Các món lễ vật trong mâm cúng mùng 2 Tết thường bao gồm:
Hương, hoa, đèn nến: Là những vật phẩm không thể thiếu để tạo nên không gian trang trọng và thiêng liêng cho buổi lễ.
Trầu cau, rượu và nước lọc: Được dâng lên tổ tiên, thần linh như lời cầu xin sự che chở và may mắn cho gia đình.
Mâm ngũ quả: Tượng trưng cho ngũ hành, cầu mong sự đầy đủ và sung túc trong năm mới.
Xôi và bánh chưng (hoặc bánh tét): Các món ăn truyền thống thể hiện lòng thành kính và sự kính trọng đối với tổ tiên.
Thịt và các món mặn: Được chuẩn bị để dâng lên, mong cầu sự phát đạt và thịnh vượng trong công việc, cuộc sống.
Món chè và đồ ngọt: Là biểu tượng của sự ngọt ngào, hạnh phúc và niềm vui trong năm mới.
Tiền vàng mã: Được dâng cúng để bày tỏ sự hiếu thảo và cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình.
Tùy theo từng vùng miền và điều kiện kinh tế của từng gia đình mà mâm cúng có thể có sự khác biệt. Dưới đây là mâm cỗ cúng mùng 2 Tết Ất Tỵ 2025 mà Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống tổng hợp và chia sẻ để mọi người tham khảo.
Mâm cúng mùng 2 Tết ở miền Bắc
Văn hóa miền Bắc đặc biệt coi trọng chữ "hiếu", và lễ cúng gia tiên vào ngày mùng 2 Tết là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với công ơn sinh thành, dưỡng dục của tổ tiên. Nhân gian có câu “Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy” để nói đến lễ cúng gia tiên vào ngày mùng 2 Tết là dựa vào ý đó.
Mâm cúng gia tiên miền Bắc thường bao gồm những lễ vật truyền thống như: gà luộc nguyên con, bày cùng lá chanh, bánh chưng, giò lụa, thịt đông, dưa hành, xôi gấc đỏ, canh măng hoặc canh bóng, trầu cau, rượu nếp cái hoa vàng và một mâm ngũ quả, tất cả đều mang ý nghĩa thể hiện sự thành kính và biết ơn.
Cũng trong dịp này, mâm cúng thần tài đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút tài lộc, may mắn cho gia đình trong năm mới. Mâm cúng thần tài gồm những món lễ vật như: đĩa xôi hoặc bánh chưng, chén rượu hoặc trà, đĩa bánh kẹo hoặc mứt Tết, và một mâm ngũ quả nhỏ. Tùy vào điều kiện và phong tục của mỗi gia đình, gia chủ có thể thêm vào mâm cúng gà luộc hoặc thịt heo quay để cầu mong sự no đủ, phát đạt và phồn vinh trong công việc và cuộc sống.
Mâm cúng mùng 2 Tết ở miền Trung
Người miền Trung coi trọng lễ cúng gia tiên như một biểu tượng của sự gắn kết yêu thương trong gia đình và là dịp cầu mong bình an trước những thử thách của thiên nhiên. Mâm cúng gia tiên miền Trung thường bao gồm những món ăn đặc trưng như: bánh tét, thịt heo luộc, dưa món, nem chua, chả bò hoặc chả lụa, canh khổ qua nhồi thịt, xôi gấc hoặc xôi đậu xanh. Đặc biệt, mâm ngũ quả miền Trung thường có sự hiện diện của các loại quả như thanh long, chuối, cam, dứa và dừa, mỗi loại mang một ý nghĩa riêng biệt, thể hiện lòng thành kính và mong muốn một năm mới an lành, thịnh vượng.
Mâm cúng thần tài mang trong mình ý nghĩa cầu chúc sự thịnh vượng và may mắn, thể hiện khát khao vượt qua thử thách, mở ra một năm mới đầy hứa hẹn. Theo truyền thống, mâm cúng thần tài thường bao gồm các món ăn mặn như thịt quay, gà luộc hoặc cá chiên, tượng trưng cho sự sung túc và đủ đầy. Ngoài ra, mâm cúng còn không thể thiếu trầu cau, rượu, trà, cùng với những món ngọt như bánh tét hoặc chè đậu xanh, tạo nên một không khí lễ hội ấm áp và mang lại niềm hy vọng về một năm mới thịnh vượng.
Mâm cúng mùng 2 Tết ở miền Nam
Người miền Nam luôn trân trọng phong tục cúng tổ tiên như một cách gìn giữ phúc đức và thể hiện lòng biết ơn đối với những người đã khuất. Mâm cúng gia tiên miền Nam thường gồm các món ăn đặc trưng như bánh tét, thịt kho hột vịt, củ kiệu tôm khô, xôi, giò chả, nem rán, canh khổ qua nhồi thịt và mâm ngũ quả miền Nam. Những món ăn này không chỉ phong phú mà còn mang đậm ý nghĩa trong việc gắn kết gia đình và tỏ lòng thành kính.
Đối với những gia đình làm ăn, mâm cúng thần tài vào mùng 2 Tết cũng được chuẩn bị chu đáo để cầu mong một năm mới phát đạt. Mâm cúng có thể bao gồm các món như xôi, thịt quay, bánh kẹo, mứt Tết và một mâm ngũ quả nhỏ, thể hiện mong ước tài lộc và may mắn sẽ đến trong năm mới.
Cách bày trí mâm cúng mùng 2 Tết
Cách bày trí lễ vật trên mâm cúng cần tuân thủ những nguyên tắc nhất định để thể hiện sự tôn trọng và thành kính đối với tổ tiên. Dưới đây là hướng dẫn sắp xếp mâm cúng hợp lý mà bạn có thể tham khảo:
Trước tiên, các món ăn và đồ lễ sau khi chuẩn bị sẽ được bày trí trên mâm hoặc bàn thờ, thường đặt trước bàn thờ gia tiên. Các món ăn được sắp xếp một cách khoa học, gọn gàng và theo trình tự. Các món chính thường được đặt ở vị trí trung tâm hoặc phía trên cùng của bàn, trong khi các món phụ sẽ được phân bố xung quanh một cách hài hòa. Để đảm bảo sự tôn nghiêm, hãy sử dụng đồ ăn nóng, tránh dùng món đã nguội.
Bát, chén và đũa được đặt song song hai bên bàn thờ, tương ứng với số ghế ngồi. Chú ý, khi bày trí đồ cúng, nên chọn số chẵn như 4, 6, 8, 10, tránh dùng số lẻ vì nó không hợp phong thủy. Đèn và nhang được đặt ở đầu bàn, có thể hướng ra ngoài cửa để thu hút năng lượng tốt.
Nếu mâm cúng là hình tròn, cách sắp xếp cũng thực hiện theo nguyên tắc trên để đảm bảo sự trang nghiêm và đúng lễ nghi.