Bên cạnh hoa đào, hoa mai, quất cảnh cũng được nhiều gia đình lựa chọn chơi Tết với ý nghĩa mang lại nhiều điều tốt đẹp cho gia chủ trong năm mới. Theo quan niệm của người Việt, cây quất tượng trưng cho sự may mắn, sung túc, thịnh vượng và cũng là một khởi đầu cho năm mới tốt đẹp.
Vì thế mà, những ngày tết Nguyên đán cận kề, làng quất Quảng Bá lại hối hả, rộn ràng. Các nhà vườn đang chuẩn bị những chậu quất cảnh phục vụ người dân và du khách đến tham quan, lựa chọn từng gốc quất về trang trí cho ngôi nhà thêm rực rỡ những ngày Tết đến Xuân về.
Làng quất Quảng Bá thuộc phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà Nội là làng nghề truyền thống nổi tiếng, chuyên trồng và bán quất cảnh. Hiện nay, Quảng Bá có khoảng 20ha chuyên canh cây quất, cung cấp cho thị trường Hà Nội và các địa phương lân cận, với khoảng 40.000 cây quất cảnh mỗi năm.
Dù cho thị trường đa dạng các mẫu cây cảnh với nhiều dáng và thế khác nhau nhưng quất Quảng Bá vẫn luôn là ưu tiên lựa chọn của nhiều gia đình, trong những ngày đầu xuân năm mới. Anh Dũng - vị khách quen 6 năm của một nhà vườn nhấn mạnh: “Điều tạo nên sự khác biệt của quất Quảng Bá so với những giống quất khác là bộ lá, bộ quả, bộ hoa và thế”.
Anh Dũng cho biết thêm, quất Quảng Bá xanh mướt, bề mặt nhẵn, phiến là dày, tượng trưng cho sự tươi tốt, trù phú, mang lại may mắn và tài lộc cho gia chủ. Quả quất to đều, căng mọng. Bộ lộc của cây quất là những ngọn vươn cao, khỏe, tán cây tròn đều và chùm quả sai trĩu nặng tỏa hướng đều về các phía.
Người trồng quất luôn phải tính toán và chọn thời điểm ngắt hoa, bẻ lộc để cây đơm hoa, kết trái đúng dịp tết Nguyên đán.
Thường quất chỉ có một số thế như: "Ngũ phúc"- chỉ để năm tán tỏa ra các phía; "Cây thông”- để tán nhỏ dần từ gốc đến ngọn; "Thất huyền"- bảy tán. Riêng người Hà Nội chơi quất cảnh đặc biệt yêu thích thế: "Nhất trụ tam hoa tứ quý" tức là, một cây lên 3 cành có đủ hoa, lá, quả chín và quả xanh. Điều này đòi hỏi người trồng quất Quảng Bá nói riêng và những người trồng quất nói chung phải có kinh nghiệm lâu năm, sự nhẫn nại và tỉ mỉ vô cùng.
Theo ông Lâm (người gắn bó với nghề trồng quất ở Quảng Bá nhiều năm) cho biết, trong điều kiện thời tiết ở Hà Nội xuất hiện những cơn mưa phùn nhỏ, kéo dài như những ngày qua thì nhà vườn không cần tưới nước cho cây nhiều, trung bình mỗi ngày tưới một lần là đủ. Những ngày nắng nóng hơn thì phải tưới nước thường xuyên, từ 2 đến 3 lần trong ngày.
Ông Lâm chia sẻ thêm: “Kinh nghiệm cho thấy, muốn cây quất cho lá tươi xanh, quả to và mọng thì dùng nước từ sông Hồng để tưới".
Ngoài nước, đất trồng quất cũng là một trong những yếu tố quan trọng. Đất trồng quất tốt nhất là đất phù sa. Vì vậy mà cùng một giống cây quất ở Quảng Bá, nếu đem trồng ở vùng đất khác sẽ còi cọc, quả nhỏ và lá không xanh. Chất đất ở vùng Quảng Bá là đất phù sa màu mỡ, có độ pH trung bình, giàu dinh dưỡng; điều này đã tạo nên sức sống mãnh liệt và sự sinh trưởng mạnh mạnh mẽ cho cây.
Bà Nguyễn Thị Huế, chủ vườn quất Sỹ Huế tại Quảng Bá (người đã theo nghề trồng quất hơn 30 năm) cho biết, trồng quất không khó nhưng đòi hỏi sự đồng hành và tỉ mỉ của người trồng ở mỗi giai đoạn phát triển của cây. Hàng năm, sau mỗi vụ quất, gia đình bà Huế lại cải tạo đất giúp cây được tươi tốt hơn”.
Vài năm nay, quất Quảng Bá được trồng trong bình, với kiểu dáng nhỏ gọn như quất Bonsai. Xu thế này rất được ưa chuộng để làm quà tết và đặt tại những nơi có không gian nhỏ như chung cư, văn phòng làm việc,... Việc làm này cũng giúp các nhà vườn tiết kiệm đất trồng.