Sơn La: Siết chặt quản lý tài nguyên nước với các dự án thủy điện nhỏ

(Moitruong.net.vn) – Nhằm tăng cường quản lý nhà nước với các dự án thủy điện nhỏ trên địa bàn tỉnh Sơn La, UBND tỉnh Sơn La vừa giao Sở TN&MT rà soát Quy hoạch tài nguyên nước đảm bảo quy định về dòng chảy tối thiểu, đảm bảo đủ nhu cầu nước cho canh tác nông nghiệp và sinh hoạt của nhân dân vùng hạ du.

Siết chặt quản lý tài nguyên nước với các dự án thủy điện nhỏ

Bà Lê Thị Thu Hằng, Trưởng phòng Tài nguyên Nước, Sở TN&MT Sơn La cho biết: Việc quy định về dòng chảy tối thiểu đã được xác định tại 2 quy hoạch tài nguyên nước do Sở TN&MT thực hiện, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 1884/QĐ-UBND ngày 28/8/2012; tiếp tục được rà soát, bổ sung tại Quyết định số 3603/QĐ-UBND ngày 30/12/2014 về phê duyệt Quy hoạch tài nguyên nước (nội dung bảo vệ tài nguyên nước) tỉnh Sơn La từ năm 2015-2020, tầm nhìn đến năm 2030, thông tin trên báo TNMT.

Từ nội dung quy hoạch trên, Sở TN&MT khi tham gia quy hoạch, thẩm định dự án đầu tư (do Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì), thẩm định thiết kế cơ sở (do Sở Công thương chủ trì), phối hợp thẩm định hồ sơ cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt cho phát điện (do Bộ TN&MT chủ trì), thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường các thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh đều có văn bản tham gia ý kiến với cơ quan chủ trì. Hoặc yêu cầu các Chủ dự án khi tính toán dòng chảy tối thiểu phải điều tra nhu cầu dùng nước của các đối tượng vùng hạ du công trình, tính toán đầy đủ các thành phần, phù hợp với phương pháp tính toán tại các Quy hoạch tài nguyên nước đã được phê duyệt và yêu cầu có hạng mục công trình duy trì dòng chảy tối thiểu đáp ứng nhu cầu khai thác, sử dụng của các đối tượng phía hạ du.

Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết các chủ đầu tư dự án trong quá trình vận hành hạng mục duy trì dòng chảy tối thiểu không đảm bảo theo yêu cầu của cơ quan quản lý chuyên ngành như không xả hoặc xả không đủ dẫn đến không đảm bảo nước cho vùng hạ du làm ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sinh hoạt của nhân dân. Đơn cử như Thủy điện Nậm Công 3 tại huyện Sông Mã, thủy điện Nậm Chiến 2, Pá Chiến tại huyện Mường La, thủy điện Tô Buông, Sập Việt huyện Yên Châu…

Đặc biệt, một số công trình thủy điện hoàn thành và đi vào hoạt động thời điểm trước khi Luật Tài nguyên nước năm 2012 có hiệu lực, nên không tính toán dòng chảy tối thiểu và bố trí công trình duy trì dòng chảy tối thiểu.

Bên cạnh đó, năm 2016, kết quả kiểm tra, đánh giá ảnh hưởng đến môi trường do thay đổi dòng chảy với 29 công trình thủy điện nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh do Sở TN&MT Sơn La tiến hành, cũng cho thấy: 26/29 công trình thủy điện không tiến hành xả đúng và đủ theo cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, Đề án bảo vệ môi trường và Cam kết bảo vệ môi trường đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Dẫn đến tình trạng hình thành nên các đoạn suối chết, không đảm bảo dòng chảy môi trường, dòng chảy tối thiểu ảnh hưởng đến môi trường sinh thái cũng như đời sống của người dân. 12/29 công trình thủy điện ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu cấp nước sinh hoạt, nhu cầu canh tác, tưới tiêu của người dân.

Do đó, trong thời gian tới, Sở TN&MT kiến nghị UBND tỉnh Sơn La chỉ đạo các sở, ngành chủ trì tiếp nhận, thẩm định các Dự án thủy điện vừa và nhỏ trong các giai đoạn đầu tư cần tổng hợp đầy đủ ý kiến tham gia của cơ quan chuyên ngành về tài nguyên nước đối với nội dung về dòng chảy tối thiểu; kiên quyết yêu cầu chủ đầu tư giải trình, tính toán đúng, đủ, thiết kế hạng mục duy trì dòng chảy tối thiểu theo quy định.

UBND cấp huyện, xã nơi có công trình thủy điện chủ trì, phối hợp với Sở TN&MT, các sở, ngành có liên quan theo dõi, giám sát, thanh tra, kiểm tra việc vận hành công trình duy trì dòng chảy tối thiểu đảm bảo đúng nội dung đã được cơ quan quản lý nhà nước phê duyệt; xử lý các hành vi vi phạm hoặc kiến nghị thanh tra, kiểm tra xử lý theo thẩm quyền.

Sở TN&MT phối hợp với các sở, ngành, UBND cấp huyện có liên quan thực hiện công tác hậu kiểm thường xuyên đối với các dự án thủy điện sau khi được phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường; theo giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt do Bộ TN&MT cấp, đảm bảo các chủ dự án tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật, đáp ứng đầy đủ các nhu cầu khai thác, sử dụng, môi trường sinh thái hạ du công trình.

Sở TN&MT sẽ tham mưu với UBND tỉnh xây dựng Dự án rà soát, điều chỉnh, cập nhật nhu cầu khai thác, sử dụng nước vùng hạ du các công trình thủy điện. Từ đó, xác định giá trị dòng chảy tối thiểu phù hợp với yêu cầu thực tiễn, trình phê duyệt điều chỉnh các Quy hoạch tài nguyên nước đã được phê duyệt.

Nguyễn Nga