Châu Âu đối mặt mùa cháy rừng lịch sử
Mùa hè kéo dài với nắng nóng cực đoan và hạn hán khốc liệt đã đẩy nhiều khu vực rộng lớn tại châu Âu vào tình trạng khủng hoảng cháy rừng nghiêm trọng. Hàng loạt cộng đồng dân cư buộc phải sơ tán, nhiều người thương vong, và rừng, đất nông nghiệp cùng cơ sở hạ tầng chịu thiệt hại nặng nề.
Theo dữ liệu giám sát của Ủy ban châu Âu (EC), từ đầu năm 2025 đến nay, khoảng 439.568 ha rừng đã bị thiêu rụi gấp hơn hai lần mức trung bình 19 năm. Estonia mới đây xác nhận từ tháng 4 đến tháng 7, nước này trải qua điều kiện thời tiết bất thường, ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp và sẽ đề nghị EC hỗ trợ khẩn cấp cho nông dân.
Các nhà khoa học và chuyên gia quản lý thiên tai nhận định sự gia tăng các vụ cháy cực đoan là hệ quả của sự cộng hưởng giữa biến đổi khí hậu và yếu tố con người. Nhà nghiên cứu khí quyển Bogdan Antonescu (Romania) cho rằng nhiệt độ toàn cầu tăng khiến thảm thực vật khô hơn, hạn hán kéo dài, tạo điều kiện cho cháy bùng phát ở những vùng trước đây ít bị ảnh hưởng.

Ông Kostas Lagouvardos, thuộc Đài quan sát Quốc gia Athens (Hy Lạp), nhấn mạnh biến đổi khí hậu không trực tiếp gây cháy nhưng tạo môi trường lý tưởng để lửa lan nhanh. Chuyên gia Efthymios Lekkas cho biết 90% vụ cháy ở Hy Lạp liên quan tới con người, từ bất cẩn đến cố ý phóng hỏa, và kêu gọi tăng cường xử phạt, nâng cao ý thức cộng đồng cùng cải thiện năng lực chữa cháy.
Tại Italy, giới khoa học cảnh báo sự dịch chuyển của vùng áp suất cao châu Phi về phía Bắc giữ nhiệt tại Địa Trung Hải, làm tăng nhiệt độ biển và thúc đẩy thời tiết cực đoan. Ở Slovenia, chuyên gia Brane Gregorcic ghi nhận nắng nóng gay gắt hơn, mưa thất thường, tạo vòng luẩn quẩn hạn hán mưa lớn, gây khó khăn cho công tác phòng ngừa và phục hồi sau cháy.
Trung tâm Nghiên cứu chung của EC dự báo mùa cháy rừng năm nay chưa thể kết thúc. Nhiều khu vực, đặc biệt ở Pháp, Bắc Italy và Hungary, có thể tiếp tục trải qua nhiệt độ cao hơn trung bình tới tháng 9, trong khi lượng mưa ở phần lớn Nam và Trung Âu vẫn dưới mức bình thường.
Giới chuyên gia kêu gọi kết hợp giải pháp ứng phó khẩn cấp như điều động lực lượng quốc tế, tăng cường trang thiết bị, tuần tra ban đêm với chiến lược dài hạn gồm quản lý rừng hiệu quả, giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm hành vi phóng hỏa, và giảm phát thải khí nhà kính.
Ông Lagouvardos cảnh báo Địa Trung Hải đang trở thành một trong những “điểm nóng” khí hậu nghiêm trọng nhất thế giới, nhấn mạnh chỉ có đầu tư bền vững vào phòng ngừa, quy hoạch và chính sách khí hậu mới giúp giảm thiểu thiệt hại nhân mạng và kinh tế trong các mùa cháy rừng tương lai.