Theo thông tin của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hiệp quốc (FAO), từ năm 2014 đến nay, chủng vi rút cúm gia cầm (CGC) thể độc lực cao A/H5N8 đã xuất hiện, gây bệnh trên gia cầm (giai đoạn đầu chủ yếu xảy ra ở chim hoang dã), sau đó lây lan nhanh ở phạm vi rất rộng và gây dịch bệnh trên gia cầm nuôi. Tính đến tháng 6 năm 2021, tổng cộng đã có 64 nước, vùng lãnh thổ báo cáo phát hiện chủng vi rút này; từ đầu năm 2021 đến nay, trên thế giới có tổng cộng 2.757 ổ dịch do chủng vi rút CGC A/H5N8 gây ra, chiếm gần 70% trong tổng số các ổ dịch CGC do các chủng vi rút khác nhau gây ra (trong đó có các quốc gia chung biên giới với Việt Nam). Trong tháng 02 năm 2021, có 07 người tại Liên bang Nga được xác định nhiễm vi rút cúm A/H5N8 với các triệu chứng nhẹ (theo Tổ chức Y tế Thế giới, đến nay chưa có bằng chứng về vi rút CGC A/H5N8 lây từ người sang người).
Ảnh minh họa
Tại Việt Nam, theo thông báo của Bộ Nông nghiệp và PTNT từ đầu tháng 6 năm 2021 đến nay đã phát hiện chủng vi rút CGC A/H5N8 tại 3 tỉnh: Hòa Bình, Cao Bằng, Quảng Ninh.
Để khẩn trương kiểm soát dịch bệnh cúm gia cầm kịp thời, hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại cho ngành chăn nuôi và đảm bảo sức khỏe cho người dân, UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thành phố, thị xã khẩn trương bố trí kinh phí, nguồn lực tổ chức triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp phòng, chống bệnh cúm gia cầm; xây dựng kế hoạch tiêm phòng gia súc, gia cầm năm 2021 theo chỉ đạo của UBND tỉnh, đặc biệt chú trọng tiêm phòng triệt để bệnh Cúm gia cầm đạt 100% diện phải tiêm.
Nhận được thông tin có gia cầm mắc bệnh, nghi mắc bệnh cần tiến hành điều tra dịch tễ ngay, lấy mẫu xét nghiệm, ký cam kết với các chủ hộ không vứt xác động vật chết ra môi trường, không vận chuyển, bán chạy, giết mổ gia cầm ốm, chết; triển khai các biện pháp phòng, chống, khống chế ổ dịch trong diện hẹp…
Đồng thời, tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát chặt chẽ và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm trong vận chuyển, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm trên địa bàn. Tăng cường công tác giám sát dịch bệnh để phát hiện sớm, cảnh báo và xử lý dứt điểm khi có dịch bệnh mới được phát hiện. Xử lý nghiêm các trường hợp giấu dịch, không báo cáo, tự ý giết mổ tiêu thụ gia cầm bệnh, vứt xác gia cầm ra môi trường dẫn đến dịch lây lan rộng.
Nhận định trong thời gian tới, nguy cơ dịch CGC A/H5N8 xảy ra trên địa bàn tỉnh Nghệ An rất cao do các nguyên nhân như: Tổng đàn gia cầm toàn tỉnh lớn (trên 28 triệu con) chủ yếu chăn nuôi nông hộ nhỏ lẻ, thả rông, tỷ lệ tiêm phòng vắc-xin CGC rất thấp; nguồn con giống gia cầm nuôi hầu hết được mua từ các tỉnh phía Bắc, lưu lượng vận chuyển, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm lớn, có nhiều chợ buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm trên địa bàn tỉnh. Nghệ An có đường biên giới với nước bạn Lào, các hoạt động giao lưu, thương mại, phương tiện, con người qua lại giữa 2 nước diễn ra thường xuyên; Chim hoang dã có thể nhiễm vi rút CGC A/H5N8 tiếp xúc trực tiếp gây bệnh cho gia cầm nuôi; Thời tiết có nhiều diễn biến phức tạp, nắng nóng kéo dài ảnh hưởng đến sức đề kháng của gia cầm.
Tổ chức thông tin, tuyên truyền, hướng dẫn người chăn nuôi chủ động giám sát gia cầm có biểu hiện bị bệnh, nghi bị bệnh; phát hiện, báo cáo kịp thời đầy đủ về tình hình dịch bệnh cho chính quyền, cơ quan thú y; tuyệt đối không buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia cầm mắc bệnh, vứt xác gia cầm, chất thải chưa xử lý ra môi trường; thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh…
Tăng cường kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển, buôn bán, giết mổ gia cầm và sản phẩm gia cầm trên địa bàn. Xử lý nghiêm các trường hợp gia cầm không rõ nguồn gốc, không có giấy tờ kiểm dịch, nhập lậu qua biên giới, giết mổ gia cầm không đảm bảo điều kiện vệ sinh thú y an toàn thực phẩm.
UBND tỉnh yêu cầu Sở Y tế chủ động triển khai các hoạt động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp có tiền sử tiếp xúc với gia cầm, sản phẩm gia cầm, các trường hợp nghi nhiễm cúm gia cầm trên người để cách ly, điều trị và quản lý kịp thời, tránh lây nhiễm cho cộng đồng; đảm bảo đủ số trang bị y tế, thuốc và hóa chất thiết yếu phục vụ công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm lây từ gia cầm sang người…
Giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo Tổ công tác lưu động liên ngành phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường kiểm soát vận chuyển động vật, sản phẩm động vật phòng chống dịch bệnh trên địa bàn tỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định; chủ động phối hợp, chia sẻ thông tin các ổ dịch cúm gia cầm với Sở Y tế để kiểm soát các chủng vi rút cúm gia cầm lây sang người.
Hà An