Nhật Bản sử dụng trí tuệ nhân tạo chống lãng phí thực phẩm

Đói nghèo thường được cho do thiếu thực phẩm. Thế nhưng mỗi năm, khoảng 1,3 tỷ tấn thức ăn bị lãng phí trên toàn cầu trong khi số lượng này đủ nuôi sống những người dân ở cả châu Phi, châu Âu và châu Mỹ trong chừng đó thời gian. Rác thực phẩm cũng là một trong những chất gây ô nhiễm lớn nhất thế giới.

Riêng tại Nhật Bản, thống kê cho thấy nước này có hơn 6,4 triệu tấn rác thực phẩm, khiến nền kinh tế số 3 thế giới này tiêu tốn khoảng 2.000 tỷ yên (19 tỷ USD) mỗi năm.

Năm 2019, Chính phủ Nhật Bản ban hành luật mới giảm rác thực phẩm, bao gồm thông qua cách phối hợp giữa các chính quyền địa phương, cũng như doanh nghiệp và người tiêu dùng, trước mắt giảm xuống còn một nửa số rác thải thực phẩm trên vào năm 2030, bên cạnh thúc đẩy các công ty tìm giải pháp.

Chuỗi cửa hàng tiện lợi Lawson Inc đã bắt đầu sử dụng công nghệ AI của công ty DataRobot (Mỹ), để ước tính lượng sản phẩm như cơm nắm, bánh mì kẹp cá ngừ, có thể không bán được. Lawson đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ giảm 30% lượng hàng đang tồn kho và 50% lượng rác thải thực phẩm tại tất cả cửa hàng, lần lượt so với các mức của năm 2018.

Nhật Bản là nước có tỷ lệ lãng phí thực phẩm cao nhất châu Á

Nhà sản xuất đồ uống Suntory Beverage & Food cũng đang thử nghiệm một sản phẩm AI khác của Fujitsu để cố gắng xác định xem hàng hóa có bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển hay không. Cho đến nay, đó là một nỗ lực tiêu tốn nhiều thời gian của con người. Với AI mới, Suntory hy vọng có thể đánh giá khi nào một chiếc hộp bị hư hỏng, hoặc những thứ bên trong đã bị hỏng và cần được trả lại.

Suntory đặt mục tiêu giảm 30-50% việc trả lại hàng hóa, cắt giảm chi phí lãng phí thực phẩm và phát triển một hệ thống tiêu chuẩn chung có thể được chia sẻ bởi các nhà sản xuất thực phẩm khác cùng các công ty vận chuyển.

Sau một thời gian làm việc cho một công ty thương mại Nhật Bản ở Trung Quốc và nhận thấy lượng lớn lãng phí từ các nhà chế biến thực phẩm, ông Tatsuya Sekito đã thành lập Kuradashi – công ty thương mại điện tử chuyên bán các thực phẩm gần hết hạn với mức giảm giá tốt – vào năm 2014.

Ông Sekito cho biết doanh số của công ty năm ngoái tăng 2,5 lần so với một năm trước, trong khi lượng rác thải thực phẩm tăng gấp đôi kể từ khi COVID-19 cắt đứt chuỗi cung ứng thực phẩm.

Kuradashi có mạng lưới 800 công ty, trong đó có Meiji Holdings, Kagome và Lotte Foods, bán tổng cộng 50.000 mặt hàng. Ông Sekito cho biết: “Người mua sắm Nhật Bản có xu hướng kén chọn nhưng chúng tôi thu hút khách hàng bằng cách không chỉ tung ra chương trình giảm giá mà còn đem lại cơ hội quyên góp một phần tiền mua hàng cho tổ chức từ thiện, nâng cao nhận thức về các vấn đề xã hội.” Số lượng thành viên của công ty đã tăng từ 80.000 vào năm 2019 lên 180.000 vào năm 2021.

Trong khi đó, những công ty khác cũng hợp tác với các công ty thực phẩm trong việc phát triển nền tảng công nghệ mới giúp giảm lãng phí thực phẩm, một trong những nỗ lực toàn cầu nhằm đạt các mục tiêu phát triển bền vững.

NEC Corp đang sử dụng AI không chỉ có thể phân tích dữ liệu như thời tiết, lịch và xu hướng của khách hàng để ước tính nhu cầu mà còn đưa ra lý do đằng sau phân tích của mình. NEC đã triển khai công nghệ này cho một số nhà bán lẻ và nhà sản xuất thực phẩm lớn, giúp họ giảm chi phí từ 15% đến 75%.

NEC hy vọng sẽ chia sẻ và xử lý dữ liệu thông qua một nền tảng chung giữa các nhà sản xuất, nhà bán lẻ và logistics, nhằm giảm thiểu sự chênh lệch trong chuỗi cung ứng.

Thái An