Ngày Trái đất 2024: Vì hành tinh không ô nhiễm trắng

Chủ đề Ngày Trái đất năm 2024 là “Planet vs. Plastics” (Trái đất và nhựa) nhằm kêu gọi các quốc gia giảm 60% sản lượng tất cả các loại nhựa vào năm 2040, hướng đến chấm dứt việc sử dụng nhựa vì sức khỏe của con người và Trái đất.

Theo tổ chức Earth Day, nhựa đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người và đáng báo động như biến đổi khí hậu. Nghiên cứu của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho thấy, mỗi năm thế giới sản xuất 400 triệu tấn nhựa, ước tính khoảng 79% thải ra bãi rác/bãi chôn lấp hoặc thải ra môi trường, 12% đốt tại các lò rác và chỉ 9% được tái chế.

Với mức tiêu thụ nhựa như hiện nay và hiện trạng quản lý rác thải nhựa không được cải thiện, đến năm 2050 thế giới sẽ đối mặt với “ô nhiễm trắng” khi có khoảng 12 tỷ tấn rác thải nhựa thải ra. Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cho biết, quy trình sản xuất nhựa cũng khiến Trái đất nóng lên khi chiếm 3,4% lượng khí thải toàn cầu từ năm 2019.

Trong tự nhiên, hạt vi nhựa đã được tìm thấy trong băng gần Bắc cực và trong cơ thể cá sống ở những nơi sâu nhất của đại dương. Ở người, các hạt nhựa siêu nhỏ được phát hiện trong máu, sữa mẹ và nhau thai.

Tổ chức Earth Day cho rằng để đạt được mức giảm 60% vào năm 2040, cần thúc đẩy nhận thức rộng rãi của cộng đồng về tác hại do nhựa gây ra đối với sức khỏe con người, động vật và đa dạng sinh học; tiến hành nhiều nghiên cứu hơn về ý nghĩa của lợi ích không rác thải nhựa đối với sức khỏe, nhanh chóng loại bỏ dần tất cả các loại nhựa sử dụng một lần vào năm 2030; yêu cầu ban hành những chính sách chấm dứt hiểm họa của thời trang nhanh và lượng nhựa khổng lồ được sản xuất và sử dụng; đầu tư vào công nghệ và vật liệu tiên tiến để xây dựng một thế giới không nhựa.

Nghiên cứu của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho thấy mỗi năm thế giới sản xuất 400 triệu tấn nhựa, ước tính khoảng 79% thải ra bãi rác/bãi chôn lấp hoặc thải ra môi trường, 12% đốt tại các lò rác và chỉ 9% được tái chế. Với mức tiêu thụ nhựa như hiện nay và hiện trạng quản lý rác thải nhựa không được cải thiện, đến năm 2050, trên thế giới sẽ có khoảng 12 tỷ tấn rác thải nhựa bị thải ra, gây ra ô nhiễm môi trường.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, chỉ số tiêu thụ nhựa trên đầu người của Việt Nam tăng rất nhanh, từ 3,8 kg/năm/người năm 1990 lên 41 kg/năm/người vào năm 2015 và hiện nay khoảng 54 kg/năm/người.

Việc tiêu thụ nhựa ngày càng nhiều dẫn đến gia tăng chất thải nhựa, tăng nguy cơ ô nhiễm trắng (là ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa và túi nylon gây ra), tăng sức ép tới hệ thống quản lý môi trường nếu không được quản lý hiệu quả, khoa học.

Nhận thức rõ tác hại của chất thải nhựa đến môi trường và sức khỏe con người, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách, tham gia nhiều diễn đàn và đẩy mạnh hợp tác quốc tế thể hiện sự chủ động và khẳng định quyết tâm giảm thiểu rác thải nhựa.