Thủ tướng Phạm Minh Chính: sử dụng hiệu quả, bền vững, công bằng và hợp lý dòng sông chung Mekong – Lan Thương, không làm thay đổi dòng chảy tự nhiên

Chiều 25/12, Hội nghị cấp cao hợp tác Mekong – Lan Thương (MLC) lần thứ tư với chủ đề “Chung tay xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai và hiện đại hóa giữa các nước Mekong – Lan Thương” được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Tham dự hội nghị có Thủ tướng, Trưởng đoàn các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam. Thủ tướng Phạm Minh Chính có bài phát biểu quan trọng tại hội nghị.

Hội nghị cấp cao lần này dự kiến tập trung vào hai nội dung chính: Đánh giá tình hình hợp tác kể từ Hội nghị cấp cao MLC lần thứ 3; thảo luận về định hướng hoạt động trong giai đoạn tiếp theo.

Cơ chế hợp tác MLC được thành lập từ năm 2015 với sự tham gia của cả 6 nước ven sông Mekong gồm Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam, với mục tiêu chính là tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư; thúc đẩy phát triển bền vững, thu hẹp khoảng cách phát triển, đẩy nhanh tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế; tăng cường tình hữu nghị, quan hệ láng giềng giữa nhân dân các nước.

Các lĩnh vực hợp tác ưu tiên của MLC gồm: (i) quản lý nguồn nước Mekong-Lan Thương; (ii) tăng cường kết nối giữa 6 nước; (iii) phát triển năng lực sản xuất; (iv) hợp tác kinh tế qua biên giới; (v) nông nghiệp và xóa đói, giảm nghèo.

Sau 7 năm hoạt động, MLC đã đạt được những bước tiến quan trọng cả về xây dựng thể chế, nguồn lực tài chính và triển khai các dự án trên thực tế.

Thời gian qua, Việt Nam đã tham gia tích cực vào hợp tác MLC, đóng góp vào duy trì môi trường ổn định, thuận lợi cho phát triển; chủ động đóng góp xây dựng các văn kiện chung quan trọng, mang tính định hướng hợp tác phù hợp với quan tâm chung của các nước Mekong, đặc biệt là thúc đẩy hợp tác nguồn nước trở thành một lĩnh vực ưu tiên của MLC. Các bộ, ngành của Việt Nam tham gia vào các hoạt động, chương trình hợp tác cụ thể của MLC.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh hợp tác Mekong – Lan Thương đã trở thành cơ chế quan trọng gắn kết các nước Mekong và Trung Quốc, là hình mẫu hợp tác cùng phát triển và cùng thắng. Qua 7 năm hình thành và phát triển, MLC đã đạt được những thành tựu nổi bật với 3 nét lớn là: Cơ chế hợp tác ngày càng hoàn thiện hơn; nội dung ngày càng thực chất hơn; tình hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân sáu nước ngày càng sâu sắc hơn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Chính phủ Việt Nam luôn coi trọng và sẽ tiếp tục cùng Trung Quốc và các nước Mekong thúc đẩy hợp tác Mekong - Lan Thương ngày càng phát triển mạnh mẽ, hiệu quả và bền vững.

Thủ tướng cho rằng, trước những chuyển đổi nhanh chóng và sâu sắc của kinh tế thế giới, để sáu nước Mekong – Lan Thương vươn lên mạnh mẽ, cần một tư duy mới toàn diện hơn, cùng cách tiếp cận toàn dân, toàn khu vực, toàn cầu và những giải pháp mới, quyết liệt, sáng tạo, đột phá. Với quan điểm như vậy, Thủ tướng đã đề xuất ba nội dung ưu tiên của MLC trong giai đoạn tới gồm:

Thứ nhất, xây dựng khu vực Mekong – Lan Thương hiện đại và phát triển, với phương châm là khơi thông, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực; phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh của từng nước cũng như của cả sáu quốc gia; coi nội lực là cơ bản, chiến lược và ngoại lực là quan trọng, đột phá. Nhiệm vụ trọng tâm là thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng các nền kinh tế Mekong – Lan Thương độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Theo đó, hợp tác Mekong – Lan Thương cần: Đưa đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ trở thành trọng tâm hợp tác, trong đó tập trung hỗ trợ các ngành công nghiệp nền tảng, từng bước chuyển đổi từ gia công, lắp ráp sang nghiên cứu, thiết kế và sản xuất, ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất công nghiệp và nông nghiệp;

Đẩy mạnh chuyển đổi số thông qua hợp tác về hạ tầng số, nhân lực số, an ninh số và kinh tế số; Khuyến khích sự tham gia của các đối tác phát triển và cộng đồng doanh nghiệp trên tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”;

Hợp tác về giao thông, nhất là kết nối đường sắt cao tốc, và nghiên cứu cơ chế thanh toán bằng đồng nội tệ.

Thứ hai, xây dựng khu vực Mekong – Lan Thương xanh, bền vững và bao trùm, bảo đảm sự hài hoà giữa hiện tại và tương lai, giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường, lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là động lực, là nguồn lực và là mục tiêu của phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Ưu tiên trước mắt là hỗ trợ các nước thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc 2030, Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và các cam kết về cắt giảm khí thải carbon hướng đến xây dựng nền kinh tế xanh, tuần hoàn.

Đồng thời, Thủ tướng cho rằng cần tăng cường hợp tác toàn lưu vực về bảo tồn môi trường sinh thái, phòng chống thiên tai, quản lý và sử dụng hiệu quả, bền vững, công bằng và hợp lý dòng sông chung Mekong – Lan Thương, đặc biệt là không làm thay đổi dòng chảy tự nhiên của dòng sông.

Hướng tới tương lai tốt đẹp hơn cho người dân, sáu nước cần ưu tiên đầu tư cho phát triển con người, xây dựng hệ thống giáo dục và y tế bao trùm, hỗ trợ lực lượng lao động trẻ tiếp cận với khoa học và công nghệ hiện đại và tạo điều kiện để mọi người dân đều được hưởng lợi từ quá trình phát triển.

Thứ ba, xây dựng khu vực Mekong - Lan Thương hòa bình và hợp tác. Sáu nước cần không ngừng củng cố sự tin cậy, chân thành, đoàn kết đồng lòng, thúc đẩy lợi ích chung và đề cao chủ nghĩa đa phương; tăng cường tính bổ trợ giữa hợp tác Mekong – Lan Thương với ASEAN và các cơ chế hợp tác khu vực, tiểu vùng khác để sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả nhất, tạo cộng hưởng và lan toả lợi ích. Khẳng định ủng hộ Lào đảm nhiệm thành công vai trò chủ tịch ASEAN 2024. Đồng thời, cần ưu tiên hơn hợp tác văn hoá, giao lưu nhân dân, đặc biệt là giữa thế hệ trẻ.

Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo thông qua Tuyên bố Nay Pyi Taw, Kế hoạch hành động hợp tác Mekong – Lan Thương giai đoạn 2023-2027 và Sáng kiến Hành lang đổi mới sáng tạo Mekong – Lan Thương.