Trước đó, UBND tỉnh Nghệ An đã có Tờ trình số 898/TTr-UBND về việc “Xây dựng Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ cho chủ rừng nhằm thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ rừng” gửi đến HĐND tỉnh. Về tiến độ, đến nay đã thực hiện xong các bước của quy trình ban hành dự thảo (giai đoạn 1).
Theo kết quả cập nhật diễn biến rừng, Nghệ An với khoảng 1 triệu ha là địa phương có diện tích rừng lớn nhất cả nước.
Các chủ rừng có lực lượng kiểm lâm trực thuộc gồm Vườn Quốc gia Pù Mát, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Pù Huống, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Pù Hoạt được giao quản lý hơn 277.400ha, chiếm 18% diện tích rừng và đất lâm nghiệp của cả tỉnh. 19 chủ rừng là tổ chức Nhà nước được giao 427.698 ha, chiếm 35%. Phần còn lại thuộc các chủ rừng là hộ gia đình cá nhân, cộng đồng dân cư thôn bản, UBND các xã, lực lượng vũ trang và tổ chức kinh tế khác.
Rừng bạt ngàn nhưng kinh phí phân bổ để thực thi nhiệm vụ chuyên môn không hề tương xứng, bằng chứng là nguồn huy động đầu tư cho công tác quản lý bảo vệ rừng giai đoạn 2016 - 2021 trên địa bàn Nghệ An thông qua Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững; Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững; từ nguồn vốn chi trả dịch vụ môi trường rừng chỉ đạt hơn 516 tỷ đồng.
Trong đó, kinh phí hỗ trợ để thực hiện giao khoán bảo vệ rừng (các đối tượng nhận khoán được hưởng kinh phí) đạt gần 315 tỷ đồng, số tiền này đầu tư cho trên 1,2 triệu lượt ha, bình quân mỗi ha được hỗ trợ hơn 250.000 đồng/năm. Với lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách của 19 chủ rừng Nhà nước con số thực tế bọt bèo hơn nhiều, tổng 5 năm chỉ đạt mức khiêm tốn 201 tỷ đồng, đạt khoảng 44%, tính ra mức hỗ trợ bình quân chỉ quanh quẩn 180.000 đồng/ha/năm.
Theo quy định hiện hành, dễ thấy có sự chênh lệch rõ rệt. Cụ thể, đối với các hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số, hộ gia đình người Kinh nghèo, cộng đồng dân cư thôn đang sinh sống tại các xã khu vực II, III thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đang nhận mức khoán 400.000 đồng/ha/năm, trong khi mức khoán bình quân trên địa bàn là 300.000 đồng/ha/năm, cao gấp 3, 4 lần mức thực nhận của bộ phận lao động hợp đồng chuyên trách giữ rừng.
Trường hợp Nghị quyết được thông qua, những đối tượng sau sẽ được thụ hưởng: Ban quản lý rừng đặc dụng, Ban quản lý rừng phòng hộ nơi không thành lập tổ chức lực lượng kiểm lâm; doanh nghiệp nhà nước; tổ chức không thuộc lực lượng vũ trang được nhà nước giao rừng, cho thuê rừng, đất rừng có lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng; lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng là lao động hợp đồng của các chủ rừng; các Sở, ban ngành và các tổ chức khác có liên quan.
Dự kiến, nguồn vốn ngân sách đảm bảo tối thiểu cho nội dung này là 15 tỷ đồng/năm, khi đó mức thu nhập của lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách sẽ được cải thiện đáng kể, từ mốc 4 - 5 triệu/ tháng tăng lên khoảng 7 - 8 triệu/ tháng, đồng thời chấm dứt luôn cảnh “ăn đong” thường nhật.
Phát biểu tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 13-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, ông Hoàng Nghĩa Hiếu, Phó Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An thông tin: “Trước đây chúng ta lấy từ nguồn vốn sự nghiệp lâm nghiệp để trả lương, có những năm đến tháng 9, tháng 10 tiền lương mới đến tay người lao động.
Nếu Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ cho chủ rừng được thông qua, lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng sẽ được nhận lương đều đặn ngay từ đầu năm. Đây là nguồn kinh phí quan trọng nhằm tháo gỡ khó khăn, giảm tải áp lực cho các đơn vị cũng như tổng quan sự nghiệp phát triển lâm nghiệp của địa phương”.