Theo quy hoạch, diện tích cây xanh trên bình quân đầu người khoảng 6 – 7 m2/người, nhưng hiện chỉ mới đạt 0,5 m2/người; tổng diện tích cây xanh so với nhu cầu chỉ đạt 8%. Các khu đô thị mới được quy hoạch có phần diện tích cho cây xanh tương ứng với chỉ tiêu 7 m2/người, nhưng thực tế đạt 0,5 m2/người.
Tính đến cuối năm 2018, TP có khoảng 500 ha đất công viên (369 công viên bao gồm các công viên công cộng và các công viên trong khu nhà ở), diện tích đất công viên đạt bình quân 0,55 m2/người (quy mô dân số 10 triệu người), chưa bằng 1/15 theo tiêu chuẩn TCVN (12 – 15 m2/người) và chưa bằng 1/7 theo quy hoạch của Thủ tướng (Quyết định 24 ban hành ngày 6.1.2010).
Bên cạnh đó, phân bố công viên trên địa bàn TP không đều và bất hợp lý. Các quận nội thành, trung tâm là nơi có số lượng, diện tích công viên lớn hơn các quận mới, các huyện ngoại thành dù khu vực này có quỹ đất công viên cây xanh rất lớn. Điển hình, các quận huyện: 9, 12, Thủ Đức, Bình Tân, Nhà Bè, Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh chưa có một công viên công cộng nào.
Ảnh minh họa
Ngoài ra, đa số các công viên đều được đầu tư xây dựng và đưa vào khai thác với thời gian đã rất lâu, cơ bản hạ tầng xuống cấp; công tác quản lý vẫn thực hiện theo kiểu cũ, không bám chặt vào mục tiêu công cộng mà chỉ hướng tới lợi ích riêng, cục bộ dẫn đến tình trạng nhếch nhác, chật hẹp thêm.
Đơn cử, công viên 23 tháng 9 (Q.1), 1 trong 3 “lá phổi” lớn nhất khu vực nội thành, thì suốt thời gian dài bị các công trình xây dựng phục vụ hoạt động mua sắm, ăn uống, dịch vụ, giải trí… chiếm tới gần nửa diện tích trong hơn 9 ha của công viên. Giữa năm ngoái, UBND TP đã yêu cầu các đơn vị liên quan chấm dứt hợp đồng kinh doanh, trả mặt bằng để thực hiện chỉnh trang, cải tạo công viên này kết nối với tuyến metro số 1.
Trước thực trạng này, Sở Xây dựng kiến nghị UBND thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt đề án phát triển công viên và cây xanh công cộng giai đoạn 2020-2030, với mục tiêu tăng diện tích công viên, cây xanh/người từ 0,55m2 lên 0,65m2 vào năm 2025 và 1m2 vào năm 2030.
Như vậy, dự kiến vào năm 2030, thành phố Hồ Chí Minh sẽ tăng thêm 650ha đất cho công viên. Để đạt mục tiêu này, Sở Xây dựng đề xuất, đối với những công viên công cộng có quy mô lớn (trên 10ha) sẽ được khuyến khích xã hội hóa. Các dự án đầu tư có công trình công viên, phát triển cây xanh sẽ được hưởng chính sách ưu đãi. Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu đến năm 2025, các quận trung tâm sẽ trồng mới khoảng 30.000 cây xanh; năm 2030 trồng 50.000 cây.
Hồng Minh