Thái Bình, Hải Phòng ô nhiễm nhất Bắc Bộ

Vào 8h20 sáng nay, chỉ số AQI điểm đo ở Thái Thụy (Thái Bình lên) lên 173, ở thành phố Thái Bình lên 167, ở Đông Hưng (Thái Bình) là 165, ở Kiến An (Hải Phòng) là 168, ở Hải An (Hải Phòng) là 155, thành phố Bắc Ninh là 155. Thành phố Nam Định là 123.

Theo ông Lê Thanh Hải, Tổng Thư ký Hội Khí tượng Thủy văn Việt Nam, do ảnh hưởng của gió bắc và đông bắc nên hiện tượng nghịch nhiệt – nguyên nhân gây ô nhiễm nghiêm trọng những ngày qua đã không còn.

Ảnh minh họa

Từ Chủ nhật, một đợt không khí lạnh tràn về nước ta càng làm không khí xáo trộn, khuếch tán. Vì vậy, nguyên nhân ô nhiễm ở đồng bằng Bắc Bộ không liên quan tới nghịch nhiệt.

Theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên nhân khiến các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ có thời điểm ô nhiễm hơn Hà Nội là do đốt rơm rạ. Vì vậy, thời điểm ô nhiễm nghiêm trọng thường tập trung vào buổi sáng và chiều tối, trùng thời điểm người dân hay đốt rơm rạ.

Trước đó vào tháng 6/2019, hệ thống quan trắc PAMAir cũng ghi nhận nhiều thông tin bất ngờ, như các huyện ven đô còn ô nhiễm hơn nội thành, nhiều tỉnh đồng bằng Bắc Bộ ô nhiễm hơn Hà Nội. Thời điểm này trùng với thời điểm sau vụ gặt ở miền Bắc. Người dân đốt rơm rạ dẫn đến ô nhiễm.

Báo cáo môi trường quốc gia về môi trường không khí ghi nhận, việc đốt rơm rạ ngoài trời là quá trình đốt không kiểm soát, trong đó sản phẩm chủ yếu là các chất khí bụi, CO2, CO, NOx. Khi rơm rạ cháy không hết có thể tạo ra Aldehyde và bụi mịn là những chất gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Chỉ riêng tỉnh Thái Bình, theo tính toán của Đại học Quốc gia Hà Nội, lượng khí CO2 phát ra từ đốt rơm rạ lên tới 738,8 nghìn tấn/ năm, lượng CO thải ra môi trường lên tới 58,3 nghìn tấn.

Mặc dù UBND tỉnh đã có công văn yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thành phố chỉ đạo UBND xã, phường, thị trấn triển khai các biện pháp để thực hiện nghiêm túc các việc: không đốt rơm rạ ở đồng ruộng; không phơi thóc, rơm rạ, tuốt lúa, đốt rơm rạ trên đường giao thông. Xử lý kịp thời và kiên quyết các vụ việc vi phạm theo quy định của pháp luật và sẽ kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã nếu để xảy ra vi phạm.

Tuy nhiên, sau mỗi vụ thu hoạch lúa, nông dân thường xử lý rơm rạ bằng cách đốt ngay tại ruộng. Việc làm này không chỉ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe của nhân dân mà còn làm hạn chế tầm nhìn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho người tham gia giao thông.

Các nghiên cứu quốc tế và trong nước chỉ ra, việc đốt rơm rạ tạo ra lượng lớn bụi mịn PM2.5- vốn được coi là sát thủ trong không khí. Bụi PM­2.5 là các hạt bụi có kích thước nhỏ hơn 2,5 micromet, bằng khoảng 1/30 sợi tóc con người, được sát thủ nguy hiểm nhất trong không khí bởi khả năng len lỏi sâu vào các cơ quan trong cơ thể, gây ra hàng loạt các căn bệnh về hô hấp, tim mạch.

Không chỉ gây ra bụi mịn, việc đốt rơm rạ còn gây ra nhiều khí độc khác dẫn đến làm gia tăng hiệu ứng nhà kính khiến trái đất nóng lên, gây biến đổi khí hậu.

Riêng tại Việt Nam, đốt rơm rạ còn góp phần gây ra hiện tượng sương mù quang hóa, một loại ô nhiễm không khí đặc biệt do sự tương tác giữa bức xạ tia cực tím của Mặt trời với khí thải từ động cơ xe máy, khí thải công nghiệp, khói từ cháy rừng, đốt nương rẫy theo mùa vụ.

Tú Anh (t/h)