Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường: 60-90% nước thải sinh hoạt không được xử lý khi xả ra môi trường

Tại phiên họp Quốc hội sáng 9/11, các đại biểu Quốc hội đã chất vấn về vấn đề ô nhiễm các lưu vực sông; khắc phục các tuyến đê sông, biển sung yếu.

Đại biểu Trần Tất Thế (Hà Nam) cho biết, ô nhiễm sông Nhuệ, sông Đáy ảnh hưởng đến đời sống và hoạt động sản xuất của hàng triệu người dân, trong đó có Hà Nam. Đây là lần thứ 3 trong nhiệm kỳ đại biểu Thế chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

“Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm về giải pháp giải quyết tình trạng ô nhiễm của các dòng sông trên”, ông Trần Tất Thế nói.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nói không chỉ lưu vực sông Nhuệ, sông Đáy mà các lưu vực sông trong cả nước đều đang đứng trước xu thế ô nhiễm, chưa được khắc phục triệt để. Riêng lưu vực sông Nhuệ, sông Đáy có khoảng 65% nguồn thải từ khu vực Hà Nội, chủ yếu là ô nhiễm hữu cơ từ nước thải sinh hoạt.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà. (Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội)

Chính phủ cũng như các địa phương đã đầu tư trên 20.000 tỉ đồng để giám sát, xây dựng các trạm quan trắc môi trường trên địa bàn như Hà Nội, Hà Nam, Hoà Bình…, xử lý nạo vét cũng như trồng lại rừng đầu nguồn.

Theo ông Hà, bài toán quan trọng nhất hiện nay là kiểm soát nước thải sinh hoạt, còn với các khu công nghiệp, làng nghề ở Hà Nội đã bước đầu được đầu tư hệ thống xử lý; dự kiến năm 2021, một số công trình sẽ hoàn thành.

Ở Hà Nam đã đầu tư ba trạm xử lý, Nam Định có các trạm xử lý nước thải đối với chất thải rắn, đầu tư các trạm để xử lý nước thải trước khi thải ra môi trường. Theo đánh giá hiện nay, từ 60-90% nước thải sinh hoạt chưa được xử lý.

Giải pháp trước mắt, theo ông Hà là điều tiết trạm bơm, xử lý nước thải từ xử lý ô nhiễm sông Tô Lịch và sẽ vận hành trạm cống Thanh Liệt, trạm bơm Yên Sở, trong đó có việc đưa nước thải pha loãng ra sông Hồng cũng như hút nước sông Hồng pha loãng đối với giai đoạn ô nhiễm ở Hà Nam.

Về lâu dài cần thực hiện nghiêm túc theo luật Bảo vệ môi trường 2020, trong đó đối với những khu vực quá tải, kiên quyết không cho nước thải ra, xây dựng cơ chế đối tác công tư để xử lý nước thải sinh hoạt.

Ước tính mỗi ngày tại Hà Nội có đến hàng trăm ngàn mét khối nước thải từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp, nước sinh hoạt không qua xử lý đổ trực tiếp ra các dòng sông.

Chỉ riêng hệ thống sông Nhuệ, sông Đáy đã có đến 700 nguồn nước thải đổ vào với khối lượng 80.000 m3 mỗi ngày. Hàng năm, khi hết mùa mưa, những con sông làm nhiệm vụ thoát nước lại rơi vào tình trạng cạn trơ đáy, chất thải hữu cơ đổ xuống sông đều bị phân hủy tại chỗ, gây ô nhiễm. Vì vậy, sông Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ hay sông Nhuệ lúc nào cũng đen kịt, đặc quánh, rác thải nổi lềnh bềnh trên mặt sông.

Trước tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng của các sông, thời gian qua, Hà Nội đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm “làm sống lại” những dòng sông chết này. Trong đó, có các giải pháp như phối hợp với các đơn vị xí nghiệp môi trường, các công ty cấp thoát nước trên địa bàn Thủ đô tăng cường công nhân vớt rác; sử dụng các bè thuỷ sinh trên sông; pha loãng mức độ ô nhiễm bằng nguồn nước từ sông Hồng…

Tuy nhiên, đến thời điểm này, các con sông Hà Nội vẫn mang trong mình hình ảnh của những “dòng sông chết” với một màu đen đặc quen thuộc, cũng như ngày ngày bốc mùi hôi thối làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống, sản xuất và sức khỏe của người dân nhất là khu vực dân cư sống ven bờ sông.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Phạm Văn Hòa, Trương Trọng Nghĩa về phát triển rừng, tài nguyên môi trường biển. Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Thực hiện Luật Tài nguyên môi trường biển 2015, quy định 51 có quy định hành lang bảo vệ bờ biển. Đến nay đã có 10 tỉnh phê duyệt, 6 tỉnh đang thực hiện, 12 tỉnh đang trình lên Trung ương để xin ý kiến.

Về tài nguyên môi trường biển, hiện Đà Nẵng, Quảng Nam, Thanh Hóa, Bình Định đi đầu về thu hồi các dự án chậm và thỏa thuận với chủ đầu tư để người dân tiếp cận với biển. Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng nhận thấy nhiều vấn đề lưu ý trong đó có hoạt động lấn biển”, Bộ trưởng cho biết.

Với câu hỏi về xây dựng đô thị sẽ ảnh hưởng đến khu sinh thái rừng ngập mặn Cần Giờ, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay: Phát triển đô thị Cần Giờ đặt mục tiêu giữ được biểu tượng “lá phổi” và phát triển gắn với bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên. Vì vậy khi xem xét lại dự án này với diện tích lấn biển 600 ha nay điều chỉnh lên hơn 2.800ha (gồm cả diện tích trên bờ).

Bộ TN&MT cũng tham vấn với tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới và chủ đầu tư công khai minh bạch tất cả tác động nếu có để các tổ chức môi trường giám sát.

Hà Anh