UBND TP. Hà Nội sẽ xử lý ra sao đối với các dự án đầu tư công tại huyện Thanh Trì triển khai không có Giấy phép môi trường? - Bài 2

UBND TP. Hà Nội cần nhanh chóng xử lý vi phạm

Thời gian vừa qua, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã đăng tải bài viết Thanh Trì (Hà Nội): Tiềm ẩn ô nhiễm môi trường, cháy nổ từ việc xây dựng Trường THCS Vạn Phúc. Bài viết thông tin về việc trong quá trình thi công xây dựng mới Dự án Trường THCS Vạn Phúc có địa chỉ tại xóm 4, thôn 1, xã Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, Tp. Hà Nội do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Thanh Trì làm chủ đầu tư có dấu hiệu chưa được UBND Tp. Hà Nội cấp Giấy phép môi trường theo quy định của Luật bảo vệ môi trường năm 2020. Quá trình thi công làm lún nứt nhà dân, khai thác nước ngầm khi chưa được cấp phép, công nhân ăn ở sinh hoạt ngay tại công trường xả thải trực tiếp ra ngoài môi trường không có biện pháp thu gom xử lý bốc mùi hôi thối tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh, ô nhiễm môi trường, không đảm bảo về PCCC. Những tồn tại trên đã diễn ra trong thời gian dài nhưng chưa được các cơ quan chức năng huyện Thanh Trì cũng như các sở, ngành chức năng của Tp. Hà Nội quan tâm kiểm tra xử lý dứt điểm.

Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai nội dung trên, phóng viên Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống còn nhận được thông tin về việc Dự án Cải tạo, nâng cấp Trụ sở Huyện ủy Thanh Trì có địa chỉ tại đường Ngọc Hồi, thị trấn Văn Điển, huyện Thanh Trì, Tp. Hà Nội thi công xây dựng có dấu hiệu chưa có Giấy phép Môi trường theo quy định.

Nhằm làm rõ trách nhiệm trong công tác kiểm tra, xử lý dấu hiệu sai phạm trong việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước khi thi công xây dựng Dự án Trụ sở Huyện ủy Thanh Trì và Trường THCS Vạn Phúc, ngày 24/10/2023, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống có công văn số 33/CV-MTCS gửi UBND TP. Hà Nội.

Theo đó, ngày 06/11/2023, UBND TP. Hà Nội có văn bản số 3750/UBND-TTĐT gửi UBND huyện Thanh Trì, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội về việc cung cấp thông tin cho Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống. Cụ thể, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội giao UBND huyện Thanh Trì, phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan kiểm tra, làm rõ thông tin (nếu có); trả lời Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống theo quy định pháp luật; Báo cáo UBND TP. kết quả thực hiện trước ngày 10/11/2023.

Tuy nhiên, đến ngày 22/11/2023, UBND huyện Thanh Trì mới có văn bản số 712/BC-UBND báo cáo UBND TP. Hà Nội về việc cung cấp thông tin cho Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống.

Tại văn bản có nêu: Liên quan đến nội dung được UBND Thành phố giao nêu trên, UBND huyện Thanh Trì đã có nhiều buổi làm việc, trao đổi với Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống về các nội dung liên quan đến việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các quy định có liên quan khi triển khai thực hiện các dự án đầu tư công trên địa bàn.

Đối với các dự án đầu tư công được Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống quan tâm đã được triển khai trên địa bàn huyện Thanh Trì không thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ (Trường THCS Vạn Phúc, Trụ sở Huyện uỷ được cải tạo làm lại); không có yếu tố nhạy cảm về môi trường; ít có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nhưng có phát sinh chất thải nếu không được xử lý thì vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường quy định.

Do việc thực hiện phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án nêu trên tại thời điểm Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành bắt đầu có hiệu lực thi hành nên việc cập nhật chưa được kịp thời, hơn nữa cán bộ thực hiện chưa được tham gia các lớp tập huấn về thực hiện các quy định về hồ sơ pháp lý trong lĩnh vực bảo vệ môi trường dẫn đến các dự án nêu trên hiện nay đã tổ chức thi công xong giai đoạn đầu tư xây dựng công trình nhưng chưa có hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường.

