Cơ hội cho những quốc gia nhanh chóng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số

Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam thường niên năm 2023 do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) tổ chức, có chủ đề “Cuộc đua xanh toàn cầu: Từ chiến lược đến thực hành kinh doanh bền vững”.

Khẳng định cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong tiếp tục thiết lập môi trường pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp đã có sự chuyển đổi từ nhận thức đến những hành động thể hiện tinh thần, trách nhiệm, đóng góp vào việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách và đồng hành cùng đất nước trên con đường chuyển đổi xanh; không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội mà còn là sự nhạy bén trước các xu thế phát triển của thời đại.

Nhấn mạnh những thách thức có tính lịch sử, Phó Thủ tướng cho rằng, phục hồi xanh, trung hòa carbon, chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo cùng với bảo vệ, khôi phục hệ sinh thái tự nhiên đã trở thành xu thế tất yếu của thời đại, từng bước đi vào chính sách và hành động cụ thể của các quốc gia.

Hiện nay, năng lực cạnh tranh, khả năng thu hút các doanh nghiệp của mỗi quốc gia hiện không nằm ở lao động giá rẻ, ưu đãi thuế, chính sách hỗ trợ đất đai “mà là tính hấp dẫn của nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch”. Đây là cơ hội cho những quốc gia nhanh chóng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, nhưng cũng là thách thức, “hàng rào không thể vượt qua đối với những ai chậm chân”.

Phó Thủ tướng khẳng định, với tầm nhìn chiến lược, Đảng, Nhà nước đã xác định chủ trương và lộ trình hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật để phát triển kinh tế xanh, kinh tế carbon thấp, kinh tế tuần hoàn hướng tới net zero.

“Cam kết thực hiện net zero vào năm 2050 là thách thức rất lớn đối với một quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Nhưng đây là thời điểm, cơ hội để cùng hành động, thực hiện các mục tiêu toàn cầu; là cơ hội để cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa vào tri thức, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ; đưa đất nước phát triển theo con đường “xanh” có thu nhập cao vào năm 2045”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói, chuyển đổi xanh không chỉ là cơ hội tăng trưởng dài hạn cho doanh nghiệp gắn với lợi ích bền vững của cộng đồng về văn hóa, xã hội và môi trường mà còn là cơ hội dẫn đầu xu thế như phát triển năng lượng tái tạo, sản xuất hydro xanh, lưu trữ năng lượng và các ngành nghề mới.

Do đó, Chính phủ luôn lắng nghe ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, tập trung đưa ra những chính sách, mô hình thí điểm thực hiện chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) nhằm tạo ra “hệ sinh thái” của ngành công nghiệp năng lượng tái tạo.

Chính phủ sẽ tiếp tục ban hành cơ chế, chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, nhất là triển khai Luật Bảo vệ môi trường, tạo khung khổ pháp lý cho năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn; tập trung nguồn lực thực hiện những nhiệm vụ có tính đột phá, trọng tâm trong từng giai đoạn.

Ban hành các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ DN chuyển đổi công nghệ, phát triển các trung tâm R&D; hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; nghiên cứu khoa học cơ bản; công nghệ thông tin, Internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ nguồn, lượng tử, sinh học; vật liệu mới, lưu trữ, chuyển hóa năng lượng; chế tạo, tự động hóa, công nghệ biển, hạ tầng thông minh, các loại hình kinh tế mới; cũng như chuyển giao công nghệ mới, công nghệ nguồn.

Xây dựng các quy định về mua sắm xanh; thực hiện lộ trình thay thế các nhiên liệu hóa thạch bằng các nhiên liệu, nguyên liệu thân thiện với môi trường; phát triển hệ thống giao thông xanh; ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về sản phẩm xanh, truy xuất dấu vết carbon; thúc đẩy tiêu dùng xanh.

Quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội gắn với hệ sinh thái năng lượng sạch - công nghiệp xanh và hệ thống các cảng biển, logistics,…; phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghệ cao sản xuất theo chu trình tuần hoàn; sửa đổi, hoàn thiện các luật liên quan đến đất đai, môi trường, đầu tư, khoa học công nghệ, DN; Thúc đẩy đào tạo, phát triển nguồn nhân lực với tư duy đổi mới, lấy con người là chủ thể, là trung tâm, là động lực, nguồn lực phát triển.

Đánh giá cao sáng kiến Bộ chỉ số DN bền vững (CSI) của VBCSD-VCCI đã, đang được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng DN, Phó Thủ tướng gợi ý VBCSD-VCCI cần xây bộ chỉ số chuyển đổi xanh, DN xanh bởi PTBV là một quá trình trong đó chuyển đổi xanh là một chặng đường.

“Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy thực hiện hiệu quả các mục tiêu PTBV trên tất cả các lĩnh vực, trong đó tiếp tục hỗ trợ các DN thực hành các giải pháp PTBV. Các hành động và chính sách tích cực với tự nhiên sẽ được tiếp tục lồng ghép vào các chiến lược, kế hoạch, chính sách đầu tư trong từng ngành, lĩnh vực kinh tế xã hội…”, Phó Thủ tướng cam kết.