Tây Ninh: Suối Chà Và đục ngầu vì khai thác cát, người dân lo sinh kế bị ảnh hưởng

Theo người dân địa phương, trong vài tháng qua, hoạt động bơm hút cát tại khu vực suối Chà Và khiến nước suối thường xuyên trong tình trạng đục “trắng”, lan rộng trên nhiều đoạn suối. Người dân sinh sống tại ấp Cây Khế cho biết, việc khai thác cát đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến những hộ mưu sinh bằng nghề đánh bắt cá, mò ốc, nuôi ba ba ven suối, đồng thời gây khó khăn cho việc sử dụng nguồn nước sinh hoạt.

Không chỉ làm đục nguồn nước, hoạt động hút cát còn tạo ra nhiều hố sâu ở những khu vực trước đây là lòng suối cạn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người dân khi đi lại, khai thác thủy sản. Người dân đã nhiều lần phản ánh và đề nghị đơn vị khai thác có biện pháp khắc phục, giảm thiểu tác động môi trường, song tình trạng trên vẫn chưa được cải thiện rõ rệt.

Người dân hành nghề đánh bắt cá trên suối Chà Và, cho hay nguồn nước ngày càng đục, cá tôm suy giảm thấy rõ. Để tiếp tục mưu sinh, ông buộc phải chạy xuồng máy ngược lên khu vực thượng nguồn để đánh bắt, làm tăng chi phí và rủi ro trong quá trình lao động.

Tại đoạn suối Chà Và qua địa bàn xã Tân Hòa, khu vực hút cát và bãi tập kết cát của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Ngọc Trâm Anh Tây Ninh xuất hiện hiện tượng nước đục lan rộng, đúng như phản ánh của người dân.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lương Hiền Thảo, Trưởng phòng Kinh tế xã Tân Hòa cho biết, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Ngọc Trâm Anh Tây Ninh đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cùng Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh cấp giấy phép khai thác cát và giấy phép hoạt động trong phạm vi công trình thủy lợi từ khoảng tháng 5/2025. Đến tháng 8/2025, doanh nghiệp hoàn tất các hồ sơ cần thiết và chính thức khai thác cát từ tháng 9/2025.

Theo ông Thảo, trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp khai thác trong phạm vi được cấp phép, tuân thủ các quy định và có báo cáo đánh giá tác động môi trường theo yêu cầu. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng quá trình hút cát và lắng lọc khó tránh khỏi việc làm đục nước trong thời gian nhất định.

Trước phản ánh của người dân, Phòng Kinh tế xã Tân Hòa sẽ tiếp tục tham mưu Ủy ban Nhân dân xã kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tây Ninh kiểm tra thực tế hoạt động khai thác cát tại suối Chà Và, nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng và yêu cầu các biện pháp khắc phục nếu cần thiết.

Theo Giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi số 78/GP-TL-ATĐ ngày 28/2/2025 do Cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cấp, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Ngọc Trâm Anh Tây Ninh được phép khai thác cát xây dựng tại mỏ cát suối Chà Và, xã Tân Hòa, nằm trong lòng hồ Dầu Tiếng. Diện tích khu vực khai thác và bãi tập kết cát là hơn 22,33ha.

Hoạt động khai thác được thực hiện bằng phương pháp sử dụng tàu, ghe hút toàn bộ cát và tạp chất lên phương tiện, sau đó vận chuyển về bãi tập kết để sàng tuyển, lắng lọc; không được lắp đặt giàn sàng trực tiếp trên tàu, ghe trong lòng hồ. Doanh nghiệp cũng phải lắp đặt camera, thiết bị giám sát hành trình để bảo đảm không xảy ra hoạt động sàng tuyển trong khu vực công trình thủy lợi, đồng thời không để rò rỉ xăng dầu hay xả thải gây ô nhiễm nguồn nước.

Theo giấy phép, khối lượng cát khai thác hằng năm tại đoạn suối Chà Và khoảng 15.000m³, với tổng trữ lượng được phép khai thác ước tính trên 195.000m³ cát.

Khẩn trương làm rõ nguyên nhân cá chết hàng loạt trên sông Chà Và