Biến đổi khí hậu đe dọa pháo đài phòng thủ Bức tường Hadrian ở Anh

Biên thành La Mã là một hệ thống phân chia ranh giới, bảo vệ Đế chế La Mã. Hàng nghìn binh sĩ và nhiều gia đình đã sống quanh bức tường thành bằng đá dài 73 dặm (118km) trải dài từ bờ Đông sang bờ Tây của England, đánh dấu ranh giới của Đế chế La Mã và tạo thành kiến tạo khảo cổ La Mã lớn nhất tại Anh.

Di tích này đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản Thế giới từ năm 1987 và là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn nhất của Anh.

Sau hơn 1.900 năm được xây dựng để ngăn chặn người man di, các nhà khảo cổ học cho biết, Bức tường Hadrian đang phải đối mặt với một kẻ thù mới, đó là biến đổi khí hậu, thực trạng đang đe dọa một kho tàng đồ đá cổ khổng lồ.

Việc xây dựng bức tường đá được bắt đầu triển khai vào năm 122 sau Công nguyên dưới thời trị vì của hoàng đế Hadrian. Những người lính La Mã sống ở đây đã để lại những “mảnh vụn” hấp dẫn của cuộc sống hàng ngày thời đó, cho phép các nhà khảo cổ học ngày nay tái hiện lại cuộc sống ở khu vực phía Bắc nước Anh thời Đế chế La Mã.

Bức tường Hadrian

Trong 50 năm qua, cảnh quan ấn tượng xung quanh bức tường đá đã tiết lộ các vật dụng bằng đá và gỗ, giày da và quần áo, công cụ, vũ khí và thậm chí cả những tấm bảng viết tay bằng gỗ, cung cấp thêm sự hiểu biết về cuộc sống ở Anh thời La Mã.

Tuy nhiên, những đồ tạo tác đã được phát hiện chỉ là một phần rất nhỏ trong “kho báu cổ vật” thực sự nằm bên dưới.

Cách thành phố Newcastle hiện nay 33 dặm (khoảng 53 km) về phía Tây, tại pháo đài Vindolanda, một trong 14 pháo đài dọc theo bức tường, 5.500 món đồ da cổ đã được tìm thấy cho đến nay.

Nhờ đất đen và than bùn, nhiều đồ tạo tác đã được bảo quản tốt tới từng chi tiết. Các nhà khảo cổ tin rằng, phần lớn các đồ tạo tác vẫn nằm ẩn giấu dưới đống đổ nát.

Khi khí hậu Trái đất ấm lên, mặt đất nóng lên nhanh hơn nhiệt độ không khí, làm khô đất. Sau đó, đất nứt ra, khiến oxy có thể phá hủy các kho báu ở bên dưới.

Các nhà khảo cổ học nói: “Khi oxy xâm nhập vào đất (qua các vết nứt), những đồ tạo tác rất tinh tế, được làm bằng da, vải dệt hay gỗ sẽ bị nứt nẻ, mục nát và mất đi vĩnh viễn”.

Thay vì bảo vệ nước Anh thời La Mã khỏi người Caledonia (lãnh thổ hải ngoại của Pháp trên Thái Bình Dương) ở phía Bắc, giờ đây, “cuộc đua” đang diễn ra giữa các nhà khảo cổ và tình trạng biến đổi khí hậu để bảo vệ Bức tường Hadrian.

Hồng Minh