Để có cơ sở hướng dẫn các đơn vị hoàn thiện hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường trong giai đoạn vận hành, ngày 16/11/2023, UBND huyện Thanh Trì đã có Văn bản số 2493/UBND-TN&MT xin hướng dẫn về chuyên môn của Sở Tài nguyên và Môi trường trong việc xác định thẩm quyền cấp Giấy phép môi trường đối với các dự án có quy mô tương tự nêu trên đã đi vào hoạt động nhưng chưa có hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường.

Theo đó, lý do khi triển khai các dự án xây dựng đầu tư công chưa có hồ sơ pháp lý về môi trường thời gian qua được Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Thanh Trì đưa ra đó là: Do việc thực hiện phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án nêu trên tại thời điểm Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành bắt đầu có hiệu lực thi hành nên việc cập nhật chưa được kịp thời, hơn nữa cán bộ thực hiện chưa được tham gia các lớp tập huấn về thực hiện các quy định về hồ sơ pháp lý trong lĩnh vực bảo vệ môi trường dẫn đến các dự án nêu trên hiện nay đã tổ chức thi công xong giai đoạn đầu tư xây dựng công trình nhưng chưa có hồ sơ pháp lý về bảo vệ môi trường.

Vậy câu hỏi đặt ra rằng, phải chăng đối với tất cả các dự án xây dựng đầu tư công do Ban QLDA đầu tư xây dựng huyện Thanh Trì triển khai trên địa bàn huyện thời gian vừa qua (tính từ thời điểm Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực) đều “trắng” các thủ tục hồ sơ về môi trường, không có Giấy phép môi trường?. Chỉ đến khi báo chí có thông tin, UBND TP. Hà Nội có văn bản thì UBND huyện Thanh Trì mới “tá hỏa” đi xin hướng dẫn từ các cơ quan chuyên môn mà cụ thể là Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Bùi Thị An - Nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện Tài nguyên Môi trường và Phát triển cộng đồng cho biết: "Hiện nay, khi thúc đẩy nhanh các dự án đầu tư công, đặc biệt những dự án có liên quan đến hạ tầng giáo dục nhưng dù có tăng tốc thì vẫn phải đảm bảo những quy định liên quan đến môi trường. Trong bất kỳ trường hợp nào, dự án đầu tư công nào cũng đều phải tuân thủ Luật bảo vệ môi trường từ trước khi thi công, nếu cơ quan, đơn vị nào không làm dúng thì đó là vi phạm".

"Tại Hà Nội, thời gian qua đã thúc đẩy nhanh các dự án công nên đã có những quận, huyện đã bỏ qua một số công đoạn như thiếu Giấy phép môi trường. Vì vậy tôi đề nghị cho rà soát, để xem quận nào, huyện nào, dự án nào thiếu cần cho bổ sung ngay và tạm thời dừng thi công để bổ sung Giấy phép môi trường", PGS.TS Bùi Thị An cho biết thêm.

Huyện Thanh Trì có dấu hiệu báo cáo thiếu trung thực, “phớt lờ” thông tin báo chí

Tại văn bản số 712/BC-UBND mà UBND huyện Thanh Trì báo cáo UBND TP. Hà Nội có nêu đã có nhiều buổi làm việc, trao đổi với Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống về các nội dung liên quan đến việc thực hiện các quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các quy định có liên quan khi triển khai thực hiện các Dự án đầu tư công trên địa bàn. Tuy nhiên, nội dung báo cáo này là hoàn toàn không chính xác, có dấu hiệu báo cáo thiếu trung thực.

