Cụ thể, tình trạng khai thác cát sỏi trái phép trên sông Lam đoạn qua các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Thanh Chương, Anh Sơn…diễn ra rất phức tạp thời gian vừa qua, nhất là vào ban đêm. Tình trạng trên không chỉ làm thất thoát tài nguyên quốc gia mà còn gây sạt lở bờ sông, mất an ninh trật tự, khiến dư luận người dân bức xúc. Các lực lượng chức năng, đặc biệt là Công an tỉnh Nghệ An đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát để phát hiện, bắt giữ và xử lý nhiều đối tượng khai thác cát trái phép.
Ngày 18/4/2024, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường - Công an tỉnh Nghệ An cho biết, cơ quan này đang tạm giữ hơn 800 m3 cát và 9 thuyền vỏ sắt dạng tự chế được sử dụng để khai thác cát, sỏi trái phép tại khu vực sông Lam.
Trước đó, vào ngày 16/4, 5 tổ công tác Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường đã đồng loạt tiến hành kiểm tra, phát hiện 5 thuyền vỏ sắt đang khai thác cát, sỏi tại khu vực sông Lam thuộc địa phận xã Long Sơn, huyện Anh Sơn.
Qua kiểm tra cho thấy, tất cả các thuyền đều không được đăng ký, đăng kiểm theo quy định. Lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra tại bến thuỷ nội địa của Công ty TNHH Lộc Khang Sông Lam tại thôn 10, xã Long Sơn, huyện Anh Sơn, tổ công tác phát hiện 5 thuyền vỏ sắt dạng tự chế đang neo đậu; trong đó có 4 thuyền hoạt động khai thác khoáng sản trái phép vào sáng 16/4.
Qua đo đạc, lực lượng Công an xác định tổng khối lượng cát, sỏi trên 9 chiếc thuyền là khoảng 120 m3; khối lượng cát, sỏi trên bến thuỷ nội địa của Công ty TNHH Lộc Khang Sông Lam là 704 m3.
Ngoài ra, những người điều khiển thuyền, trực tiếp khai thác cát sỏi trên sông cũng không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp.
Hay vào ngày 17/4/2024, qua công tác tuần tra kiểm soát trên tuyến sông Lam, tại khu vực thuộc khối Hùng Sơn, thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn, tổ công tác Đội Cảnh sát đường thuỷ phát hiện 02 thuyền vỏ kim loại đang có hành vi khai thác khoáng sản (cát) dưới lòng sông.
Qua kiểm tra, các chủ thuyền không xuất trình được các giấy tờ liên quan đến phương tiện, thủ tục liên quan cấp phép khai thác khoáng sản của cơ quan có thẩm quyền. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản, tạm giữ tang vật gồm: 02 thuyền vỏ sắt, máy móc khai thác cát và hơn 16m3 cát khai thác trái phép chứa trên các phương tiện vi phạm. Hiện, Công an huyện Nam Đàn đang tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.
Cũng liên quan đến hoạt động khai thác cát trái phép, Sở TN&MT Nghệ An cho hay, sáng ngày 16/4/2024, lãnh đạo Sở này vừa yêu cầu cán bộ Phòng Khoáng sản kiểm tra, làm việc với các cơ quan chức năng thị xã Cửa Lò để làm rõ và yêu cầu xử lý thông tin có Doanh nghiệp khai thác cát biển trái phép để thi công công trình.
Theo đó, đơn vị có hành vi khai thác cát biển trái phép nói trên là Công ty TNHH Tân Hưng (đóng tại phường Vinh Tân, TP Vinh, tỉnh Nghệ An). Cụ thể là đã khai thác cát biển trái phép đoạn qua địa bàn phường Nghi Hương, TX Cửa Lò.
Ngay khi nhận được thông tin, phòng quản lý đô thị cùng với các phòng, ban chuyên môn nhanh chóng có mặt tại hiện trường kiểm tra. Sau đó, Phòng TN&MT cùng với công an thị xã lập biên bản hiện trường, biên bản vụ việc để xử lý các bước tiếp theo.
Được biết, thời điểm cơ quan chức năng kiểm tra (ngày 15/4), Công ty TNHH Tân Hưng đang hút cát trái phép ở 2 vị trí trên bờ biển.
Ở vị trí 1, phạm vi khai thác là dài 19 m, rộng 12 m, sâu 2 m; còn vị trí 2 là dài 10 m, rộng 10 m, sâu 1,5 m. Khối lượng cát biển đã bị Công ty TNHH Tân Hưng khai thác trái phép khoảng 500m3. Cát được công ty này dùng để đổ ở công trình thi công bờ kè biển gần đó. Tại hiện trường, cơ quan chức năng phát hiện 2 xe máy xúc, 2 máy hút và khoảng 100m đường ống.
Cùng với lập biên bản, ngành chức năng TX Cửa Lò yêu cầu doanh nghiệp khẩn trương hoàn trả nguyên trạng bãi biển; Đồng thời, chỉ đạo cắm biển cảnh báo để du khách không tắm ở khu vực này để tránh tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.