Tuyên Hóa (Quảng Bình): Vụ khai thác khoáng sản trái phép với quy mô lớn, chính quyền có buông lỏng quản lý?

Được biết, vị trí các đối tượng khai thác khoáng sản là mỏ khoáng sản được UBND tỉnh Quảng Bình cấp giấy phép khai thác quặng sắt cho Công ty TNHH Anh Trang vào tháng 8/2010 với diện tích hơn 7 ha. Đến tháng 3/2014, UBND tỉnh Quảng Bình có quyết định thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản đối với Công ty TNHH Anh Trang với lý do: “Khu vực khoáng sản được UBND tỉnh cấp phép chưa được Bộ Tài nguyên và Môi trường khoanh định và công bố là khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ theo quy định”.

Theo quyết định thu hồi giấy phép khai thác khoáng sản, UBND tỉnh Quảng Bình đã yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp bàn giao mỏ quặng sắt đã thu hồi cho UBND xã Hương Hóa và UBND xã Kim Hóa, huyện Tuyên Hóa quản lý theo quy định. Huyện Tuyên Hóa và các phòng ban, cơ quan chức năng của huyện và xã Hương Hóa, Kim Hóa có trách nhiệm thực hiện quản lý, bảo vệ mỏ sắt theo quy định của Luật Khoáng sản.

Hiện trường vụ việc khai thác khoáng sản trái phép

Theo phản ánh của người dân, thời gian gần đây, việc khai thác trái phép khoáng sản tại khu vực này thường xuyên xảy với nhiều hoạt động tinh vi vào ban đêm. Hàng chục phương tiện liên tục di chuyển ra vào khu vực mỏ, lén lút khai thác sau đó đưa lên xe tải chở đi tiêu thụ ngay trong đêm. Tại vị trí ra vào, các đối tượng luôn bố trí người túc trực, canh gác nhằm qua mắt người dân và lực lượng chức năng. Việc làm này xảy ra thường xuyên và kéo dài mà chính quyền địa phương không hề hay biết.

Trao đổi với phóng viên Moitruong.net.vn về việc khai thác khoáng sản trái phép với quy mô lớn của các đối tượng bị lực lượng Công an bắt quả tang, địa phận giáp ranh giữa xã Kim Hóa và xã Hương Hóa. Ông Lê Nam Giang – Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa cho biết: “Trước đây, khi nghe thông tin phản ánh về tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại vị trí trên, huyện đã chỉ đạo 2 xã Hương Hóa và Kim Hóa tăng cường biện pháp quản lý, bảo vệ khoáng sản. Chính quyền xã đã phối hợp với công an xã, công an huyện tăng cường kiểm tra và đã xử phạt nhiều trường hợp khai thác trái phép tại vị trí đó. Tuy nhiên hoạt động của các đối tượng tinh vi, thường hoạt động vào 1h00 – 2h00 sáng, và thường có người canh gác khiến công tác quản lý nhà nước gặp nhiều khó khăn. Nhận thấy vụ việc phức tạp và tinh vi, sau đó huyện đã báo cáo công an tỉnh lập chuyên án và bắt quả tang”.

Phương tiện chở khoáng sản trái phép hoạt động trong đêm

Cũng theo ông Giang, chính quyền địa phương cũng đã nhiều lần có biện pháp bảo vệ khoáng sản như lập chòi canh, đưa máy múc đào hào ngăn cách với đường nhằm ngăn các phương tiện vào khai thác trái phép. Nhưng các đối tượng lợi dụng lúc các chòi canh của chính quyền địa phương vắng người, đêm khuya thì các đối tượng lấp hào khôi phục con đường để vào khai thác trái phép. Khối lượng khoáng sản khai thác trái phép không nhiều, chủ yếu dùng để làm phụ gia.

Khi được hỏi về trách nhiệm của chính quyền cấp huyện và xã trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực tài nguyên khoáng sản trên địa bàn, ông Giang cho biết thêm: “Sau vụ việc này, tôi đã chỉ đạo các phòng ban tăng cường công tác quản lý, đặc biệt là đối với tài nguyên chưa cấp phép khai thác. Nơi nào xảy ra vụ việc giao trách nhiệm cho chủ tịch xã nơi đó.

