Quảng Nam: Hạn mặn xâm nhập, hàng ngàn ha lúa “khát” nước tưới

Năm nay, thời tiết khắc nghiệt, nước trên các con sông xuống thấp cùng với độ mặn lên cao kỷ lục so với nhiều năm càng khiến cho người dân địa phương gặp nhiều khó khăn.

Vụ hè thu 2021, toàn thị xã Điện Bàn sản xuất 5.400ha lúa. Đến thời điểm này, cây lúa đã được hơn 60 ngày kể từ thời điểm gieo sạ. Hầu hết diện tích đang chuẩn bị bước vào thời kỳ làm đòng nhưng lại không có đủ nước tưới. Hàng trăm ha đất đã nứt nẻ, cây lúa héo vàng.

Cụ thể, toàn thị xã đang có khoảng trên 3.000ha lúa bị ảnh hưởng bởi tình trạng mặn xâm nhập tập trung ở nhiều địa phương như: phường Điện Ngọc, phường Điện Nam Đông, phường Điện An, phường Điện Nam Trung, phường Vĩnh Điện, xã Điện Minh…

Nhiều diện tích ruộng lúa hè thu ở Quảng Nam sau một thời gian dài không có nước tưới đã khô nứt nẻ. Ảnh: nongnghiep.vn

Quảng Nam hiện có 17 hồ lớn do Công ty Khai thác Công trình thủy lợi quản lý, 56 hồ nhỏ do các địa phương quản lý sử dụng. Tuy nhiên, hầu hết các hồ chứa ở các địa phương đều trong tình trạng giảm dung tích nước chứa, nhiều hồ khô cạn và không thể đảm bảo cung cấp nước tưới cho vụ hè thu. Trong khi đó, hầu hết các trạm bơm phục vụ tưới cho các vùng trồng lúa trọng điểm đối diện với tình trạng nhiễm mặn liên tục vượt ngưỡng 0,8 phần nghìn. Tình trạng nước mặn xâm nhập sâu vào các khu vực trạm bơm ngày càng gia tăng. Nguy cơ thiếu nước cho lúa hè thu là điều không thể tránh khỏi.

Thị xã thường bị xâm nhập mặn từ 2 hướng. Trong đó hướng thứ nhất là nước xâm nhập từ cửa sông Hàn (TP Đà Nẵng) vào sông Vĩnh Điện với nồng độ mặn rất lớn, khoảng 10 phần nghìn, ảnh hưởng đến khoảng 2.000ha.

Vào cuối tháng 1/2021 vừa qua UBND thị xã Điện Bàn đã triển khai đắp đập thời vụ ngặn mặn trên sông Vĩnh Điện nhằm khống chế mặn, giữ nước ngọt cho 10 trạm bơm hoạt động phục vụ nước tưới.

Ngoài ra, địa phương đã đề nghị tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các nhà máy thủy điện thượng nguồn sông Thu Bồn tăng cường công suất phát điện xả nước về hạ du đến kết thúc vụ hè thu 2021 để giảm nguồn nước mặn xâm nhập, đảm bảo nguồn nước tưới chống hạn cho sản xuất nông nghiệp trong thời gian đến.

Ngày 29/7 UBND tỉnh Quảng Nam đã ban hành văn bản chỉ đạo về việc vận hành hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2 đến ngày 20/8/2021. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu Cty thủy điện Sông Tranh 2 mỗi ngày vận hành liên tục 12 giờ với lưu lượng trung bình ngày tối thiểu 62m2/s (kể cả ngày thứ 7 và Chủ nhật).

Tỉnh cũng giao cho UBND thị xã Điện Bàn tập trung chỉ đạo nạo vét khơi thông dòng chảy trên sông La Thọ để hỗ trợ nguồn nước cấp cho các trạm bơm hoạt động phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ hè thu 2021. “Nhằm sử dụng hiệu quả nguồn nước xả qua phát điện, UBND các huyện, thị xã, thành phố: Duy Xuyên, Điện Bàn, Hội An và Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam chỉ đạo các đơn vị quản lý công trình trạm bơm thường xuyên theo dõi, quan trắc độ mặn để vận hành bơm tưới hiệu quả.

Cùng với đó, Công ty Điện lực Quảng Nam xây dựng kế hoạch ưu tiên nguồn điện cấp cho các trạm bơm trên hệ thống sông Vu Gia – Thu Bồn hoạt động trong thời gian này. Sở NN-PTNT chịu trách nhiệm theo dõi tình hình mặn, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo kịp thời nhằm đảm bảo nguồn nước ngọt cấp cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.

Được biết, vụ Hè Thu năm nay, Quảng Nam triển khai gieo sạ 41.500 ha, trong đó gần 38.000 ha chủ động được nước tưới. Ngay từ đầu vụ, các địa phương trong tỉnh đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, giảm diện tích lúa khu vực cuối kênh, vùng nguy cơ thiếu nước thường xuyên. Song, với tình trạng nắng nóng, khô hạn kéo dài, việc sản xuất nông nghiệp thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu cần được quan tâm nhiều hơn.

Tiến Minh