Ô nhiễm môi trường

Đông Nam Á ghi nhận số ca tử vong do phá rừng cao nhất trong các vùng nhiệt đới

Hương Ly • 12/10/2025 11:00

Một nghiên cứu của Đại học Leeds (Anh) chỉ ra rằng, Đông Nam Á là khu vực nhiệt đới ghi nhận số ca tử vong do nắng nóng liên quan đến phá rừng cao nhất thế giới, cho thấy mối nguy ngày càng rõ rệt giữa mất rừng và sức khỏe con người.

Báo cáo đăng trên tạp chí Nature Climate Change cho thấy, trong 20 năm qua, nhiệt độ trung bình ở Đông Nam Á tăng thêm 0,72°C do biến đổi khí hậu kết hợp với phá rừng. Việc các khu rừng hấp thụ khí CO₂ mà còn giúp làm mát tự nhiên - tán cây tạo bóng râm, còn lá cây bốc hơi nước, làm giảm nhiệt độ xung quanh.

Tuy nhiên, khi rừng bị chặt hạ, hiệu ứng làm mát này mất đi, khiến mặt đất trở nên khô cằn, tối màu và hấp thụ nhiệt nhiều hơn, từ đó làm nhiệt độ khu vực tăng cao rõ rệt.

Bà Reddington - tác giả chính của nghiên cứu nhận định: "Nhiệt độ địa phương tăng cao, đôi khi còn vượt cả mức nóng lên toàn cầu"

Mỗi năm có khoảng 15.680 người dân nông thôn ở Đông Nam Á thiệt mạng do nắng nóng gia tăng bởi nạn phá rừng – con số này cao hơn so với 9.890 người ở châu Phi nhiệt đới và 2.520 người tại châu Mỹ.

Trong giai đoạn 2001–2020, khu vực Đông Nam Á đã mất khoảng 490.000 km² thảm thực vật, trong khi Trung và Nam Mỹ mất tới 760.000 km² rừng nhiệt đới. Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Carly Reddington mật độ dân số cao khiến số ca tử vong do nắng nóng ở Đông Nam Á nhiều hơn đáng kể. Dù Nam Mỹ mất diện tích rừng lớn hơn, nhưng ít người sinh sống tại các khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Báo cáo nhận thấy các cộng đồng nghèo, dân tộc thiểu số và người lao động ngoài trời là những nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, do hạn chế về cơ sở hạ tầng, dịch vụ y tế và khả năng tiếp cận các biện pháp làm mát. Nhận định này được rút ra từ việc kết hợp dữ liệu vệ tinh với hồ sơ y tế để ước tính mối liên hệ giữa phá rừng, nhiệt độ và tử vong do nắng nóng.

Tiến sĩ Reddington nhấn mạnh: "Phá rừng nhiệt đới không chỉ là vấn đề môi trường, nó đang trực tiếp đe dọa sức khỏe con người, đặc biệt ở những cộng đồng ít khả năng thích ứng. Bảo vệ rừng không chỉ cứu hành tinh mà còn cứu mạng sống".

Theo các chuyên gia y tế và khí hậu trong khu vực, để giảm thiểu hậu quả do chặt, phá rừng, cần tăng cường nghiên cứu y tế địa phương, cảnh báo sớm nắng nóng và đầu tư vào tái trồng rừng.