VIDEO: Quảng Trị: Nhà máy nước hơn 30 tỷ bỏ hoang, người dân mỏi mòn chờ nguồn nước sạch
Theo tìm hiểu của phóng viên, Dự án Nhà máy nước sạch Hải Chánh được phê duyệt từ năm 2010, theo kế hoạch ban đầu sẽ bàn giao vào năm 2012. Tuy nhiên, do chưa bố trí được nguồn vốn nên phải đến đầu năm 2014, dự án được điều chỉnh lại, bắt đầu thi công và dự kiến hoàn thành và cuối năm 2015. Theo phê duyệt, công trình trên có tổng vốn đầu tư gần 31 tỷ đồng, gồm 19 tỷ từ vốn ngân sách, 3 tỷ đồng từ nguồn vốn của Công ty Cổ phần nước sạch Quảng Trị và 8,3 tỷ đồng còn lại là nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Ý theo một văn bản hợp tác tài trợ với chính phủ Việt Nam.
Từ cuối năm 2015 đến nay, do vấn đề về nguồn vốn nên dự án không được tiếp tục xây dựng. Một số hạng mục đã xây dựng xong phần thô như nhà điều hành, bể chứa nước, khuôn viên, tường bao…. đã xuống cấp nghiêm trọng.
Công trình nhà máy nước Hải Chánh hơn 30 tỷ đồng bỏ phí, cỏ dại mọc um tùm
Có mặt tại nhà máy nước Hải Chánh, phóng viên Moitruong.net.vn cảm thấy xót xa khi công trình hơn 30 tỷ đồng bỏ phí, cỏ dại mọc um tùm, nhà điều hành được người dân tận dụng làm chỗ trú ngụ cho trâu bò và chứa rơm. Khuôn viên dự án bỏ hoang có diện tích hàng ngàn m2, các hạng mục công trình đã được xây dựng gần như hoàn thiện như: nhà điều hành, trạm bơm, công trình thu gom nước, bể xử lý bùn, bờ tường rào kiên cố bao quanh…Tuy nhiên, sau nhiều năm bỏ hoang, công trình này đã có dấu hiệu xuống cấp.
Ông Hồ Hòa, người dân tổ 9 thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh sống ngay cạnh Dự án nhà máy nước bức xúc chia sẻ với phóng viên: “Khi dự án nhà máy nước sạch Hải Chánh khởi công, dân chúng tôi vô cùng vui mừng vì sắp có nước sạch để dùng. Nhưng triển khai xây dựng một thời gian thì dừng lại và bỏ hoang đến nay khiến người dân vô cùng bức xúc. Khổ quá chú ơi, nhà máy nước sạch nằm bên cạnh mà dân chúng tôi phải dùng nước nhiễm phèn, giếng nhà tôi đang dùng chỉ sử dụng để tắm, giặc, còn ăn uống phải dùng nước bình đóng chai. Dân chúng tôi mòm mỏi chờ nước sạch trong vô vọng”.
Ông Hồ Hòa, người dân tổ 9 thôn Mỹ Chánh, xã Hải Chánh sống ngay cạnh Dự án nhà máy nước bức xúc chia sẻ với phóng viên: Dân chúng tôi mòm mỏi chờ nước sạch trong vô vọng
Trao đổi với PV Moitruong.net.vn ông Bùi Văn Sinh – Chủ tịch UBND xã Hải Chánh cho biết: “Đây là công trình được Chính phủ Italia viện trợ hàng hóa vật tư ngành nước theo Hiệp định giữa Việt Nam và Italia. Tuy nhiên triển khai được hơn 1 năm thì công trình dừng lại nên không thể vận hành sử dụng. Cử tri địa phương cũng như Đảng ủy, UBND xã, UBND huyện đã kiến nghị cấp trên xem xét giải quyết nhằm tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong nguồn kinh phí đầu tư hoàn thiện công trình nói trên. Ngày 29/5/2021, UBND tỉnh Quảng Trị cũng đã có văn bản số 2349/UBND – CN gửi Bộ Tài chính đề nghị xem xét giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, do vướng mắc trong thỏa thuận giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ Cộng hòa Italia nên hiện nay chưa có thông tin phản hồi”.
Ông Bùi Văn Sinh – Chủ tịch UBND xã Hải Chánh làm việc với PV Moitruong.net.vn
“Về điều kiện địa lý, Hải Chánh là một xã có địa hình bán sơn địa, mùa mưa lũ thì ngập úng, mùa nắng lại hạn hán kéo dài làm nguồn nước khô kiệt. Vì vậy, mùa hè nơi đây bị thiếu nước trầm trọng, mùa mưa thường xuyên ngập lụt nên bà con tiếp cận nguồn nước sạch rất khó khăn. Những ngày thường nguồn nước phục vụ người dân ở đây chủ yếu là nước giếng khoan nhưng lại bị nhiễm phèn nặng. Gần 2.000 hộ dân xã Hải Chánh phải mua nước và sử dụng nguồn nước sông để sử dụng, việc này là không đảm bảo vệ sinh, cho nên gây nhiều bức xúc trong việc sử dụng nước sạch của bà con. Biết là thế, nhưng do điều kiện kinh tế của địa phương còn khó khăn chưa thể giải quyết được”, ông Sinh cho biết thêm.
Liên quan đến vấn đề này, phóng viên đã đặt lịch làm việc Chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Nước sạch Quảng Trị và có buổi làm việc theo lịch tại văn phòng công ty.
Tại buổi làm việc, trao đổi với phóng viên về việc dự án Nhà máy nước xã Hải Chánh do Công ty làm chủ đầu tư với hơn 30 tỷ đồng bỏ hoang, trong khi đó dân mòn mỏi chờ nước sạch trong vô vọng, ông Đào Bá Hiếu – Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cho biết: “Việc này tôi chưa thể cung cấp thông tin cho báo chí, vì chưa có ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh, khi nào có văn bản đề nghị làm việc với báo của UBND tỉnh thì tôi sẽ làm việc với báo. Còn bây giờ chúng ta trao đổi một số thông tin cơ bản cho anh nắm qua”.
Một số hạng mục đã xây dựng xong phần thô như nhà điều hành, bể chứa nước, khuôn viên, tường bao…. đã xuống cấp nghiêm trọng.
Theo thông tin trao đổi từ ông Hiếu, Dự án Nhà máy nước sạch Hải Chánh khởi công xây dựng từ năm 2014, nhưng đến nay chưa thể hoàn thiện và đưa vào sử dụng do vướng Hiệp định đầu tư giữa 2 nhà nước Việt Nam và Italia. Bộ Tài chính là đơn vị thực hiện kết nối việc ký hiệp định chung này. Năm 2015 khi Hiệp định hết hạn, đồng nghĩa với việc Chính phủ Italia không hỗ trợ nguồn vốn theo cam kết dẫn đến tình trạng công trình ngừng trệ. Công ty chúng tôi là đơn vị thực hiện dự án này, thực tế vốn đối ứng trong nước được bố trí để thực hiện dự án nhưng lại không thể giải ngân. Công trình được chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 bố trí 10 tỷ đồng giải phóng mặt bằng, lắp đặt thi công một số hạng mục công trình; giai đoạn 2 bố trí 10 tỷ để lắp đặt máy móc và đấu nối các đường ống. Giai đoạn 2 này các hạng mục đều do phía bên nhà nước Italia cung cấp, nhưng do Hiệp định hết hạn nên phía nhà nước Italia không triển khai thực hiện, dẫn đến công trình tạm dừng hoạt động cho đến nay.
Dự án Nhà máy nước sạch Hải Chánh khởi công dây dựng từ năm 2014, nhưng đến nay chưa thể hoàn thiện và đưa vào sử dụng
“Năm 2017, UBND tỉnh Quảng Trị cùng lãnh đạo Công ty chúng tôi đã làm việc với Bộ Tài chính để xin chuyển đổi cấu trúc lại vốn nhằm mua thiết bị và chi trả nhân công lắp đặt. Nếu được phê duyệt thì coi như có nguồn để chi trả lắp đặt hoàn thiện cơ bản và vận hành công trình đi vào hoạt động. Tuy nhiên theo Luật, ngân sách đối ứng không được dùng để mua sắm, vì vậy sau 3 năm tạm dừng dự án, năm 2018 Bộ KH&ĐT đã rút vốn tại dự án này. Sau thời gian dài dự án dừng hoạt động, chính quyền địa phương, phía Công ty Cổ phần Nước sạch Quảng Trị và UBND tỉnh cũng đã nhiều lần trình lên cấp trên nhưng đến nay vẫn chưa có phương án xử lý cụ thể”, ông Hiếu cho biết thêm.
Liên quan đến vấn đề ông Hiếu từ chối làm việc với PV Tạp chí Môi trường và cuộc sống vì lý do chưa có chỉ đạo của UBND tỉnh, phóng viên đã đã cuộc trao đổi với ông Nguyễn Cảnh Hưng – Chánh văn phòng UBND tỉnh Quảng Trị. Ông Hưng cho biết: “Công ty Cổ phần Nước sạch Quảng Trị là đơn vị Chủ đầu tư, và họ chịu trách nhiệm trực tiếp làm việc với báo chí, không phải xin ý kiến của tỉnh làm gì. Thôi thì tôn trọng ý kiến của anh Hiếu, tôi sẽ báo cáo việc này với lãnh đạo tỉnh và sẽ thông tin cho báo chí sau”.
Công trình có dấu hiệu ngày càng xuống cấp do nhiều năm để hoang hóa
Dự án nhà máy nước sạch Hải Chánh còn dang dở, công trình có dấu hiệu ngày càng xuống cấp do nhiều năm để hoang hóa, trong lúc đó thực trạng thiếu nước sinh hoạt của gần 2000 hộ dân xã Hải Chánh và nhiều hộ dân khu vực lân cận rất nghiêm trọng. Qua các kỳ họp, tiếp xúc cử tri chính quyền địa phương cũng đề bạt ý kiến lên cấp trên mong công trình sớm hoàn thiện để cung cấp nước sạch cho bà con. Tuy nhiên, phía địa phương không phải là đơn vị quản lý nên cũng không biết khi nào công trình này mới hoàn thành và đưa vào sử dụng, phục vụ người dân.
Nguyện vọng của người dân xã Hải Chánh và vùng phụ cận là mong muốn các cơ quan ban ngành có giải pháp quyết liệt, hiệu quả để tiếp tục thi công hoàn thiện công trình để đưa vào sử dụng, nhằm tránh thất thoát lãng phí và sớm giải quyết vấn đề nước sạch đảm bảo sinh hoạt, an sinh xã hội, phòng trừ dịch bệnh cho bà con nhân dân.
Minh Tâm