Bởi trước đó, nhằm tìm hiểu, thu thập làm rõ thông tin liên quan đến việc Công trình xây mới trường THCS Vạn Phúc thi công có dấu hiệu ô nhiễm môi trường, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống đã có giấy giới thiệu và nội dung đính kèm cần cung cấp thông tin gửi UBND huyện Thanh Trì và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Thanh Trì. Thế nhưng, không hiểu vì lý do gì mà UBND huyện Thanh Trì lại “né tránh” làm việc trực tiếp với PV, thay vào đó là trả lời bằng văn bản. Tại văn bản UBND huyện Thanh Trì trả lời báo chí cũng chỉ rất sơ sài, hời hợt và tự “viện” ra nhiều lý do để “né” báo chí, có dấu hiệu cản trở trong việc cung cấp thông tin cho báo chí hoạt động đúng tôn chỉ mục đích, đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, tại văn bản trả lời của UBND huyện do ông Nguyễn Văn Hưng – Phó Chủ tịch là người ký lại không có bất cứ nội dung thông tin nào liên quan đến những vấn đề mà người dân và báo chí đang quan tâm như: Việc dự án xây dựng trường THCS Vạn Phúc thi công có dấu hiệu gây ô nhiễm môi trường, chưa có giấy phép môi trường, thi công làm nứt nhà dân, công nhân ăn ở tại công trường, khai thác nước ngầm trái phép và nước thải công nhân ăn ở tại công trường xả trực tiếp ra ngoài môi trường bốc mùi khó chịu, cùng với đó là vấn đề PCCC tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ ảnh hưởng lớn tới tính mạng con người và môi trường thì lại bị UBND huyện Thanh Trì “phớt lờ”, “thờ ơ” với thông tin của báo chí.

Và trước đó, nhằm tìm hiểu thông tin, tài liệu về việc công trình trụ sở Huyện ủy huyện Thanh Trì thi công có dấu hiệu gây ô nhiễm môi trường, làm lún nứt nhà dân, chưa có giấy phép môi trường. Ngày 29/6/2023, Tạp chí điện tử Môi trường và Cuộc sống có Giấy giới thiệu số 493/GGT-MTCS gửi UBND huyện Thanh Trì và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Thanh Trì. Tuy nhiên, phía UBND huyện Thanh Trì cũng không bố trí lãnh đạo để làm việc và cung cấp thông tin, tài liệu cho báo chí mà chỉ trả lời văn bản với một nội dung rất chung chung.

Vậy câu hỏi đặt ra rằng, vì sao khi có thông tin báo chí về những vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, UBND huyện Thanh Trì không chỉ đạo các phòng, ban liên quan tiếp thu, vào cuộc kiểm tra, xác minh để có thông tin phản hồi báo chí mà luôn tìm cách “né” để “mất bò mới lo làm chuồng”?.

Và chỉ khi Tạp chí có công văn làm việc với UBND TP. Hà Nội về việc kiểm tra và xử lý những vấn đề trên thì UBND huyện Thanh Trì mới “tá hóa” có văn bản “đi hỏi” ý kiến hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Tài nguyên và Môi trường.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Bùi Thị An cho hay: "Việc UBND huyện Thanh Trì trả lời báo chí bằng văn bản cũng là một hình thức trả lời. Tuy nhiên, việc lãnh đạo UBND huyện Thanh Trì có thể làm việc trực tiếp với PV theo tôi thì hay hơn. Qua đó, lãnh đạo có thể nắm bắt và gỡ ngay được những vấn đề còn đang vướng trong lĩnh vực môi trường trên địa bàn".

"Vậy nên, dù bận mấy thì các đồng chí nên dành một chút thời gian để tiếp báo chí, hai bên có thể trao đổi cụ thể", PGS.TS Bùi Thị An đề nghị.

Trước vấn đề trên, kính đề nghị UBND TP. Hà Nội nhanh chóng chỉ đạo các Sở, ban ngành vào cuộc kiểm tra, rà soát, xử lý (nếu có) đối với hàng loạt các dự án đầu tư xây dựng công trên địa bàn huyện Thanh Trì trong việc chấp hành các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên nước, Luật PCCC để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đảm bảo sự công bằng với các dự án đầu tư xây dựng công nói riêng và các dự án xây dựng trên địa bàn huyện Thanh Trì nói chung.