Bảo tồn nhiều nguồn gen quý hiếm ở Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên

(Moitruong.net.vn) – Hiện nay, Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Xuân Liên (Thường Xuân, Thanh Hóa) có nguồn gen động thực vật quý hiếm phong phú, đa dạng. Những năm qua, công tác bảo tồn nguồn gen được Ban quản lý Khu BTTN triển khai và đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần bổ sung nguồn gen quý và mạng lưới quỹ gen quốc gia.

Cán bộ Khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên điều tra hệ sinh thái rừng

 Khu BTTN Xuân Liên có diện tích 23.815,5 ha với 1.142 loài thực vật ghi nhận ở đây, có 45 loài quý hiếm có trong  Sách Đỏ Việt Nam 2007 và 8 loài ghi trong Nghị định 32/2006/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; 1.631  động vật xác định được 27 loài nguy cấp, quý hiếm ghi trong Sách Đỏ Việt Nam.

Từ năm 2012 đến nay, các nhà khoa học đã phát hiện nhiều loài động thực vật từng tuyệt chủng trên thế giới. Qua quá trình điều tra, khảo sát, các nhà khoa học còn phát hiện thêm nhiều loài thực vật chưa từng được ghi nhận ở Việt Nam và trên thế giới góp phần không nhỏ vào việc lưu giữ nguồn gen, bổ sung tính đa dạng sinh học của Việt Nam và thế giới. Loài thực vật chưa từng được ghi nhận trên thế giới được tìm thấy ở Khu BTTN Xuân Liên có tên khoa học là Aristolochia xuanlienensis thuộc họ Nam mộc hương (Aristolochiaceae), được đặt tên theo địa điểm thu mẫu tại Khu BTTN và một loài thuộc chi Giác đế – họ Na.

Ngoài việc phát hiện 2 loài thực vật mới chưa được ghi nhận trên thế giới, các nhà khoa học còn phát hiện thêm 3 loài thực vật mới chưa từng được ghi nhận tại Việt Nam gồm Lữ đằng đứng (tên khoa học là Lindernia megaphylla P.C), Thủy thảo trắng (Kailarsenia lineata R.Br) và Song quả lá bắc tím (Didymocarpus pupureobracteatus Smith).

Ngoài ra, Khu BTTN Xuân Liên còn phát hiện 30 cá thể Mang lớn thuộc họ hươu nai được coi đã tuyệt chủng cách đây 85 năm đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Hoa Kỳ, các nhà khoa học xác định mẫu ADN hoàn toàn trùng khớp với nhau và khẳng định đây chính là loài Mang Muntiacus rooseveltorum. Việc xác định được số lượng cá thể Mang này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc bảo tồn, nhân giống, lưu trữ nguồn gen của loài Mang quý hiếm từng được coi tuyệt chủng này.

Tại Khu BTTN Xuân Liên hiện còn lưu giữ 2 quần thể cây pơ mu và sa mu có niên đại hơn 1.000 năm tuổi, đây là hai cây gỗ thuộc nhóm IIA (nhóm quý hiếm). Trong đó, cây pơ mu có đường kính 2,7 m, cao dưới cành 35m; cây sa mu có đường kính 3,9 m, cao trên 45m. 2 cây này được công nhận là Cây di sản Việt Nam vào năm 2013.Hiện 2 cây này đang được các nhà khoa học căn cứ làm mẫu chuẩn để lưu giữ nguồn gen và phục vụ nghiên cứu.

Hiện Khu BTTN đang tiếp tục thực hiện các dự án điều tra, lập danh lục khu hệ động, thực vật rừng; điều tra, bảo tồn các loài Mang (Muntiacus spp); xây dựng vườn sưu tập các loài phong lan, địa lan hiện có tại Khu BTTN phục vụ công tác bảo tồn và phát triển nguồn gen lan bản địa; triển khai dự án điều tra, bảo tồn loài voọc xám; xây dựng trung tâm cứu hộ động vật; mở rộng vườn thực vật; điều tra, bảo tồn loài thực vật quý hiếm, loài đặc hữu và loài giá trị kinh tế cao. Điều tra, nghiên cứu đặc điểm sinh vật học, sinh thái học một số loài: Bách xanh, sến mật, dổi xanh, các loài re hương; dự án điều tra xác định tuổi các loài cây di sản, cổ thụ quý hiếm; quy hoạch đồng cỏ cho thú móng guốc; dự án điều tra, bảo tồn các loài khỉ quý hiếm…

Ông Đỗ Ngọc Dương, Phó Giám đốc Ban quản lý Khu BTTN Xuân Liên, cho biết: Ban Quản lý Khu BTTN Xuân Liên tiếp tục xây dựng chương trình giám sát các loài động thực vật quý hiếm; tăng cường kiểm tra, ngăn chặn các đối tượng săn bắn, bảo vệ sinh cảnh sống của các loài động thực vật.

Đồng thời, phối hợp với địa phương, các đơn vị có liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về bảo vệ đa dạng sinh học, bảo tồn các loài động thực vật tại 11 thôn, bản thuộc các xã quanh Khu BTTN và tập hợp thông tin các loài động thực vật dưới dạng băng, đĩa, tài liệu.

Phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu Trung ương, tổ chức quốc tế để quy hoạch, xây dựng các khu rừng thí nghiệm gắn với bảo tồn, đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng các tuyến du lịch ngắm các loài chim trong khu bảo tồn. Tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo tồn và lưu giữ an toàn các nguồn gen quý hiếm hiện có, khai thác sử dụng bền vững, có hiệu quả các nguồn gen; tìm kiếm, thu thập và đưa vào bảo tồn các nguồn gen bản địa mới được phát hiện.

Theo Báo Thanh Hóa