EU đạt thỏa thuận quan trọng bảo đảm ổn định hoạt động khai thác hải sản

Tại Brussels, thỏa thuận được đánh giá là bước đi quan trọng giúp tạo sự ổn định cho hoạt động đánh bắt, củng cố mục tiêu phát triển bền vững của ngành thủy hải sản châu Âu trong bối cảnh nhiều nguồn lợi đang chịu áp lực suy giảm.

Trọng tâm của thỏa thuận là việc xác lập tổng hạn ngạch đánh bắt (TAC) đối với các loài hải sản thương mại chủ chốt, cùng với giới hạn cường độ khai thác. Cường độ này được xác định dựa trên nhiều yếu tố, như quy mô đội tàu, công suất động cơ và số ngày hoạt động trên biển.

Phát biểu sau khi đạt được đồng thuận, Bộ trưởng Lương thực, Nông nghiệp và Thủy sản Đan Mạch Jacob Jensen, với tư cách Chủ tịch luân phiên Hội đồng EU, cho biết đây là kết quả của một quá trình thỏa hiệp có trách nhiệm, nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các quốc gia thành viên. Theo ông, quyết định lần này mang lại sự chắc chắn cần thiết cho ngư dân về cơ hội khai thác trong năm 2026, đồng thời hài hòa giữa khuyến nghị khoa học, yêu cầu bảo vệ các nguồn lợi dễ bị tổn thương và mục tiêu bảo đảm tương lai bền vững cho ngành hải sản EU.

Các nguồn lợi được đề cập trong thỏa thuận bao gồm những loài do EU trực tiếp quản lý, các nguồn lợi được quản lý chung với các quốc gia láng giềng ngoài khối, cũng như những loài thuộc phạm vi điều chỉnh của các tổ chức quản lý hải sản khu vực.

Trong bối cảnh Vương quốc Anh rời khỏi EU, các nguồn lợi hải sản do EU và Anh cùng khai thác được coi là tài nguyên chung theo luật pháp quốc tế. Trên cơ sở Thỏa thuận Thương mại và Hợp tác EU – Anh, hai bên tiến hành tham vấn hằng năm để thống nhất giới hạn đánh bắt và biện pháp quản lý. Các cuộc đàm phán này đã đạt kết quả tích cực và được tích hợp đầy đủ vào khuôn khổ quản lý chung đối với Đại Tây Dương và Biển Bắc. Bên cạnh đó, các cuộc tham vấn ba bên giữa EU – Anh – Na Uy về các nguồn lợi chung cũng đạt tiến triển và được đưa vào thỏa thuận tổng thể.

Đối với Đại Tây Dương và Biển Bắc, Hội đồng thống nhất 24 hạn ngạch đánh bắt do EU tự quản lý. Trên cơ sở đánh giá khoa học cho thấy tình trạng một số nguồn lợi được cải thiện, các Bộ trưởng đồng ý tăng hạn ngạch đối với cá bơn tại Vịnh Biscay phía Nam, vùng biển Bồ Đào Nha và Azores, cũng như khu vực quanh Madeira và quần đảo Canary. Hạn ngạch khai thác tôm hùm Na Uy tại Vịnh Biscay (trừ khu vực phía Nam) cũng được điều chỉnh tăng đáng kể.

Ngược lại, nhằm bảo vệ các nguồn lợi đang chịu áp lực, Hội đồng quyết định giảm hạn ngạch đối với một số loài, trong đó có cá bơn lưỡi trâu thông thường tại Kattegat, Biển Baltic và một phần Vịnh Biscay; cá ngừ thu ngựa tại vùng biển Bồ Đào Nha; cùng cá tuyết, tôm hùm Na Uy và cá mặt quỷ tại các khu vực thuộc Vịnh Biscay, Bồ Đào Nha, Azores, Madeira và Canary.

Đối với các nguồn lợi vẫn đang trong quá trình tham vấn quốc tế, EU thống nhất áp dụng biện pháp tạm thời. Cụ thể, trong khi các cuộc đàm phán giữa các quốc gia ven biển Đông Bắc Đại Tây Dương về cá thu chưa hoàn tất, giới hạn khai thác tạm thời sẽ được áp dụng cho 6 tháng đầu năm 2026, dựa trên khuyến nghị khoa học và đặc thù mùa vụ. Các nguồn lợi chung giữa EU và Na Uy cũng được áp dụng hạn ngạch tạm thời trong thời gian chờ hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết.

Tại Địa Trung Hải và Biển Đen, Hội đồng nhất trí duy trì cường độ khai thác của năm 2025 đối với đội tàu lưới kéo tại Tây Địa Trung Hải, bao gồm vùng biển của Tây Ban Nha, Pháp và Italy. Cơ chế bồi thường tiếp tục được áp dụng, với những điều chỉnh nhằm giảm tác động kinh tế – xã hội trong ngắn hạn và khuyến khích ngư dân chuyển sang các phương thức khai thác chọn lọc, thân thiện hơn với môi trường.

Hội đồng cũng quyết định giữ nguyên hạn ngạch đối với tôm xanh, tôm đỏ và tôm đỏ khổng lồ tại các khu vực liên quan. Riêng tại Biển Đen, hạn ngạch cá bơn đen được điều chỉnh giảm nhẹ so với năm 2025, đồng thời tiếp tục duy trì thời gian cấm đánh bắt từ ngày 15/4 đến 15/6 hằng năm; các biện pháp quản lý đối với cá trích được giữ ổn định.

Theo lộ trình, sau khi hoàn tất rà soát pháp lý và ngôn ngữ, Hội đồng sẽ chính thức thông qua các quy định tại phiên họp sắp tới. Các văn bản sẽ được công bố trên Công báo của EU và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, tiếp tục khẳng định mục tiêu bảo đảm bền vững sinh thái, kinh tế và xã hội cho ngành hải sản EU trong dài hạn.

EU tăng ngưỡng doanh thu tuân thủ báo cáo bền vững lên 1,7 tỷ USD