Tổng cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, tính đến 15h ngày 1/2, ngày đầu tiên của đợt 2 lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông-Xuân 2022-2023, khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ đã có trên 390.000/498.359 ha diện tích đã đủ nước gieo cấy, đạt 78,4%, tăng khoảng 54% so với thời điểm khi kết thúc đợt 1.
Đáng chú ý, nhiều địa phương có tỉ lệ diện tích gieo cấy đủ nước cao như: Thái Bình 97%, Hà Nam 94%, Nam Định 94%, Ninh Bình 93%, Phú Thọ 81%,
Các tỉnh còn lại như Hải Dương 74%, Hải Phòng 72%, Bắc Ninh 71%, Vĩnh Phúc 68%, Hà Nội 55%, Hưng Yên 48% đã được lấy đủ nước gieo cấy.
Về tình hình nguồn nước, Tổng cục Thủy lợi cho biết, đợt 2 lấy nước bắt đầu từ 0h00’ ngày 1/2, các nhà máy thủy điện đã vận hành tối đa công suất phát điện để cung cấp nước cho hạ du trước thời điểm bắt đầu lấy nước 2,5 ngày.
Tính đến 15h ngày 1/02, mực nước trung bình ngày 1/2 tại Trạm Thủy văn Hà Nội đạt 1,62 m, cao nhất lúc 8h đạt 1,83 m.
Theo Tổng cục Thủy lợi, với mực nước trong ngày 1/2, các công trình thủy lợi đã được sửa chữa, nâng cấp hạ thấp cao trình lấy nước và các trạm dã chiến đủ điều kiện vận hành. Các địa phương đang tiếp tục tổ chức vận hành tối đa công trình để lấy nước.
Riêng các công trình cố định chưa được đầu tư, sửa chữa nâng cấp như trạm bơm Trung Hà, Phù Sa (TP. Hà Nội); các cống Cẩm Đình, Liên Mạc (TP. Hà Nội), Long Tửu (tỉnh Bắc Ninh) không đủ điều kiện vận hành lấy nước. Tình trạng này đã thường xuyên diễn ra từ vài năm gần đây.
Để công tác lấy nước đợt 2 đạt hiệu quả, tiết kiệm nguồn nước tưới và lượng nước điều tiết từ các hồ chứa thủy điện Tổng cục Thủy lợi đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị quản lý khai thác vận hành tối đa các phương tiện lấy nước để đưa nước lên ruộng, phấn đấu hoàn thành kế hoạch lấy nước trong đợt 2, đồng thời tích trữ vào hệ thống kênh mương, các vùng trũng, ao, hồ.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam chỉ đạo các đơn vị liên quan vận hành tối đa công suất phát điện các nhà máy thủy điện để tăng cường nguồn nước về hạ du, nâng mực nước tại Trạm Thủy văn Hà Nội đạt trung bình khoảng 1,80-1,90 m, tạo điều kiện nâng cao hiệu suất lấy nước của các công trình thủy lợi; cung cấp nguồn điện bảo đảm, ổn định để các địa phương có thể vận hành các công trình trong suốt thời gian lấy nước.
Theo Sở NN&PTNT Hà Nội, để đảm bảo lấy đủ nước gieo cấy cho vụ xuân 2023, các doanh nghiệp thủy lợi Thành phố cần bố trí đầy đủ lực lượng, theo dõi chặt chẽ nguồn nước và vận hành tối đa công trình khi mực nước sông đạt cao trình cho phép. Đồng thời thường xuyên kiểm tra bờ vùng, bờ thửa, không để rò rỉ, thất thoát nước.
Đối với các quận, huyện, thị xã cần tăng cường việc vận động, đôn đốc nông dân khẩn trương thu hoạch rau màu, đưa nước lên ruộng và làm đất, gieo cấy lúa đúng kế hoạch. Bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý, chuyển đổi sang cây trồng sử dụng ít nước tưới hơn đối với những vùng thường xuyên thiếu nước.
Ngoài ra, để thích ứng dần với tình trạng nước sông ngày càng hạ thấp, giảm phụ thuộc nguồn điều tiết từ các hồ thủy điện, trong những vụ xuân tới, các cấp, ngành cần sớm đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới những trạm bơm ven sông lấy nước ở mực nước thấp.