Nghệ An trước biến đổi khí hậu: Gian nan giữ màu xanh sau bão dữ

Thiệt hại nặng nề sau thiên tai dồn dập

Trở lại Tân Kỳ sau bão số 10, cánh đồng mía vẫn ngổn ngang. Những thân mía ngả rạp, úng gốc, lá cháy vàng khô quắt giữa bùn đất. Hướng mắt ra ruộng, bà Nguyễn Thị Nhuần (xã Tân Phú) nghẹn giọng: “Mía mới được ba tháng, nước ngập cả tuần, giờ héo hết rồi, coi như mất trắng.”

Cánh đồng mía xác xơ là minh chứng rõ rệt cho tác động dữ dội của biến đổi khí hậu trên vùng đất Nghệ An. Không chỉ nước dâng nhanh bất thường, mưa kéo dài sau bão khiến đất bị sũng, rễ mía thối gốc hàng loạt.

Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, chỉ trong quý III/2025, địa phương đã hứng ba cơn bão lớn liên tiếp, trong đó bão số 10 gây thiệt hại hơn 2.100 tỷ đồng. Toàn tỉnh có hơn 46.000 ngôi nhà bị tốc mái, sập hoặc ngập nước; 30.000 ha lúa, 8.700 ha thủy sản và hàng nghìn ha hoa màu bị hư hại.

Không chỉ vùng ven biển, các xã miền Tây Nghệ An cũng chịu ảnh hưởng nặng. Tại xã Tân Phú, vùng mía trọng điểm của tỉnh, nước sông Con dâng cao khiến hàng trăm hecta mía bị ngập chìm nhiều ngày. Khi nước rút, thân mía úng gốc, lá cháy vàng, khô héo đứng trơ giữa đồng.

Bà Trần Thị Oanh, nông dân xã Tân Phú chia sẻ: “Mía mới hơn ba tháng thì bị ngập cả tuần, héo hết. Chưa kịp hồi phục sau bão số 5 thì bão số 10 lại tràn đến, nước sông dâng cao ngập hết, giờ thối gốc cả rồi. Bao công sức, tiền phân bón coi như mất trắng.”

Thiệt hại sau bão không chỉ dừng ở người trồng mía. Theo báo cáo của Công ty CP Mía đường Sông Con, toàn vùng nguyên liệu có 1.058 ha mía bị ảnh hưởng, trong đó 749 ha ngập hoàn toàn, 185 ha đổ rạp. Nhà máy đã cử cán bộ kỹ thuật xuống đồng hướng dẫn nông dân rút nước, khơi mương thoát úng, dựng lại mía đổ và bón phân phục hồi.

Đại diện công ty cho biết: Nếu xử lý kịp, có thể cứu được khoảng 60 - 70% năng suất. Nhưng để chậm vài ngày, cây sẽ thối gốc, coi như mất hết.

UBND xã Tân Phú cũng ghi nhận khoảng 100 ha mía thiệt hại nặng, tập trung tại các xóm Hồ Thành, Cánh Gà và Diều Gà, nơi nước ngập sâu nhất. Dù người dân đang nỗ lực cứu mía, phần lớn diện tích đã mất khả năng phục hồi.

Chủ động thích ứng trước khí hậu khắc nghiệt

Trước thực tế thiên tai dồn dập, Nghệ An xác định thích ứng với biến đổi khí hậu là nhiệm vụ xuyên suốt trong chiến lược phát triển. Tỉnh đang đẩy mạnh trồng rừng phòng hộ, rừng ngập mặn ven biển, nâng tỷ lệ che phủ rừng lên 58,3%, thuộc nhóm cao nhất cả nước.

Đặc biệt, chương trình chi trả giảm phát thải khí nhà kính (ERPA) đã giúp tỉnh nhận hơn 356 tỷ đồng trong năm 2025, hỗ trợ sinh kế cho 38.000 chủ rừng, góp phần bảo vệ rừng, giảm nghèo và ổn định đời sống miền núi.

Biến đổi khí hậu đang làm thay đổi diện mạo sản xuất và sinh kế ở xứ Nghệ, nhưng trong gian khó, người dân vẫn kiên cường bám đất, bám rừng chỉ mong thên tai đừng ghé qua nữa. Đó không chỉ là lời cầu mong của người nông dân, mà còn là quyết tâm của cả Nghệ An trong hành trình giữ rừng, giữ đất, giữ lấy màu xanh của sự sống trước biến đổi khí hậu.

Nghệ An thiệt hại hơn 1.400 tỷ đồng sau bão số 10