Hướng dẫn mới nhất của TAND Tối cao về xét xử tội phạm liên quan đến phòng, chống dịch Covid-19

Để góp phần ngăn chặn sự gia tăng phức tạp của dịch bệnh COVID-19 trong thời điểm hiện nay, Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân (TAND) tối cao vừa có hướng dẫn áp dụng pháp luật và tổ chức xét xử đối với một số hành vi vi phạm pháp luật phổ biến có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

Theo hướng dẫn này, người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly, nếu thực hiện một trong các hành vi sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác, bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người”, quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 240, và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người, gồm: trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định về cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.

Đối với người chưa bị xác định mắc bệnh Covid-19, nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa, nếu thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh, thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người, theo Điều 295 bộ luật Hình sự, gồm: trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa; không tuân thủ quy định cách ly (từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly); không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.

Theo hướng dẫn của TAND Tối cao, người trốn cách ly làm lây bệnh cho người khác sẽ bị xử lý hình sự. Ảnh minh họa

Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán bar, vũ trường, karaoke, dịch vụ masage, cơ sở thẩm mỹ…) thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh COVID-19 của cơ quan, người có thầm quyến, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chí phí phòng, chống dịch bệnh bị xứ lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại điều 295.

Người có hành vi phát tán thông tin giả, thông tin sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây dư luận xấu bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288 bộ luật Hình sự.

Người có hành vi trái phép đưa thông tin cá nhân, bí mật đời tư, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh Covid -19, người nhiễm Covid-19, nghi ngờ nhiễm Covid-19 thì bị xử lý về tội Làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155.

Hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán cũng nêu rõ người lợi dụng dịch bệnh Covid-19 đưa thông tin sai sự thật về thuốc và vật tư y tế trong phòng, chống dịch; lợi dụng dịch bệnh để đầu cơ, vơ vét hàng hóa, sẽ bị xử lý về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Buôn lậu hoặc Đầu cơ.

Đặc biệt, người có trách nhiệm trong phòng, chống dịch bệnh nhưng không triển khai hoặc triển khai không kịp thời, không đầy đủ các biện pháp theo quy định gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị xử lý về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Hội đồng Thẩm phán hướng dẫn áp dụng hình phạt nghiêm khắc với trường hợp phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng, như: Làm lây bệnh cho từ 2 người trở lên, làm chết người.

Còn trường hợp phạm tội chưa gây hậu quả hoặc gây hậu quả ít nghiêm trọng (như chưa làm lây lan dịch bệnh), thì áp dụng hình phạt chính là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng cho hưởng án treo.

Với các vụ án liên quan Covid-19, các tòa án cần phối hợp với VKSND cùng cấp nhằm áp dụng thủ tục rút gọn hoặc đưa ra xét xử không quá 1/2 thời hạn quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự.

Cũng theo Hội đồng Thẩm phán, trong thời gian diễn ra dịch bệnh, nếu phải xét xử các vụ án liên quan dịch bệnh sẽ phải bảo đảm quy định về phòng chống dịch như phòng xử không quá tối đa 10 người, khoảng cách giữa mỗi người đủ 2 m…

Mai An