Ngành thời trang gây ô nhiễm và tàn phá môi trường như thế nào?

Ngành thời trang là một trong những ngành gây ô nhiễm nhất thế giới. Đặc biệt thời trang nhanh (fast fashion) đã thống trị và định hình lại ngành thời trang kể từ thập niên 1990. Mảng thời trang này là nguyên nhân chính gây ra phát thải khổng lồ khí hiệu ứng nhà kính và các tác động tàn phá môi trường.

Để sản xuất ra các mẫu trang phục đẹp mắt ấy, may mặc đứng thứ nhì trong số tất cả ngành công nghiệp về tiêu tốn tài nguyên nước và gây ô nhiễm nguồn nước. Ước tính, để sản xuất một chiếc áo phông cần 2.700 lít nước sạch, tương đương lượng nước uống cho một người trưởng thành trong 900 ngày.

Tất cả loại vật liệu thường dùng trong may mặc đều gây tổn hại đến môi trường tự nhiên. Hai phần ba lượng sợi sử dụng trong dệt may là sợi tổng hợp, vốn có cùng họ với nhựa. Trong khi túi nylon và ống hút nhựa đang là “tâm điểm” của các phong trào bảo vệ môi trường, sợi tổng hợp lại nhận được sự chú ý ít hơn rất nhiều dù 85% lượng rác thải nhựa trôi nổi trên đại dương đến từ hạt và sợi vi nhựa từ đồ may mặc.

Đồ may mặc bị vứt bỏ trong một bãi rác. (Ảnh: New York Times)

Những loại sợi tự nhiên như bông và len cũng đang gặp chỉ trích. Để đáp ứng nhu cầu, khoảng 70 triệu cây xanh bị chặt hạ hằng năm để lấy đất trồng bông hoặc sản xuất vải viscose. Nguồn nước bị ô nhiễm đến từ việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật cho cây bông và thuốc nhuộm trong quá trình dệt vải. Ước tính, thiệt hại về cây xanh sẽ tăng gấp đôi vào năm 2040. Một nghiên cứu của Viện Tài nguyên Thế giới cho biết, nếu không có sự kiểm soát, đến năm 2050, ngành may mặc sẽ tiêu tốn lượng tài nguyên gấp 3 lần năm 2000.

Với thói quen mua sắm hiện tại, phần lớn đồ may mặc trên thực tế không được mặc nhiều hoặc bị vứt bỏ chỉ sau một thời gian ngắn do hỏng, không vừa nữa hoặc “lỗi mốt”. Hầu hết quần áo bị vứt bỏ sẽ đi đến các bãi rác. Tuy nhiên, khi chôn lấp, vải nhuộm và sợi tổng hợp khó phân hủy không khác gì rác thải nhựa. Thiêu hủy quần áo lại càng thải ra môi trường các loại khí nhà kính, đóng góp vào quá trình biến đổi khí hậu do Trái đất ấm lên. Nếu xu hướng “mua nhiều nhưng dùng chẳng bao nhiêu” như vậy tiếp diễn, con người sẽ vẫn là “tội đồ” chính làm tổn hại môi trường sống của mình.

Cả polyester và nylon đều phân hủy một phần trong các máy giặt thành các vi nhựa xả vào hệ thống thoát nước đổ ra môi trường. Các nhà khoa học giờ đã phát hiện ra rằng các vi nhựa đã xâm lấn vào chuỗi thức ăn của loài người – một vấn đề mà chúng ta hiện chưa lường hết mức độ hậu quả.

Các quần áo giá rẻ chất lượng thấp phân hủy mau chóng hơn các quần áo chất lượng cao nên quá trình vi nhựa xâm nhập vào thức ăn càng nhanh hơn.

Hồng Minh