Kiên Giang: Ứng dụng khoa học công nghệ cao trong phát triển sản xuất nông nghiệp

Kiên Giang có diện tích đất nông nghiệp 574,4 ngàn ha, chiếm 16,9% diện tích đất nông nghiệp vùng ĐBSCL. Diện tích đất trồng lúa 381,5 ngàn ha, diện tích đât lâm nghiệp khoảng 85,6 ngàn ha và diện tích đất nuôi trồng thuỷ sản khoảng 28,4 ngàn ha.

Tỷ trọng đóng góp các mặt hàng nông thuỷ sản chủ lực của tỉnh đối với vùng ĐBSCL cũng như của cả nước luôn duy trì ở mức khá cao. Cây trồng chính trên địa bàn tỉnh là cây lúa, đất trồng lúa chiếm tới 98,7% diện tích đất cây hàng năm và 85,4% diện tích đất sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra, tổng diện tích thả nuôi trồng thủy sản đạt 245.882 lượt ha mặt nước thả nuôi, với sản lượng thu hoạch đạt 225.888 tấn và sản lượng khai thác thuỷ sản đạt 589.535 tấn.

Trong lĩnh vực chọn tạo, nhân giống cây trồng, giống vật nuôi cho năng suất, chất lượng cao thì lĩnh vực có thế mạnh và được cả nước biết đến là sản xuất tôm giống. Toàn tỉnh có khoảng 146 cơ sở sản xuất giống bao gồm 20 cơ sở sản xuất giống tôm sú, 02 công ty sản xuất giống tôm chân trắng, 01 cơ sở sản xuất giống tôm càng xanh, 123 cơ sở sản xuất giống cua biển và 185 cơ sở ương, dưỡng giống thủy sản.

Trong năm đã sản xuất và ương dưỡng giống thủy sản được 12,75 tỷ con giống, bao gồm sản xuất giống được 5,85 tỷ con giống (tôm sú 0,355 tỷ con giống và tôm chân trắng là 5,41 tỷ con, tôm càng xanh 6,5 triệu con và cua 96,8 triệu con) và ương dưỡng giống thủy sản là 6.895,3 triệu con.

Quy trình sản xuất tôm giống hầu hết tại các cơ sở sản xuất là Quy trình sản xuất hiện đại bằng công nghệ vi sinh không có kháng sinh. Sử dụng các chế phẩm vi sinh được phân lập và lựa chọn từ những chủng vi khuẩn có lợi, có các hoạt tính enzyme kháng khuẩn mạnh nhưng lành tính, không gây hại cho người và vật nuôi, ứng dụng sự cạnh tranh sinh học để quản lý tốt chất thải của vật nuôi, hạn chế vi khuẩn gây hại, làm ổn định chất lượng nước, nâng cao sức khỏe, sức đề kháng cho tôm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Quy trình này được nhiều tổ chức trong và ngoài nước đánh giá là công nghệ sản xuất tôm giống an toàn và có chất lượng cao.

Do đó có thể xem các cơ sở này là cơ sở sản xuất tôm giống công nghệ cao. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 1 Trung tâm giống có năng lực nghiên cứu chọn tạo và kinh doanh, có khả năng cung cung ứng trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận các loại giống cây trồng vật nuôi như: Trung tâm Giống Nông Lâm Ngư nghiệp Kiên Giang hàng năm lai tạo và cung ứng chọ thị trường hàng trăm tấn lúa giống có khả năng chống chịu chịu phèn mặn cao như giống GKG1, GKG5, GKG9, GKG29, GKG30, GKG,34,… Đây là những giống lúa có thời gian sinh trưởng tương đối ngắn, cứng cây, năng suất cao, chất lượng gạo ngon và chống chịu mặn tốt.

Mô hình nuôi tôm kết hợp với xen canh trồng lúa không chỉ là mô hình nuôi trồng thủy sản mới của Kiên Giang mà còn được xem là một tiến bộ vượt bật trong lĩnh vực nuôi trông thủy sản của vùng đất bị nhiễm phèn mặn của cả nước. Trong năm 2018, diện tích nuôi tôm kết hợp trồng lúa ở Kiên Giang có khoảng 83.458 ha, chiếm 33,95% diện tích nuôi trông thuỷ sản của tỉnh, ước sản lượng đạt 225.888 tấn tập trung ở các huyện ven biển như huyện An Minh, An Biên, Hòn Đất, U Minh Thượng, Vĩnh Thuận. Đa số các hộ nuôi đều có diện tích nuôi trên 1 ha và nuôi đạt hiệu quả, năng suất tôm nuôi bình quân đạt khoảng từ 380-500kg/ha. Nếu so với trước đây khi độc canh cây lúa, thì việc chuyển sang nuôi tôm – lúa đã giúp người dân tăng lợi nhuận lên gấp 2-3 lần.

