Lào Cai: Còn nhiều khó khăn trong việc thu Quỹ phòng, chống thiên tai

Năm 2022, trên địa bàn tỉnh Lào Cai xảy ra 27 đợt thiên tai, trong đó có 22 đợt mưa lớn và 5 đợt rét đậm, rét hại, làm chết 9 người, 1.673 nhà ở và nhiều công trình công cộng (trường học, nhà văn hóa), hệ thống thủy lợi, đường giao thông bị thiệt hại, 1.020 ha cây cối, lúa, hoa màu bị ảnh hưởng. Tổng thiệt hại về kinh tế do thiên tai gây ra hơn 125 tỷ đồng.

Tổng thu Quỹ PCTT tỉnh Lào Cai năm 2022 đạt 32,6 tỷ đồng, trong đó có 19,1 tỷ đồng chuyển tồn quỹ năm 2021; thu trong năm được 13,5 tỷ đồng, đạt 52% kế hoạch. Cụ thể, quỹ tỉnh thu được 5 tỷ đồng, đạt 24% kế hoạch (trong đó các cơ quan, đơn vị nhà nước cấp tỉnh thu nộp 408,8 triệu đồng, đạt 128,1% kế hoạch; các công ty, doanh nghiệp do tỉnh quản lý thu nộp 4,5 tỷ đồng, đạt 23,1% kế hoạch).

Các huyện, thị xã, thành phố thu được 1,97 tỷ đồng, đạt 43,9% kế hoạch. Còn lại hơn 6,5 tỷ đồng là số thu các năm trước của UBND các huyện, thị xã, thành phố chuyển về quỹ tỉnh trong năm 2022 và thu lãi từ tiền gửi ngân hàng. Trong năm, quỹ chi 19,2 tỷ đồng hỗ trợ khắc phục hậu quả do thiên tai và các hoạt động phòng ngừa, ứng phó với thiên tai.

Thống kê của cơ quan quản lý quỹ chỉ ra rằng, việc thu nộp quỹ không đúng tiến độ, đạt tỷ lệ thấp chủ yếu xảy ra ở khối các công ty, doanh nghiệp, HTX. Trong đó, năm 2022, huyện Mường Khương thu đạt 40,2% kế hoạch; thị xã Sa Pa thu đạt 6,2% kế hoạch; còn lại dưới 2% kế hoạch; đặc biệt, thành phố Lào Cai, huyện Bát Xát, huyện Bảo Thắng không thu được quỹ.

Đối với việc thu, nộp quỹ của các cơ quan, đơn vị nhà nước, có 7 địa phương thu đạt trên 90% kế hoạch. 2 địa phương (Bảo Thắng và Bảo Yên) thu quỹ đạt tỷ lệ thấp, lần lượt là 48,1 % và 67,6% kế hoạch giao.

Nguyên nhân dẫn đến việc thu nộp Quỹ PCTT trên địa bàn tỉnh đạt thấp là do một số khó khăn, vướng mắc khi thực hiện Nghị định 78 ngày 1/8/2021 của Chính phủ. Theo đó, tại điểm h, Điều 13 nghị định này quy định đối tượng được miễn đóng góp quỹ gồm: “… thành viên hộ gia đình bị thiệt hại nặng do thiên tai, dịch bệnh, cháy nổ, tai nạn”. Tuy nhiên, phần lớn công ty, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cho rằng, việc bị ảnh hưởng do dịch Covid-19 là được miễn đóng góp Quỹ PCTT do đó các đơn vị này chưa thực hiện việc thu, nộp quỹ.

Ngoài ra, trên địa bàn có 129 đơn vị (doanh nghiệp, công ty) ngừng hoạt động, tạm dừng hoạt động, không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh chưa thực hiện nghĩa vụ trước thời điểm điều chỉnh kế hoạch giao thu quỹ năm 2022, nên cơ quan quỹ tỉnh tạm thời theo dõi và chưa giao số thu đối với các đối tượng thuộc trường hợp này. Thông tin, địa chỉ, số điện thoại liên hệ của các công ty, doanh nghiệp thay đổi thường xuyên, do đó việc đôn đốc thu nộp quỹ gặp rất nhiều khó khăn.

Qua kiểm tra thực tế, ngoài khó khăn do dịch bệnh, thiên tai ảnh hưởng đến hoạt động, sản xuất của các doanh nghiệp khiến việc thu quỹ gặp khó thì cần xem xét lại công tác tuyên truyền ở cơ sở. Có những doanh nghiệp hoạt động rất hiệu quả nhưng chưa nắm rõ quy định về nộp Quỹ PCTT, đó là việc nộp quỹ được hạch toán vào chi phí sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, cũng có những đơn vị chây ì, không nộp quỹ. Vì vậy, các địa phương cần rà soát, đánh giá, phân loại để xác định đơn vị nào không nộp quỹ do nguyên nhân khách quan, đơn vị nào chưa nắm rõ quy định, đơn vị nào chây ì, cố tình không nộp quỹ… để có phương án xử lý bằng các quy định của pháp luật.