Hiện tại với trường hợp này huyện chỉ mới nhắc nhở chính quyền địa phương xã, vì chính quyền xã cũng đã có cố gắng, nỗ lực bảo vệ khoáng sản chứ không phải buông lỏng quản lý”.

Con đường vào vị trí khai thác khoáng sản trái phép đã được lực lượng chức năng rào chắn bằng đống đất cao lớn

Theo tìm hiểu của phóng viên Moitruong.net.vn, ngày 23/01/2018, ông Lê Minh Ngân – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình có Quyết định số 249/QĐ-UBND về việc Ban hành phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh.

Theo quyết định, trách nhiệm của UBND cấp xã, huyện trong công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn tỉnh được quy định cụ thể.

Đối với cấp xã: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản trên địa bàn; triển khai thực hiện có hiệu quả Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn sau khi UBND tỉnh ban hành; thực hiện các giải pháp ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép ngay sau khi phát hiện, trường hợp vượt thẩm quyền giải quyết, kịp thời báo cáo UBND cấp huyện để xử lý; Chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm đối với công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác thuộc địa bàn quản lý trước pháp luật và Chủ tịch UBND huyện.

Đối với UBND cấp huyện: Triển khai Phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn; thành lập lực lượng thường trực, lập đường dây nóng, phân công lãnh đạo và cán bộ chuyên môn phụ trách địa bàn xã, đảm bảo việc tiếp nhận thông tin liên lạc thông suốt 24/24 giờ, để kịp thời xử lý hoặc phối hợp xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn huyện; chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện các biện pháp bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép ngay sau khi phát hiện hoặc nhận được tin báo xảy ra trên địa bàn; kịp thời báo cáo UBND tỉnh để chỉ đạo xử lý trong trường hợp không ngăn chặn được hoạt động khai thác khoáng sản trái phép; chủ tịch UBND cấp huyện chịu trách nhiệm chính đối với công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn huyện trước pháp luật và Chủ tịch UBND tỉnh khi để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn mà không xử lý hoặc để diễn ra kéo dài.

Vậy có hay không sự thờ ơ, vô trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước của các cấp chính quyền địa phương khi vụ việc được bắt quả tang?

Quặng khai thác trái phép dùng làm phụ gia của các đối tượng vừa bị Công an bắt quả tang

Trước đó, tòa soạn Môi trường và Cuộc sống – Moitruong.net.vn đăng tải bài viết “Công an tỉnh Quảng Bình phá thành công chuyên án khai thác khoáng sản trái phép“. Ban chuyên án của Công an tỉnh Quảng Bình do Đại tá Phan Đăng Tĩnh – Phó Giám đốc Công an tỉnh Quảng Bình đã trực tiếp chỉ đạo các lực lượng công an tỉnh đột kích bất ngờ và bắt quả tang vụ khai thác khoáng sản trái phép quy mô lớn tại mỏ khoáng sản nằm giáp ranh giữa xã Kim Hóa và xã Hương Hóa, huyện Tuyên Hóa. Lực lượng chức năng tiến hành bắt giữ 9 người, thu giữ 9 xe tải và một máy xúc đang khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép. Tại hiện trường, lực lượng công an xác định khoảng 2- 3ha mỏ quặng sắt đã bị khai thác, tàn phá với độ sâu từ 5-7m. Lời khai ban đầu của các đối tượng, người thuê vận chuyển quặng là Phạm Xuân Ngư, trú tại xã Kim Hóa, huyện Tuyên Hóa. Đây là vụ án điển hình về khai thác khoáng sản trái phép, các đối tượng có các thủ đoạn tinh vi, khai thác ban đêm, nếu không triệt phá kịp thời sẽ làm thiệt hại lớn đến tài nguyên và ngân sách nhà nước. Hiện Công an tỉnh Quảng Bình đang tiếp tục điều tra, mở rộng vụ án, xác định khối lượng khoáng sản đã bị khai thác, khai thác trong thời gian bao lâu và các hình thức tiếp tay cho các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép.

Minh Tâm