Đề xuất thu phí vào trung tâm để hạn chế phương tiện, thúc đẩy đô thị xanh

Theo ông Đạt, để hướng tới đô thị phát triển bền vững, cần đồng bộ nhiều nhóm giải pháp về cơ chế đầu tư, tài chính, kiểm soát phương tiện cá nhân và chính sách hỗ trợ người dân. Trong đó, mô hình hợp tác công tư (PPP) nên được áp dụng linh hoạt trong xây dựng, vận hành hệ thống đường sắt đô thị, xe buýt, cũng như phát triển tuyến buýt đường thủy sử dụng năng lượng xanh.

Ông nhấn mạnh, Nhà nước cần có cơ chế chia sẻ rủi ro doanh thu từ bán vé giữa chính quyền và doanh nghiệp vận hành, bảo đảm tính bền vững của các dự án giao thông công cộng. Đồng thời, trạm sạc điện cho xe buýt nên được xem là một phần của kết cấu hạ tầng giao thông, được phép bố trí tại các điểm đầu - cuối tuyến để thuận tiện cho khai thác.

Việc đấu thầu, đặt hàng đầu tư hạ tầng trạm sạc cũng cần quy định rõ ràng về thời hạn hợp đồng, gắn với niên hạn sử dụng phương tiện.

Hiện nay, Việt Nam có khoảng 5,2 triệu ô tô và gần 75 triệu xe máy đang lưu hành, và con số này tiếp tục tăng nhanh. Ông Đạt cho rằng, nếu không kiểm soát hiệu quả, các đô thị lớn sẽ đối mặt nguy cơ quá tải hạ tầng, ô nhiễm và ùn tắc nghiêm trọng.

Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng xanh, ông đề xuất giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 5 năm đầu cho các đơn vị đầu tư trạm sạc xe buýt điện, hỗ trợ lãi suất vốn vay và ưu tiên ngân sách cho các dự án giao thông công cộng sử dụng năng lượng sạch. Bên cạnh đó, nên miễn, giảm thuế cho nhà đầu tư cung cấp dịch vụ xe đạp, xe máy điện cho thuê tại các khu phát thải thấp.

Về kiểm soát phương tiện cá nhân, ông Đạt kiến nghị nghiên cứu thu phí vào khu vực trung tâm (vành đai 1, vành đai 2) đối với xe kinh doanh vận tải sử dụng nhiên liệu hóa thạch và xe mang biển số ngoại tỉnh hoạt động trên địa bàn. Song song, cần áp dụng hạn ngạch lưu hành cho ô tô, xe máy chạy xăng dầu; đồng thời phát triển xe buýt cỡ nhỏ để người dân tiếp cận dễ hơn, kết hợp ứng dụng công nghệ số tối ưu hóa mạng lưới tuyến và nâng cao chất lượng phục vụ.

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho rằng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường toàn cầu ngày càng nghiêm trọng, việc chuyển dịch sang năng lượng sạch và giao thông xanh không còn là xu hướng tương lai mà là nhiệm vụ của hiện tại.

Ông Thành nhấn mạnh: Các đô thị như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng phải lấy kiểm soát khí thải giao thông, phát triển hạ tầng năng lượng sạch và nâng cao tiêu chuẩn môi trường đô thị làm trụ cột cho mục tiêu ‘thành phố sạch’.

Thứ trưởng cũng kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội, từ cơ quan quản lý đến doanh nghiệp và người dân, trong việc đầu tư, đổi mới công nghệ và thay đổi hành vi tiêu dùng năng lượng.

“Với quyết tâm chính trị cao và sự đồng hành của cộng đồng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng những đô thị xanh, sạch, đáng sống – nơi con người được hít thở không khí trong lành, sống trong môi trường an toàn và thịnh vượng” - ông Thành kỳ vọng.

Đề xuất 9 trường hợp miễn thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải