Ủy ban Pháp luật của Quốc hội mới đây đã có buổi làm việc với TP Hà Nội để khảo sát việc thi hành một số quy định của luật Cư trú (sửa đổi) trên địa bàn.
Buổi làm việc nhằm đánh giá tác động của 2 chính sách rất đột phá của dự án luật này: bỏ sổ hộ khẩu và bỏ điều kiện riêng để đăng ký thường trú ở TP lớn. 2 quy định này đều sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân rất lớn, nhưng đang bị lo ngại sẽ gây quá tải hạ tầng ở các đô thị, vì người nhập cư sẽ đổ về nhiều hơn.
Theo báo cáo của UBND TP Hà Nội cho rằng, nếu bỏ điều kiện riêng về đăng ký thường trú (ĐKTT) vào thành phố trực thuộc T.Ư thì tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được đăng ký thường trú đảm bảo các quyền lợi khi được đăng ký thường trú, số lượng người được đăng ký thường trú sẽ tăng lên.
Hà Nội nhất trí bỏ điều kiện đặc thù trong đăng ký hộ khẩu.
Những trường hợp có nhu cầu đăng ký thường trú đang bị hạn chế bởi quy định riêng như chưa đủ thời gian cư trú trên 3 năm, thuê nhà, ở nhờ không đủ diện tích bình quân sẽ được đăng ký thường trú.
Hà Nội cho rằng, việc này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đảm bảo quyền lợi cho họ, trong khi “không tác động nhiều” đến hệ thống cơ sở hạ tầng như y tế, giáo dục của địa phương vì thực tế công dân các tỉnh đến thuê nhà, ở nhờ tạm trú vẫn sinh sống trên địa bàn, vẫn sử dụng các dịch vụ y tế, giáo dục… tuy có những hạn chế nhất định (như trẻ em không có hộ khẩu không được học trường công).
Hà Nội cũng chỉ ra các ưu điểm của việc bãi bỏ quy định này, trong đó có việc cải cách hành chính (theo thông kế, năm 2017 có khoảng gần 40 thủ tục hành chính liên quan đến hộ khẩu, đến nay, sau 3 năm cải cách, vẫn còn khoảng 25 thủ tục buộc phải có sổ hộ khẩu); “buộc các TP điều chỉnh lại các chính sách về an sinh xã hội để người dân được hưởng chính sách an sinh xã hội tốt hơn vì thực sự hộ cũng đang lao động, làm việc, đóng góp cho sự phát triển chung của thành phố”; “việc đăng ký thường trú khó khăn khiến người lao động thêm phần vất vả, họ phải mất nhiều thời gian làm thủ tục hành chính; trường hợp không đăng ký thường trú thì con em họ phải học trường tư, không được tuyển dụng vào cơ quan nhà nước…”.
Quan điểm này cho thấy sự thay đổi đáng kể trong tư duy của cơ quan quản lý nhà nước, đã bớt đẩy cái khó về cho người dân.
Theo báo cáo của Hà Nội, hiện thành phố có số dân đông thứ 2 cả nước (sau TP.HCM) và cũng có mật độ dân số cao thứ 2 trong 63 tỉnh, thành, với trung bình 2.398 người/km2, cao gấp 8,2 lần so với mật độ dân số cả nước.
Dân số Hà Nội phân bố không đều, tập trung đông nhất ở các quận nội thành như Đống Đa, Thanh Xuân. Tốc độ tăng dân số trong những năm gần đây với khoảng 210.000 người/năm, chủ yếu là tăng cơ học, chiếm khoảng 70%.
Đến thời điểm ngày 30/6, toàn TP có 7,855 triệu nhân khẩu, trong đó thường trú khoảng 6,744 triệu và tạm trú khoảng 1,1 triệu.
Trúc Anh (t/h)