Bệnh không lây nhiễm đang trở thành nhóm bệnh có số lượng tử vong cao nhất trên thế giới. Khoảng 40 triệu người tử vong hàng năm vì nhóm bệnh này, chiếm 70-75% số tử vong trên toàn cầu và tiếp tục tăng lên.
Tại Việt Nam, đây cũng là nhóm bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất. Cứ 10 người tử vong, 7 người mắc, tập trung ở các bệnh như tim mạch, đái tháo đường, ung thư và bệnh phổi mạn tính. Trung bình mỗi năm, nước ta có khoảng 12,5 triệu người bị tăng huyết áp; 3,5 triệu người bị bệnh đái tháo đường; 2 triệu người mắc bệnh tim, phổi mạn tính và gần 126 nghìn ca mắc mới ung thư… Các bệnh không lây nhiễm gây ra 73% trường hợp tử vong hàng năm, trong số đó có đến 40% tử vong trước 70 tuổi.
Ảnh minh họa
Các nguy cơ khiến bạn mắc phải những Bệnh không lây nhiễm, bao gồm thói quen hút thuốc lá, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, sử dụng đồ uống có cồn như rượu, bia, đồ ăn có nhiều mỡ động vật, chế độ ăn ít rau xanh, thói quen ít vận động. Những nhóm nguy cơ chính này lâu dần theo thời gian tạo nên sự chuyển hóa, biến đổi sinh lý trong cơ thể như tim mạch, béo phì, các bệnh về ung thư, bệnh mãn tính. Do vậy để phòng ngừa các Bệnh không lây nhiễm, mỗi người dân cần thay đổi lối, sống, hành vi sẽ hạn chế được các nguy cơ về các bệnh này.
Khi chúng ta đã kiểm soát được cả yếu tố, nguy cơ, theo bằng chứng nghiên cứu khoa học thì đã phòng được 80% các bệnh không lênh nhiễm như là tiểu đường, tăng huyết áp và các bệnh phổi mãn tính. Giảm 40% với bệnh lý ung thư. Khi chúng ta chủ động giám sát, phát hiện ra bệnh sớm, cần điều trị và quản lý lâu dài tại các cơ sở y tế ban đầu thì có thể giảm được tỉ lệ bệnh, kiểm soát tốt các bệnh không lây nhiễm đó.
Để khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong quá trình quản lý các Bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế xã, Bộ Y tế đã ban hành tài liệu chuyên môn hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý một số Bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế xã.
Theo đó, tài liệu có 5 hướng dẫn chính gồm: Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị, quản lý tăng huyết áp; hướng dẫn chẩn đoán, điều trị, quản lý đái tháo đường; hướng dẫn chẩn đoán, điều trị, quản lý lồng ghép tăng huyết áp và đái tháo đường; hướng dẫn chẩn đoán, điều trị, quản lý bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và bệnh hen phế quản ở người lớn. Đây được coi là những hướng dẫn quan trọng giúp các cán bộ y tế tuyến cơ sở thực hiện tốt công tác chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, bệnh nhân không phải chuyển lên tuyến trên để điều trị.
Đến nay Bộ Y tế đã xây dựng mô hình thí điểm cho 26 trạm y tế xã và trong thời gian tới, tiếp tục sẽ có 1.000 trạm y tế được xây dựng theo mô hình này. Bên cạnh đó, các địa phương cũng xây dựng trạm y tế theo mô hình trạm y tế 26 xã điểm góp phần nâng cao vai trò chăm sóc, quản lý người mắc Bệnh không lây nhiễm từ tuyến cơ sở.
Minh An (t/h)