Ngoài ra, ngành nông nghiệp còn triển khai nhiều mô hình nuôi thuỷ sản áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất như nuôi tôm chân trắng siêu thâm canh theo hình thức ao lót bạt đáy – hai giai đoạn, bước đầu đã cho năng suất cao gấp 5,2-12,8 lần so với cách nuôi truyền thống, mô hình này sẽ còn mờ rộng hơn nữa trong thời gian tới.

Hiện nay, toàn tỉnh có khoảng 106 ha đất sản xuất rau an toàn, chiếm 1,18% tổng diện tích toàn tỉnh (9.102 ha), với tổng sản lượng đạt khoảng 1.354,8 tấn, chủ yếu phân bố ở 4 huyện, thành phố là: Thành phổ Rạch Giá, thành phố Hà Tiên, huyện Châu Thành và huyện đảo Phú Quốc.Hiện nay, Công ty cổ phần Nông trại sinh thái (ecofarm) và Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thái Lan fram là 2 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đã tiên phong trong sản xuất nông nghiệp an toàn theo phương châm phát triển nông nghiệp bền vững đi cùng với lợi ích của cộng đồng, trong đó doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư hệ thống nhà lưới trồng rau công nghệ cao từ Israel, tập trung sản xuất rau an toàn trên địa bàn huyện Giồng Riềng, Châu Thành và huyện đảo Phủ Quốc nhằm cung ứng ra thị trường rau an toàn cho người tiêu dùng, lợi nhuận tăng gấp 2-3 lần so với sản xuất rau truyền thống.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã triển khai thực hiện được 213 cánh đồng lớn quy mô diện tích gần 75.000 ha, với gần 71.000 ha được ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm tập trung chủ yếu các địa phương Hòn Đất, Gò Quao, Tân Hiệp, Giồng Riềng, Châu Thành, Giang Thành…tập trung vào các giống như ĐS1, RVT, OM 5451, OM 2517, OM 6976, ST24, Đài Thơm 8…, với các hình thức liên kết như: bao tiêu sản xuất, hỗ trợ một phần giống, vật tư, tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn ghi chép, cung ứng vật tư thân thiện và bảo vệ môi trường cho nông dân, giúp giảm chi phí phân bón, tăng hiệu quả kinh tế.

Việc thực hiện các cánh đồng lớn, sử dụng cùng một giống trong sản xuất nhằm tạo ra sản lượng lớn đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, xây dựng cánh đồng lớn theo chuỗi giá trịđã giúp nông dân mạnh dạn áp dụng tốt quy trình canh tác nên năng suất thu hoạch bình quân đạt cao hơn, giảm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận cao hơn so với ngoài mô hình góp phần tăng tỷ lệ diện tích sản xuất lúa chất lượng cao trong cơ cấu sản xuất lúa của địa phương.

Đến nay, Kiên Giang có khoảng 364.121.000 con vật nuôi, trong đó, đàn trâu có 5.013 con, bò 13.366 con, heo 340.303 con và gia cầm 5.439.000 con. Số vật nuôi tập trung nhiều nhất ở các huyện Hòn Đất, Châu Thành, Kiên Lương, Giang Thành, Giồng Riềng bởi đây là những huyện có diện tích đồng cỏ lớn phù hợp để chăn nuôi tập trung. Tình hình phát triển chăn nuôi đang chuyển dịch từ chăn nuôi nhỏ lẻ, quy mô nhỏ, phân tán sang chăn nuôi trang trại, tập trung và hình thành chuỗi giá trị chăn nuôi.

Việc đầu tư phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch trên địa bàn tỉnh Kiên Giang là hết sức cần thiết ở thời điểm hiện tại để góp phần hỗ trợ những cá nhân, doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh nâng cao năng suất, chất lượng; tăng khả năng cạnh tranh và phát triển vững chắc hơn. Qua đó, góp phần hình thành các khu công nghệ cao, vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, góp phần đưa doanh nghiệp phát triển bền vững, bởi phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là xu thế chủ đạo và tất yếu trong xu thế hội nhập, là giải pháp mạnh, hiệu quả trong cơ cấu lại nông nghiệp. Lấy doanh nghiệp làm trung tâm đôi mới sáng tạo, xây dựng và triển khai các cơ chế đặc thù, chính sách khuyên khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu và phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ vào nâng cao hiệu quả của hoạt động sản xuất, kinh doanh, xây dựng và phát triển thương hiệu, hình thành nông nghiệp tập trung, hàng nông sản mới ra thế giới được.

Trương Anh Sáng