Trung Quốc đồng thời hứng chịu mưa lũ kỷ lục và nắng nóng cực đoan

Mùa mưa Hè, hay còn gọi là “mùa mưa mận” gắn với mùa gió mùa Đông Á và thời điểm mận chín dọc sông Dương Tử, đã bắt đầu sớm hơn khoảng một tuần so với trung bình nhiều năm. Trong khi đó, khắp cả nước ghi nhận các đợt nắng nóng gay gắt. Số ngày nắng nóng trung bình trên toàn quốc là 13,7 ngày, cao hơn 5,7 ngày so với mức chuẩn. Nhiệt độ mùa Hè trung bình đạt 22,3°C, cao hơn 1,1°C so với thông thường, ngang bằng năm 2024 và trở thành mức cao nhất trong hơn 60 năm qua.

Nguyên nhân là tác động đồng thời của hệ thống áp cao cận nhiệt đới gây khô nóng và gió mùa Đông Á mang mưa lớn từ khu vực Đông Nam Á. Hệ quả là mưa lớn diện rộng đã làm hàng trăm người thiệt mạng, gây thiệt hại kinh tế hàng tỷ USD.

Tại một số huyện miền núi phía Bắc Bắc Kinh, lượng mưa chỉ trong một tuần cuối tháng trước tương đương cả năm, tạo ra lũ quét tàn phá nghiêm trọng, khiến 44 người thiệt mạng. Đây được xem là trận lũ nặng nề nhất kể từ năm 2012. Ngược lại, nắng nóng kéo dài khiến lưới điện quá tải, đồng ruộng khô hạn và làm tăng nguy cơ tử vong. Báo cáo năm 2023 của tạp chí The Lancet cho thấy số ca tử vong do nắng nóng tại Trung Quốc năm 2022 tăng gấp đôi so với năm trước đó.

Tình trạng thời tiết cực đoan này đang thách thức hệ thống phòng chống lũ lụt, đồng thời gây sức ép lên chính sách năng lượng và an ninh lương thực của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Trên phạm vi toàn cầu, Cơ quan Dịch vụ Biến đổi Khí hậu Copernicus (C3S) ghi nhận tháng 8/2025 là tháng 8 nóng thứ ba trong lịch sử, với nhiệt độ trung bình cao hơn 0,49°C so với giai đoạn 1991-2020. Hai tháng 8 nóng nhất từng được ghi nhận là vào năm 2023 và 2024. Đáng chú ý, nhiệt độ bề mặt biển ở phần lớn Bắc Thái Bình Dương tháng trước cũng cao hơn trung bình, nhiều nơi phá kỷ lục.

Trung Quốc kích hoạt ứng phó khẩn cấp lũ lụt tại nhiều tỉnh thành