản khai thác từ 5 m3 đến dưới 10 m3/ngày;

c) Từ 12.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng khi khai thác với khối lượng khoáng sản khai thác từ 10 m3 đến dưới 15 m3/ngày;

đ) Từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng khi khai thác với khối lượng khoáng sản khai thác từ 20 m3 đến dưới 25 m3/ngày;

đ) Từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng khi khai thác với khối lượng khoáng sản khai thác từ 20 m3 đến dưới 25 m3/ngày;

e) Từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng khi khai thác với khối lượng khoáng sản khai thác từ 25 m3/ngày trở lên.

Một số hình ảnh phóng viên Tạp chí Môi trường và Cuộc sống (Moitruong.net.vn) ghi nhận được chiều 19/3/2023.